၊ ဇြန္ခိုင္ဦး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
၂၀၁၂ ဇူလိုင္လတြင္ တရားရိပ္သာ၌ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေနစဥ္ က်ဳိကၡမီၿမိဳ႕ေန ေဒၚေစာျမင့္၏ ဘယ္ဘက္ရင္သားမွာ အပ္ႏွင့္ ထိုးသကဲ့သို႔ စူးရွေသာ နာက်င္မႈကို စတင္ခံစားခဲ့ရသည္။
“အန္တီ တရားထိုင္ရင္း ဘယ္ဘက္ရင္သားက အပ္နဲ႔ ထိုးသလို စူးၿပီးနာတယ္။ တစ္ပတ္ေလာက္ တရားထိုင္ၿပီး ရိပ္သာက ထြက္တာနဲ႔ ၂၀၁၂ ရွစ္လပိုင္းမွာ ရန္ကုန္သြားၿပီး ပါေမာကၡေဒၚတင္တင္မာနဲ႔ သြားျပပါတယ္။ ျပၿပီး စစ္လိုက္ေတာ့ အက်ိတ္က ေသးေသးေလးျဖစ္ေနတယ္။ ေသခ်ာေအာင္ ရင္သားဓာတ္မွန္ (Mammogram)႐ိုက္ၾကည့္ပါဆိုတာနဲ႔ အဲဒီမွာေပၚသြားတယ္”
ပါေမာကၡေဒၚတင္တင္မာကပင္ ေဒၚေစာျမင့္၏ ဘယ္ဘက္ရင္သားရွိ အက်ိတ္ကို ခြဲစိတ္ထုတ္ေပးခဲ့ၿပီး အသားစယူစစ္ေဆးလိုက္ရာ ကင္ဆာအဆင့္ (၂)ဟု အေျဖထြက္ခဲ့သည္။
“ရွစ္လပိုင္း ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ကင္ဆာလို႔ အေျဖသိတာနဲ႔ အန္တီလည္း မိသားစုနဲ႔တိုင္ပင္လိုက္တယ္။ မိသားစုက ကင္ဆာဆိုတာနဲ႔စိုးရိမ္ၾကတယ္ေလ။ ဒါ နဲ႔ ဘန္ေကာက္ကိုသြားလိုက္ပါတယ္။ ဘန္ေကာက္က ဘန္ရြမ္ဂရက္ေဆး႐ံုမွာ ဘယ္ဘက္ရင္သားကို ျဖတ္ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ Her2 Positive ျဖစ္ေနေတာ့ ကင္ဆာေဆးကို ေျခာက္ႀကိမ္သြင္းၿပီး Herceoptin ၇ လံုးသြင္းရမယ္လုိ႔ဆိုတယ္”ဟု ေဒၚေစာျမင့္က ဆိုသည္။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ေဒၚေစာျမင့္က အသက္အရြယ္ မွာ ၆၁ ႏွစ္ရွိေနၿပီျဖစ္၍ ေဆးဒဏ္မခံႏိုင္မည္စိုးသျဖင့္ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ႀကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ျပန္ရန္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“အန္တီလည္း မျပန္ေသးဘဲ ကင္ဆာအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကုဆရာ၀န္ႀကီး ေတြနဲ႔ျပန္တိုင္ပင္တယ္။ ဒါနဲ႔ ေဆးဆက္သြင္းတယ္။ ပထမေဆးတစ္လံုးသြင္းေတာ့ အန္တီသတိလစ္ သြားေသးတယ္။ ေဆးဒဏ္မခံႏိုင္လို႔လည္းပါတယ္။ ဒုတိယေဆးသြင္းေတာ့လည္း သတိလစ္သြားေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အန္တီျပန္ေနေကာင္းလာတယ္။ ေဆးတတိယအလံုးကစၿပီး အန္တီဘာမွမျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုျပန္ၿပီး က်န္တဲ့အႀကိမ္ေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံမွာပဲ ေဆးဆက္သြင္းပါတယ္”
ကင္ဆာေဆး ေျခာက္ႀကိမ္သြင္းၿပီးခ်ိန္တြင္ ခ်ိန္းဆိုခ်က္အတိုင္း ဘမ္ရြန္ဂရက္ေဆး႐ံုသို႔ ျပန္သြားၿပီး ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကုထံုးအႀကိမ္ ၃၀ကို တစ္လခြဲၾကာခံယူခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ တစ္ၿပိဳင္တည္း မွာပင္ Herceptin ကို ၂၁ ရက္တစ္ႀကိမ္ ၁၇ လံုး သြင္းေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
“ၿပီးသြားေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာပဲ သူတို႔ေပးတဲ့ ေဆးေတြကို ဆက္ေသာက္ရေသးတယ္။ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ ရန္ကုန္မွာ စစ္ၿပီး ဘမ္ရြန္ဂရက္ေဆး႐ံုကို အေျဖပို႔ေပးေနရတယ္။ အကုန္လံုးဘာမွမျဖစ္ဘူး”
အသက္ ၄၀ အရြယ္တြင္ သားအိမ္အလံုးျဖစ္၍ သားအိမ္ထုတ္ထားဖူးေသာ ေဒၚေစာျမင့္အတြက္ ကင္ဆာဆိုသည္မွာ အထူးတလည္ ေၾကာက္စရာ မျဖစ္ခဲ့ေပ။
“ကင္ဆာလို႔သိသိခ်င္းမွာလည္း အန္တီ ဘယ္လိုမွမခံစားရပါဘူး၊ စိတ္မလႈပ္ရွားဘူး။ အန္တီက ဘယ္လိုေတြးထားလဲဆိုေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ရင္ဆုိင္မယ္ဆိုၿပီးဆံုးျဖတ္ထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဆရာမႀကီးေတာင္ အန္တီ့ကိုအံ့ၾသေနတယ္။”
“ အန္တီက တရားကို အၿမဲထိုင္တယ္။ အန္တီ့အမ်ဳိးသားက အေျဖစာရြက္သြားယူၿပီး ကားေပၚတက္လာကတည္းက သူၿငိမ္ေနတာနဲ႔ အန္တီသိလိုက္တယ္။ ဆရာ၀န္ေတြက အားေပးတယ္။ အန္တီ့ေဆြမ်ဳိးေတြကလည္း ရန္ကုန္တက္လာၿပီး အားေပးၾကတယ္”
စိုက္ပ်ဳိးေရးတကၠသိုလ္မွ ဘြဲ႕ရခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း က်ဳိကၡမီမွာပင္ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ေဒၚေစာျမင့္၏ ကင္ဆာကုသမႈ ခရီးလမ္းတြင္ သူ၏ခင္ပြန္းသည္ႏွင့္ သမီးျဖစ္သူတို႔က မ်ားစြာ အားေပးအေထာက္အကူျဖစ္ခဲ့သည္။
“အန္တီ ဘန္ေကာက္မွာ ေဆးသြားကုေတာ့ အမ်ဳိးသားကိုယ္တိုင္လိုက္လာၿပီး အားေပးတယ္။ ခ်က္ျပဳတ္ဖို႔အတြက္ ညီမတစ္ေယာက္ လိုက္လာေပးတယ္။ အန္တီ့သမီးက ေမြးထားတဲ့ ကေလးငယ္ေနလို႔ မလိုက္လာႏိုင္ဘူး။ အေဖကအစ အစ္ကို ေမာင္ေတြအားလံုး ၀ိုင္း၀န္းအားေပးၾကပါတယ္။ ေဆြမ်ဳိးေတြအကုန္လံုးက အားေပးေတာ့ အားတက္ရပါတယ္။”
ေဒၚေစာျမင့္က မ်ဳိး႐ိုးအရ ကင္ဆာျဖစ္သူမ်ားရွိသျဖင့္ ကင္ဆာျဖစ္ရျခင္းျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သူ၏ ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေျပာျပခဲ့သည္။
“တစ္၀မ္းကြဲအေဒၚက ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အစ္မတစ္၀မ္းကြဲက သားအိမ္ကင္ဆာ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အစ္မ၀မ္းကြဲတစ္ေယာက္ကလည္း အူကင္ဆာျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အန္တီ့မွာ အစ္ကို၊ အစ္မ ေတြရွိေပမယ့္ သူတို႔မွာေတာ့ ကင္ဆာမျဖစ္ပါဘူး။ အန္တီတစ္ေယာက္တည္းပဲ စျဖစ္တာပါ။ တျခားေတာ့ အန္တီဘာေၾကာင့္ ကင္ဆာျဖစ္သလဲဆိုတာ မေျပာတတ္ပါဘူး။
အန္တီေက်ာင္းတက္တုန္းက ညာဘက္ရင္သားမွာ အက်ိတ္ေတြ႕လို႔ ခြဲထုတ္ဖူးတယ္။ အဲဒါ လည္း ကင္ဆာမဟုတ္ပါဘူး။ ၉၀ ခုနစ္ေလာက္တုန္းက ဘယ္ဘက္ရင္သားမွာ အက်ိတ္ေတြ႕လို႔ ထုတ္ဖူးတယ္။ အဲဒါလည္း ကင္ဆာမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ေတာ့ အသက္ ၄၀ မွာ သားအိမ္အလံုးျဖစ္လို႔ ခြဲထုတ္ဖူးတယ္။ အဲဒါလည္း ကင္ဆာ မဟုတ္ပါဘူး။ အက်ိတ္ေတြကျဖစ္ေတာ့ျဖစ္ေနတယ္။ အခုတစ္ခါ မွပဲကင္ဆာျဖစ္ေနတာပါပဲ”ဟု ေဒၚေစာျမင့္က ေျပာျပခဲ့သည္။
ကင္ဆာေဆးသြင္းကုသစဥ္ႏွင့္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကုထံုးခံယူစဥ္ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံတို႔ကိုမူ ေဒၚေစာျမင့္က ယခုလို မွ်ေ၀ထားသည္။
“ဘန္ေကာက္မွာ ကင္ဆာကုတဲ့သူေတြ စုၿပီး တိုက္ခန္းငွားေနၾကတာဆိုေတာ့တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အသိခ်င္း ဖလွယ္ၾကတယ္။ အန္တီဆိုရင္ မနက္အိပ္ရာက ႏိုးတာနဲ႔ ၾကက္ဥအကာခ်ည္းပဲ ေျခာက္လံုးကို ေရေႏြးေငြ႕နဲ႔ ေပါင္းၿပီး ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေလးေသာက္ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ Ensure ေသာက္ရတယ္။ ဟင္းအနံ႔ေတြမခံႏိုင္ဘူး။ ဒါနဲ႔ ပန္းသီးတစ္လံုး၊ မုန္လာဥနီႏွစ္လံုးကို ေရာႀကိတ္ၿပီး ထြက္လာတဲ့ အရည္ တစ္ဖန္ခြက္ကို ေန႔တိုင္း ေသာက္ပါတယ္။ အဲဒါကို အခုထိကို ေသာက္ေနပါတယ္။
အခုေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ေျခေလးေခ်ာင္းသား အကုန္ေရွာင္တယ္။ ၾကက္သားဆိုရင္ တစ္ခါတေလ မွ ရင္ပံုသားေလာက္ပဲ စားတယ္၊ ၾကက္စြပ္ျပဳတ္ဆို အရည္ပဲ ေသာက္တယ္။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ကို မ်ားမ်ားစားေပးပါတယ္။ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္ေတြလို အေျခာက္အျခမ္းစာေတြကို မစားေတာ့ဘူး။ အ႐ိုးက်န္းမာေအာင္ ႏို႔ကို မနက္တစ္ခြက္၊ ညတစ္ခြက္မွန္မွန္ ေသာက္ေပးပါတယ္။ ညတစ္ေရးႏိုးမွာ ငွက္သိုက္ အစစ္ကို ေပါင္းၿပီး ရတဲ့အရည္ကိုေသာက္ပါတယ္”ဟု ေဒၚေစာျမင့္က ေျပာျပခဲ့သည္။
ကင္ဆာကုသေအာင္ျမင္ရျခင္းမွာ တရားအားထုတ္ျခင္း၏ အက်ဳိးေက်းဇူးက အခရာက်ေၾကာင္း ေဒၚေစာျမင့္က ဆိုသည္။
“တရားအားထုတ္လို႔သာ ေရာဂါကို ေစာေစာစီးစီးသိခဲ့တာပါ။ အဆင့္ (၂) မွာ သိတာဆိုေတာ့ ဒီလိုေစာေစာသိတာက တရားအားထုတ္ရင္း စူးခနဲ ျဖစ္သြားလို႔ပါ။ အက်ိတ္ကလည္း ပံုမွန္မသိသာဘူး။ ႏို႔သီးေခါင္းေအာက္က အနက္ဆံုးေနရာမွာ ရွိေနၿပီး ဘယ္လိုမွ မသိႏိုင္တဲ့ ေနရာပါ။ တရားထိုင္ရင္း သမာဓိအားေကာင္းလာတဲ့အခ်ိန္မွာ အပ္နဲ႔ ထိုးသလို စူးရွေနတာ။ ဒါက တရားရဲ႕ ေက်းဇူးပါပဲ။
အန္တီ ေဆးကုကတည္းက တစ္ခုခု ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္ဆိုတာကို သိထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေဆးသြင္းရင္း သတိလစ္သြားေတာ့လည္း ေၾကာက္စိတ္ မျဖစ္ဘူး။ ျပန္သတိရလာေတာ့လည္း ေအးေဆးပဲ။ အဲဒီလို ေၾကာက္စိတ္မရွိဘဲ ရင္ဆိုင္ႏိုင္တာကလည္း တရားရဲ႕ ေက်းဇူးပါပဲ”
ယခုအခါ အသက္ ၆၆ ႏွစ္ရွိၿပီး ကင္ဆာကုသ ေအာင္ျမင္ထားသည္မွာ ငါးႏွစ္ေက်ာ္ရွိၿပီျဖစ္သည့္ ေဒၚေစာျမင့္က ကင္ဆာျဖစ္ေနသူမ်ား၊ ကင္ဆာအတြက္ ေဆးကုသမႈ ခံယူေနရသူမ်ားအား သူ၏ အေတြ႕အႀကံဳမွတစ္ဆင့္ အားေပးစကားမ်ား ေျပာၾကားလိုက္ပါသည္။
“ေလာကမွာ ျဖစ္လာသမွ် ရင္ဆိုင္ရမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ကို ေမြးဖို႔ အားေပးခ်င္ပါတယ္။ တရားထိုင္ဖို႔နဲ႔ အရာရာကို တရားႏွလံုးသြင္းၿပီး အေၾကာက္မလြန္ဖို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ကင္ဆာျဖစ္လာရင္လည္း တတ္ကြၽမ္းနားလည္သူေတြနဲ႔ ကုသမႈကို ၿပီးဆံုးေအာင္ ခံယူၾကဖို႔လည္း အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္”
(မွတ္ခ်က္။ ။ ဓာတ္ပံုမ်ားကို အန္တီေဒၚေစာျမင့္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အယ္ဒီတာ)
_ _ _
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
