ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး (ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)
အသည္းအဆီဖံုးတာကို ဘယ္လိုသိႏိုင္သလဲ
အာထရာေဆာင္း (Ultrasound) ေခၚ တယ္လီဗီးရွင္းဓာတ္မွန္ ၊ စီတီ CT ေခၚကြန္ပ်ဴတာဓာတ္မွန္၊ အမ္အာအိုင္ MRI ေခၚ သံလိုက္ဓာတ္မွန္ေတြကိုသံုးၿပီး အသည္းမွာ အဆီဖံုးတာရွိ၊ မရွိ ေရာဂါရွာေဖြႏိုင္ပါတယ္။ အသည္းေရာင္ရင္ေတာ့ အသည္းကထုတ္တဲ့ အင္ဇိုင္းဓာတ္ ALT နဲ႔ AST ေတြ ေသြးထဲမွာမ်ားေနတာ ေတြ႕ရပါမယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ဒီဓာတ္ေတြက ပံုမွန္ရွိတတ္ပါတယ္။
အသည္းကို အသားစယူၾကည့္ျခင္းျဖင့္လည္း အသည္းအဆီဖံုးတာသိႏိုင္ပါတယ္။ အသည္းေရာင္တာ၊ အသည္းေျခာက္တာေတြ ျဖစ္ေနၿပီဆိုတာလည္း တိက်မွန္ကန္စြာ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အပ္နဲ႔ေဖာက္ရေတာ့ ၀မ္းတြင္းမွာ မေတာ္တဆ ေသြးယိုတတ္လို႔ သိပ္မလုပ္ၾကပါဘူး။ အသည္းေျခာက္ အေျခအေနသိရေအာင္ ဖိုင္ဘ႐ိုစကင္ Fibroscan ႐ိုက္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
အသည္းအဆီဖံုးတာကို ဘယ္လိုပေပ်ာက္ေအာင္လုပ္ႏိုင္မလဲ
– က်န္းမာတဲ့အစားအစာေတြေရြးစားပါ
ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ေခၚ ကစီဓာတ္ေတြ ၊ သိပ္ခ်ဳိတဲ့အခ်ဳိေတြ၊ ခ်ဳိတဲ့သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ေတြ အမ်ားႀကီး ေလွ်ာ့စားရပါမယ္။ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္အစိမ္း ပိုစားရမယ္။ အမွ်င္ဓာတ္မ်ားတဲ့အစာေတြ မ်ားမ်ားစားရပါမယ္။ ခဲတဲ့ ျပည့္၀အဆီေတြေလွ်ာ့ရမယ္။
မျပည့္၀တဲ့အဆီ ဥပမာ သံလြင္ဆီ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္အဆီေတြ ေရြးစားရပါမယ္။ ဆီေၾကာ္မုန္႔ေတြ၊ အေၾကာ္ေတြ၊ အဆီမ်ားတဲ့အစာေတြ ေလွ်ာ့ရပါမယ္။ နီတဲ့အသားေတြ အမ်ားႀကီးမစားပါနဲ႔။ အစားအစာေတြမွာ အသားဓာတ္ ပါ၀င္ရပါမယ္။အစားအစာကို အ၀မလြန္ေစဖို႔ ကယ္လိုရီအမ်ားႀကီး ေလ်ာ့စားပါ။ အရက္ေသာက္ျခင္းကို ေရွာင္ရပါမယ္။
– ေလ့က်င့္ခန္းနဲ႔ ကိုယ္လက္လႈပ္႐ွားမႈေတြ ပိုၿပီးလုပ္ရပါမယ္။
ေလ့က်င္ခန္းလုပ္တာက အထိေရာက္ဆံုး ကုထံုးတစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိကို မထိန္းႏိုင္ရင္ အသည္းအဆီမ်ားတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိေကာင္းေအာင္ကုရင္ အသည္းအဆီဖံုးတာလည္း ေလ်ာ့သြားပါမယ္။
ဘယ္ဆီးခ်ဳိေဆးေတြသံုးရင္ အသည္းအဆီဖံုးတာ သက္သာေစႏိုင္သလဲ
အသည္းအဆီဖံုးတာကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကုႏိုင္တဲ့ေဆး မရွိေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အမ်ဳိးအစား (၂) ဆီးခ်ဳိေတြအတြက္ ဆီးခ်ဳိေဆးေတြအသံုးျပဳတဲ့အခါ ေသြးတြင္းအခ်ဳိဓာတ္ ေလ်ာ့ေစတဲ့အျပင္ အသည္းအဆီဖံုးတာကိုလည္း သက္သာေစႏိုင္တဲ့ေဆး၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာေတြအတြက္ကိုလည္း အက်ဳိး႐ွိမယ့္ေဆးေတြကို ေရြးသံုးသင့္ပါတယ္။
အသည္းအဆီဖံုးတာလည္း သက္သာေစႏိုင္တဲ့ ဆီးခ်ိဳေဆးေတြထဲမွာ မက္ေဖာ္မင္ (Metformin) ပိုင္အိဳဂလစ္တာဇံုး (Pioglitazone)၊ စစ္တာဂလစ္ပ္ တင္အုပ္စု (DPP4 Inhibitors) ဂ်ီအယ္လ္ပီ၀မ္း ရီဆက္ပတာေအဂိုးနစ္ (GLP1-receptor agonist) အက္စ္ဂ်ီအယ္လ္တီ တူးအင္ဟစ္ဘစ္တာ SGLT2 Inhibitor ေတြဟာ ေသြးခ်ဳိက်တဲ့အျပင္ အသည္းအဆီလည္း ေလ်ာ့ေစပါတယ္။
အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါက အမ်ဳိးအစား(၂) ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါေတြမွာ အၿမဲရွိတတ္ၿပီး၊ ၀တဲ့ဆီးခ်ဳိလူနာေတြမွာ အထူးပိုေတြ႕ရပါတယ္။ အသည္းအဆီဖံုးရင္ ဆီးခ်ဳိရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္းနဲ႔ ႏွလံုးအားနည္းေရာဂါေတြ ပိုျဖစ္တတ္လို႔ အထူးဂ႐ုစိုက္ၿပီး ျပဳျပင္ကုသရပါမယ္။
နိဂံုးခ်ဳပ္ေျပာရရင္ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါက အမ်ဳိးအစား(၂) ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါေတြမွာ အၿမဲ႐ွိတတ္ၿပီး၊ ၀တဲ့ ဆီးခ်ဳိလူနာေတြမွာ အထူးပိုေတြ႕ရပါတယ္။ အသည္းအဆီဖံုးရင္ ဆီးခ်ဳိရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္းနဲ႔ ႏွလံုးအားနည္းေရာဂါေတြ ပိုျဖစ္တတ္လို႔ အထူးဂ႐ုစိုက္ၿပီး ျပဳျပင္ကုသရပါမယ္။ ဆီးခ်ဳိေဆးေတြ ေရြးခ်ယ္ရာမွာလည္း အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါအတြက္အက်ဳိးျပဳမယ့္ေဆးေတြ ေရြးခ်ယ္သံုးသင့္ပါတယ္။
အသည္းအဆီဖံုးတာကေန အသည္းေျခာက္၊ အသည္းကင္ဆာေတြလည္း ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့အတြက္ အသည္းအဆီဖံုးျခင္းကို အထူးကာကြယ္ကုသဖို႔ အေရးႀကီးလွပါေၾကာင္း အသိပညာေပးအပ္ပါတယ္။
See More
ဆီးခ်ိဳေရာဂါႏွင့္ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ (၁) (Diabetes Mellitus and NAFLD/NASH)
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)