ေဒါက္တာေက်ာ္စြာဦး (တာ၀န္ခံဆရာ၀န္၊ ေရာင္ျခည္သစ္ကုသုိလ္ျဖစ္ေဆးခန္း)
ေမး ။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြက ဘာေၾကာင့္ေလျဖတ္ရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ေစတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းက ႏွစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာပိတ္တာနဲ႔ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ေပါက္တာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူတိုင္း ဒီႏွစ္ခ်က္နဲ႔ဆက္စပ္ၿပီး ေလျဖတ္ႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။
ေမး ။ ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုေရွးဦးလကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ သတိေပးလကၡဏာ (Warning Sign)အေနနဲ႔ ကိုယ္ကေသြးတိုးေရာဂါလည္းရွိတယ္၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ လည္းရွိတယ္ဆိုရင္ ေျခလက္ထံုလာတာ၊ စကားေျပာရင္ ၀ါးလာတာ၊ လႈပ္လို႔မရေတာ့တာ၊ ေခါင္းေတြမူးလာတာ၊ အျမင္ေတြ ေ၀၀ါးလာတာတို႔ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနေတြဆိုရင္ ေလျဖတ္ေတာ့မယ့္ သတိေပးလကၡဏာေတြျပေနတာျဖစ္လို႔ သတိထားဆင္ျခင္ေနရပါမယ္။ ပါးေတြ ေညာင္းလာတာ၊ ေခါင္းမူးတာ၊ ေခါင္းထိုးကိုက္တာ . . စတဲ့ လကၡဏာေတြျပလာရင္ အထူးသတိထား သင့္ပါတယ္။
ေမး ။ ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ရင္ျပန္ေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုကုသသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ပိတ္သြားရင္ ဘယ္ေလာက္အထိ ပိတ္သြားတာလဲ၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေပါက္သြားရင္ ဘယ္ေလာက္အထိ ေပါက္သြားတာလဲဆိုတာေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။ အေရးႀကီးတာက ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာပိတ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေပါက္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေလျဖတ္ၿပီဆိုရင္ ၂၄ နာရီအတြင္း ေဆး႐ံုႀကီးေတြကိုအျမန္ဆံုး ေရာက္သြားဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါဆို ရင္တတ္ႏိုင္သမွ် ျပန္ေကာင္းေအာင္ ကုလို႔ရပါတယ္။
ေမး ။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြကေဆာင္းရာသီတို႔၊ နံနက္ခင္းအေစာပိုင္းတို႔မွာ ေလျဖတ္ႏိုင္ေျခမ်ားတယ္ လို႔ တခ်ဳိ႕က ဆိုၾကတယ္။ မွန္ပါသလား။
ေျဖ ။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။ နံနက္ခင္းဆိုရင္ ေသြးတိုးေရာဂါအခံရွိသူေတြက ေသြးတိုးတတ္ပါတယ္။ ေဆာင္းတြင္းလည္း ျဖစ္တယ္၊ နံနက္ပိုင္းလည္း ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ပိုၿပီး ေသြးတိုးတတ္တယ္။ ေသြးတိုးတာကတစ္ဆင့္ ေလျဖတ္တတ္ပါတယ္။ ေသြးတိုးၿပီး ႏွလံုးရဲ႕လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ပံုမွန္မလုပ္ႏုိင္ရင္ နဂိုကတည္းက က်ဥ္းေနတဲ့ ေသြးေၾကာေတြ ပိတ္သြားၿပီး ေလျဖတ္တတ္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အဆီေတြျပဳတ္ထြက္ၿပီး ေသြးေၾကာေတြမွာ ပိတ္ရာကလည္း ေလျဖတ္တတ္ပါတယ္။
ေမး ။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိၿပီး ၀ရင္ ေလျဖတ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားတယ္ဆိုတာေကာ ဟုတ္ပါသလား။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။
ေျဖ ။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိၿပီး ၀ရင္ ေလျဖတ္ႏိုင္ေျခပိုမ်ားတယ္ဆိုတာ ဆက္စပ္မႈရွိပါတယ္။ ေလျဖတ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ ေသြးတိုးေရာဂါရွိတာ၊ ၀တာ၊ ေသြးထဲမွာ မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ အဆီမ်ားတာ . . စတဲ့ အခ်က္ေတြ ပါ၀င္တဲ့အတြက္ ဆက္စပ္မႈရွိပါတယ္။
ေမး ။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြေလျဖတ္ေ၀ဒနာ မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ေသြးတိုးေရာဂါမရွိေသးသူေတြအေနနဲ႔ ေသြးတိုးေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိၿပီးသူေတြကလည္း ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္း၊ ေက်းလက္က်န္းမာေရးဌာန စတာေတြမွာျပသၿပီး ေဆးကို ပံုမွန္ေသာက္သံုးဖို႔လိုပါတယ္။ ေသြးတိုးကိုထိန္းႏိုင္ၿပီဆိုရင္ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ဳိးမျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ ေသြးတိုးရွိမွန္းသိတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ေဆးကိုလည္း ပံုမွန္မေသာက္ဘူး၊ အစားအေသာက္ လည္းမဆင္ျခင္ဘူး၊ အေနအထိုင္လည္း မဆင္ျခင္ဘူးဆိုရင္ ေလျဖတ္ႏိုင္ေျခပိုမ်ားပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူက အစားအေသာက္ထဲမွာဆိုရင္ အဆီမ်ားလြန္း၊ ငန္လြန္းတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ဆင္ျခင္ရမယ္၊ အရက္ ေဆးလိပ္ေသာက္တာေတြကိုဆင္ျခင္ရမယ္။ ဒါေတြကို မဆင္ျခင္ဘူးဆိုရင္ ေလျဖတ္ဖို႔အခြင့္အလမ္း အေတာ္မ်ားပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိၿပီး ေကာင္းေကာင္း မထိန္းခ်ဳပ္ဘူးဆိုရင္ ေက်ာက္ကပ္ ထိခိုက္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူရဲ႕ ေက်ာက္ကပ္ကို ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ျပန္လည္စစ္ေဆးရပါတယ္။
ေမး ။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြ အရက္နဲ႔ ေဆးလိပ္ ေသာက္ရင္ ဘယ္လိုထိခိုက္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြမွာ အရက္ေသာက္ရင္ ေသြးပိုတိုးၿပီး ေလျဖတ္ႏိုင္ေျခမ်ားတယ္၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္တဲ့အခါမွာေသြးေၾကာနံရံေလးေတြ ပ်က္စီးတာေၾကာင့္ အဲဒီကတဆင့္ ေလျဖတ္ႏုိင္ေျခမ်ားပါတယ္။
ေမး ။ ေသြးတိုးေရာဂါနဲ႔ ေလျဖတ္ျခင္း ဆက္စပ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထပ္မံေျပာၾကားလိုတာရွိရင္ ေျပာျပ ေပးပါဆရာ။
ေျဖ ။ ကိုယ့္မွာေသြးတိုးေရာဂါမရွိေပမယ့္ မိသားစုထဲမွာ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူရွိတယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ရဲ႕ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံကို သိတတ္တဲ့အရြယ္ကတည္းက ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ေတြဆိုရင္ အဆီအအိမ့္မ်ားလြန္း၊ ငန္လြန္းတာကို တတ္ႏိုင္သမွ် ဆင္ျခင္စားေသာက္သင့္ပါတယ္။ အရက္ေသာက္တာကို ေရွာင္ႏိုင္ရင္ ေကာင္းတယ္၊ မေရွာင္ႏိုင္ရင္ ေလွ်ာ့ေသာက္သင့္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈကို ေလွ်ာ့ဖို႔၊ အိပ္ေရး၀၀အိပ္စက္အနားယူဖို႔လိုပါတယ္။ ေခါင္းမူးေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာ ခံစားရရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပၿပီး ေသြးေပါင္ခ်ိန္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း လူငယ္လူရြယ္ေတြမွာ ေသြးတိုးေရာဂါနဲ႔ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္လာၾကတာကို ေတြ႕ေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သိတတ္စအရြယ္ကတည္းက ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံကို က်န္းမာေရးနဲ႔ အညီလိုက္နာဖို႔လိုပါတယ္။
ေသြးတိုးေရာဂါရွိေနၿပီဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ျပေနက်ဆရာ၀န္က ၫႊန္ၾကားထားတဲ့ ေဆးေတြကို ပံုမွန္ေသာက္ေနဖို႔လိုပါတယ္။ သူတို႔က ေရွာင္ခိုင္းတဲ့အရာေတြကို ေရွာင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေဆးကို ပံုမွန္ မွီ၀ဲတာနဲ႔အတူ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားအားကစားလုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဆီအအိမ့္ေတြ ေလွ်ာ့ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ျပန္လည္စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက ေသြးတိုးရွိတယ္ဆိုတာနဲ႔ ဆရာ၀န္ေပးတဲ့ ေဆးကို ေျခာက္လ၊ တစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္စသျဖင့္ စြဲေသာက္တတ္တယ္၊ အဲဒီအခါ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးခံရတတ္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
