၊ မီမိုး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
တစ္ေန႔ တစ္ေန႔ မိခင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကုိယ့္ကေလးကို ေျပာျပရတဲ့စကားေတြ အမ်ားႀကီးရွိမွာပါ။ အဲဒီအထဲက ကေလးကို ပိုမိုလိမၼာေရးျခားရွိၿပီး ပိုမိုထက္ျမက္ဥာဏ္ေကာင္းကာ ယံုၾကည္မႈရွိေစမယ့္ စကား ၁၀ ခြန္းကို မျဖစ္မေန ထည့္သြင္းေျပာသင့္ပါတယ္။
(၁) သား/သမီး လုပ္ႏိုင္ၿပီ
ကေလးေတြက ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးဆိုရင္ သူ႔အေမ သေဘာက်မလဲဆိုတာ စမ္းသပ္တတ္ပါတယ္။ သူ႔အျပဳအမူက မေကာင္းရင္ ဒီလိုအေျခအေနမွာ ေမေမ ငါ့ကိုခ်စ္သလားဆိုတာ စမ္းတတ္တာေၾကာင့္ အဲဒီလိုအခ်ိန္မ်ဳိးမွာ “တစ္ကမာၻလံုးမွာရွိတဲ့ ကေလးေတြထဲကေန သား/သမီးေလးကို ေမေမ့ရင္ေသြးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ထားတာ”ဆိုတဲ့ စကားမ်ဳိးေျပာပါ။ ကေလးရဲ႕အျပဳအမူကို မေကာင္းမွန္းသိေအာင္ေျပာျပၿပီး ဆင္ျခင္တဲ့အခါ သတိတရနဲ႔ သား/သမီး လုပ္ႏိုင္ၿပီဆိုကာ အားေပးပါ။
(၂) သား/သမီးကို ေမေမ ခ်စ္တယ္
“ခ်စ္တယ္”ဆိုတဲ့ စကားေလးႏွစ္ခြန္းဟာ ကေလးရဲ႕က်န္းမာတဲ့ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ကေလးနဲ႔အတူ အခ်ိန္ကုန္ဆံုးတာ၊ အတူကစားတာ၊ အတူရယ္ေမာတာတို႔လုပ္ၿပီး ကေလးကိုေပြ႕ဖက္တာ၊ သူ႔ျပႆနာေတြကို အေျဖရွာေပးတာ၊ သူလိုအပ္ရင္ အားေပးတာတို႔ လုပ္ေဆာင္ပါ။ ခ်စ္တယ္ဆိုတဲ့စကားကို မၾကာမၾကာေျပာေပးပါ။
(၃) ေမေမနဲ႔အတူ လုပ္ၾကစို႔
“သား/သမီး တစ္ခန္းလံုး ရစရာမရွိေအာင္ ဖြထားတာပဲ . . ျပန္ရွင္းစမ္း”လို႔ ေျပာမယ့္အစား “ေမေမနဲ႔အတူ အခန္းရွင္းရေအာင္ သား/သမီးေရ”လို႔ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ စကားေျပာကာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးရွင္းလင္းပါ။ ကေလးရဲ႕ အလုပ္လုပ္ခ်င္စိတ္ကို အားေပးရာေရာက္ပါတယ္။
(၄) လူတိုင္း မွားတတ္တယ္
ေလာကႀကီးမွာ သင္ယူေလ့လာေနတဲ့ ကေလးေတြဟာ တစ္ခုခုလုပ္ရင္း မွားသြားရင္ ခြင့္လႊတ္ပါ့မလားဆိုတဲ့ အားငယ္၀မ္းနည္းမႈမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ စက္ဘီးစီးသင္တဲ့အခါမွာ လဲသြားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အေျပးၿပိဳင္ရင္း ေခ်ာ္လဲလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ . .ဘယ္လိုအေျခအေနမွာမဆို လူတိုင္း မွားႏိုင္ေၾကာင္းနဲ႔ ေနာက္တစ္ခါမမွားေအာင္ သင္ခန္းစာယူဖို႔အေၾကာင္းေတြကိုသာ ကေလးကိုသင္ေပးပါ။
(၅) ေၾကာက္ေအာင္ မေျခာက္ပါနဲ႔
ကေလးကို ဆံုးမတဲ့ေနရာမွာ ကေလးမသိတဲ့ အရာေတြနဲ႔ ေၾကာက္ေအာင္မေျခာက္လွန္႔ပါနဲ႔။ အေၾကာက္တရားဟာ ေလာကမွာ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုးအရာျဖစ္လို႔ ေၾကာက္စိတ္ကို ရဲရဲရင္ဆုိင္ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေအာင္ သင္ေပးပါ။
(၆) ကေလးစိတ္ဆိုးခ်ိန္မွာ မေလွာင္ေျပာင္ပါနဲ႔
ကေလးေလးေတြ စိတ္ဆိုးတဲ့အခါ ခ်စ္ဖို႔ေကာင္းလို႔ ရယ္မိတတ္ေပမယ့္ မေလွာင္ေျပာင္ပါနဲ႔။ ကေလးကို ၀မ္းနည္းစိတ္ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးတစ္ေယာက္မွာလည္း စိတ္ဆိုးပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ စိတ္ဆိုးၿပီး တျခားသူေတြကို ႐ိုက္ႏွက္တာ၊ ပစၥည္းေတြကို ဖ်က္ဆီးတာကို မလုပ္ပါေစနဲ႔။ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မထိခိုက္တဲ့နည္းနဲ႔ စိတ္ခံစားမႈကို ေဖာ္ထုတ္ျပဖို႔ သင္ေပးပါ။
(၇) သား/သမီးကို ယံုတယ္
ကေလးတစ္ေယာက္ၿပိဳင္ပြဲမွာ ႐ႈံးနိမ့္လာတဲ့အခါ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ထပ္ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာေပးပါ။ ကေလးလုပ္ႏိုင္တဲ့အခါ သား/သမီး လုပ္ႏိုင္ၿပီလို႔ အားေပးစကားေျပာပါ။
(၈) သား/သမီး ဘာတမ္းကစားခ်င္လဲ
“သား/သမီး ဒီေန႔ ဘယ္လိုကစားရမယ္” ဆိုတဲ့ စကားမ်ဳိးထက္ “သား/သမီး ဒီေန႔ ဘာတမ္း ကစားခ်င္လဲ” ဆိုတာမ်ဳိး ေမးပါ။ ကေလးရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈက အႏၲရာယ္မကင္းမွသာ ျပဳျပင္ထိန္းေက်ာင္းေပးပါ။
(၉) ေမေမတို႔ လုပ္ၾကစုိ႔
ကေလးကို ခိုင္းေစတာထက္ ေမေမနဲ႔အတူ အမႈိက္ေကာက္ရေအာင္၊ ေမေမတို႔ ေက်ာင္းသြားၾကစို႔၊ ေမေမတို႔ အိပ္ၾကစို႔ စသျဖင့္ ကေလးရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာလံုၿခံဳမႈကို အားေပးတဲ့စကား ေျပာဆိုပါ။
(၁၀) သား/သမီး စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တာပဲ
ကေလးက တစ္ခုခုလုပ္ဖို႔၊ ေရွ႕ဆက္ဖို႔ တြန္႔ ဆုတ္ေနတဲ့အခါ အရင္က သူစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ အရာတစ္ခုကို ျပန္ေျပာၿပီး အားေပးပါ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
