ပါေမာကၡဦးကိုကို (ဆီးခ်ဳိႏွင့္အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အ၀လြန္ျခင္းဆက္စပ္မႈကို ရွင္းျပေပးပါ ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိေရာဂါမွာ အမ်ဳိးအစား(၁) ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အမ်ဳိးအစား(၂)ဆီးခ်ဳိေရာဂါဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ အမ်ဳိးအစား(၁) ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြက အသက္ငယ္ၿပီး ပိန္ၾကပါတယ္။ အမ်ဳိးအစား(၂) ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြက ၀ၿပီးအသက္ႀကီးၾကပါတယ္။ ၀ရင္ Insulin Resistance ျဖစ္ၿပီး ဆီးခ်ဳိပိုျဖစ္ေလေလပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ၀တဲ့သူေတြက ဆီးခ်ဳိျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားရတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ၀ရင္ေၾကာက္ရလား၊ ဗိုက္ပူရင္ေၾကာက္ရလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ေမးစရာရွိလာပါတယ္။ ဗိုက္ပူတာကို ေၾကာက္ရပါတယ္။ ဗိုက္ပူတာက Metabolic Syndrome လို႔ေခၚတဲ့ Insulin Resistance ျဖစ္ၿပီး ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗိုက္ရႊဲၿပီး၀တဲ့သူေတြမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းမ်ားတယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။
ေမး. အ၀လြန္သူတစ္ဦးက ဆီးခ်ဳိေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္ႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. လူတစ္ေယာက္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ဖို႔ရာမွာ
(၁) ဗီဇပါရတယ္။
(၂) ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေန (ဥပမာ- အခ်ဳိ၊ အဆီအအိမ့္မ်ားတဲ့ အစာအစားမ်ားရင္၊ အ၀လြန္ရင္၊ ေလ့က်င့္ခန္းမရွိဘူး)ရွိတယ္
ဒီႏွစ္ခ်က္နဲ႔ ျပည့္စံုရင္ ဆီးခ်ဳိျဖစ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းအရမ္းမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အ၀လြန္တဲ့သူတစ္ဦး ဆီးခ်ဳိေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔ဆိုရင္-
(၁) ကိုယ္ရဲ႕ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ရေအာင္ေလွ်ာ့ခ်ရပါမယ္။ ေပါင္ ၂၀၀ ကေန ေပါင္ ၁၀၀ ျဖစ္ေအာင္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ဖို႔ဆိုတာမလြယ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိကိုယ္အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၅-၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေလးလအတြင္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရင္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါ၊ ဒူးနာတာစတဲ့ ေရာဂါေတြကိုမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
(၂) က်န္းမာေရးနဲ႔ညီၫြတ္တဲ့ ဘ၀ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံကို လိုက္နာရပါမယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ၊ ခ်ဳိလြန္း၊ ငန္လြန္း၊ အဆီမ်ားလြန္းတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္ရပါမယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေလွ်ာ့ခ်ရပါမယ္။ ဒီနည္းအားျဖင့္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ၅၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီနည္းႏွစ္မ်ဳိးနဲ႔ ထိန္းလို႔မရမွသာ Metformin ဆိုတဲ့ ေဆးကို ေပးရပါတယ္။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါေၾကာင့္ အ၀လြန္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အ၀လြန္တာႏွစ္ခုက ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြက အစာကိုမ်ားမ်ားစားရင္ ပို၀လာႏိုင္ပါတယ္။ အလားတူ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းရင္ ပို၀လာႏိုင္ပါတယ္။ Insulin Resistance ေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္တယ္။ Insulin Resistance ေၾကာင့္ ၀ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ခုက ဆက္စပ္ေနပါတယ္။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အ၀လြန္တာတြဲေနရင္ ဘယ္လိုကုသမႈေပးရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိကို ႏိုင္ေအာင္ထိန္းပါ၊ အ၀မလြန္ေအာင္ထိန္းပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၅-၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေလးလအတြင္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ အ၀လြန္တာကို ထိန္းႏိုင္ဖို႔အတြက္က ကာဗိုဟုိက္ဒရိတ္နည္းနည္း၊ အဆီနည္းနည္း (Low Carbohydrate, Low Fat)အစာကိုစားၿပီး ေလ့က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္ေပးရပါမယ္။ က်န္းမာခ်င္ရင္ တစ္ေန႔ မိနစ္ ၃၀ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္လို႔ရေပမယ့္ ပိန္ခ်င္ရင္ေတာ့ တစ္ေန႔ ၄၅ မိနစ္-၁နာရီ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေပးရပါမယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို မေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ လက္ရွိကိုယ္အေလးခ်ိန္ထက္ ပိုမတက္လာပါေစနဲ႔။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို မေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရင္ ေပါင္ခ်ိန္စက္တစ္ခုနဲ႔တိုင္းတာၿပီး ကိုယ္ရဲ႕ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို မွတ္ထားရပါမယ္။ ဒါမွ ကိုယ္၀လာလား၊ ပိန္လာလား၊ လက္ရွိအတိုင္းပဲလားဆိုတာကို သိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြမွာ အ၀လြန္တာကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရင္ ေရာဂါသက္သာမႈအတြက္ အေထာက္အပံ့ရွိပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြမွာ အ၀လြန္တာကိုေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရင္ ေဆးေတြေသာက္ရတာလည္း ေလ်ာ့သြားပါတယ္။ အင္ဆူလင္ထိုးရတဲ့ပမာဏလည္း ေလ်ာ့သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အ၀လြန္တာကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရင္ ေကာင္းပါတယ္။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိတဲ့ အ၀လြန္သူေတြမွာ တျခားဘယ္လိုေရာဂါေတြ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိပါေသးသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အ၀လြန္တာတြဲေနရင္-
– သည္းေျခအိတ္မွာ ေက်ာက္တည္တတ္ပါတယ္။
– အသည္းအဆီဖံုးတတ္ပါတယ္။
– အသည္းေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။
– ဒူးနာတတ္ပါတယ္။
– ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
– ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းတာနဲ႔ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ပိတ္တာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။
– ကင္ဆာေရာဂါ (အထူးသျဖင့္ အသည္းကင္ဆာနဲ႔ အူမႀကီးကင္ဆာ) အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
– OSA (အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း အသက္႐ွဴရပ္လိုက္၊ ျပန္႐ွဴလိုက္ျဖစ္တဲ့ေရာဂါ) အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိတဲ့ အ၀လြန္သူတစ္ဦး ကိုယ္၀န္ေဆာင္မယ္ဆုိရင္ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို အရင္ဆံုး လိုက္နာသင့္ပါသလဲဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိတဲ့ အ၀လြန္သူတစ္ဦးက ကိုယ္၀န္မေဆာင္ခင္မွာ ဆီးခ်ဳိကိုႏိုင္ေအာင္ ထိန္းရပါမယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ်ရပါမယ္။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အ၀လြန္တာေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေ၀ဒနာေတြမခံစားရေအာင္ ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အ၀လြန္တာေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေ၀ဒနာမျဖစ္ေအာင္ လုပ္သင့္တာက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကိုေလွ်ာ့ခ်ပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို အမ်ားႀကီးမေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရင္ေတာင္ ေလးလအတြင္းကိုယ္အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၅-၁၀ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေလွ်ာ့ခ်သင့္ပါတယ္။
ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အ၀လြန္တာတြဲေနသူေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ကိုယ့္ဆီးခ်ဳိကို အၿမဲထိန္းပါ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္နဲ႔ေလ့က်င့္ခန္းကို က်န္းမာေရးနဲ႔ညီၫြတ္ေအာင္လိုက္နာရင္း ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းသင့္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အဲဒီနည္းေတြနဲ႔ မထိန္းႏိုင္မွသာ ေဆးနဲ႔ကုသရပါတယ္ . . .
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အ၀လြန္ျခင္းအေၾကာင္း အမ်ားျပည္သူကို ပညာေပးလိုတဲ့အခ်က္ေတြရွိရင္ ေျပာျပေပးပါဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အ၀လြန္တာတြဲေနသူေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ကိုယ့္ဆီးခ်ဳိကို အၿမဲထိန္းပါ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္နဲ႔ ေလ့က်င့္ခန္းကို က်န္းမာေရးနဲ႔ညီၫြတ္ေအာင္လိုက္နာရင္း ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းသင့္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အဲဒီနည္းေတြနဲ႔ မထိန္းႏိုင္မွသာ ေဆးနဲ႔ကုသရပါတယ္။ ေဆးနဲ႔မထိန္းႏိုင္မွသာ ခြဲစိတ္ကုသတဲ့နည္းကို သံုးရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုအေနနဲ႔ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ စိတ္ဓာတ္က်တာကလည္း အ၀လြန္ေစတဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တတ္ႏိုင္သမွ် စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ စိတ္ဓာတ္က်တာကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
