– ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
ဆရာရွင့္ ကြၽန္မ အသက္ ၃၄ ႏွစ္ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ထဲက ဆရာမိုးေဆးေတြ ေသာက္ခဲ့တာ အခု ကြၽန္မကိုယ္၀န္ ၄ ပတ္ဆိုတာသိသိခ်င္း ဆရာ မိုးဆက္မေသာက္ေတာ့ပါဘူးဆရာ။ ဒါေပမဲ့ ၀မ္းလံုး ၀သြားလို႔မရဘူးဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ၫႊန္ၾကားေပးပါရွင့္။ ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။ သားဦးပါဆရာ။
၀မ္းႏုတ္ေဆးကိုတလြဲသံုးတဲ့သူေတြ မနည္းပါ။ ကြၽန္ေတာ္အထက္တန္းေက်ာင္းတံုးက ဆရာတဦး ကေန စာမသင္ခင္ ေန႔တိုင္း ၅ မိနစ္ေလာက္ၾကာသုတျဖစ္စရာတခုခုေျပာတာထဲမွာ ၀မ္းႏုတ္ေဆး ေကာင္းေၾကာင္းလည္းပါတယ္။ အခုလို ေရးရတာက ဆရာ့ကိုေစာ္ကားသလိုေတာ့ျဖစ္ပါမယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ဆရာသင္ေပးလိုက္တဲ့သခ်ၤာနဲ႔ ဆရာ၀န္ ျဖစ္လာတာပါ။ ကန္ေတာ့ပါဆရာ။
ျမန္မာျပည္မွာ ၀မ္းႏုတ္ေဆးေသာက္တာ အပုပ္အညစ္အေၾကးကင္းစင္ေစတယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။
တခ်ဳိ႕က ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ေစမယ္ ယူဆၾကတယ္။ ၀မ္းႏုတ္ေဆးေသာက္ရင္ အစာလမ္းမွာ ရွိတာမွန္သမွ်ကို ေဆးေၾကာင့္ ထြက္သြားေစတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာအတြက္လိုအပ္တာေတြလည္း ဆံုး႐ႈံးေစတယ္။ အစာအဟာရျဖစ္မွာေတြလည္း နည္းေစတယ္။ ေရနဲ႔ဓာတ္ဆားေတြ ကုန္ခမ္းေစတယ္။
၀မ္းဆိုတာအက်င့္ျဖစ္တယ္။ ၀မ္းခ်ဳပ္သူေတြ ဖိုက္ဘာမ်ားတဲ့အစားအေသာက္ကေန ၀မ္းမွန္ေစတယ္။ ေရ + အရည္မ်ားမ်ား ေသာက္ရတယ္။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈလည္း မနည္းရပါ။ လိုအပ္လို႔ ၀မ္းသြားေစတဲ့ေဆးေသာက္ရင္လည္း ေဆးေရြးရတယ္။ ၀မ္းႏုတ္ေဆးေတြက အလုပ္လုပ္ပံုျခင္းမတူၾကပါ . . .
ဆိုဒီယမ္၊ မဂၢနီဆီယမ္နဲ႔ ပိုတက္ဆီယမ္ ဓာတ္ဆားေတြ နည္းသြားေစမယ္။ အဲဒါေတြက ၾကြက္သား ေတြကိုအလုပ္လုပ္ေပးေနတဲ့ အာ႐ံုေၾကာေတြကို အားနည္းသြားေစတယ္။ အူမႀကီးနဲ႔ ႏွလံုးၾကြက္သား ေတြကိုထိခိုက္ေစတာကဆိုးတယ္။ ေရ + ဆား ခမ္းေျခာက္တာျဖစ္ေစမယ္။ မ်ားရင္ မ်ားသလို ေျခလက္ တုန္မယ္။ အားနည္းေနမယ္။ မ်က္စိအၾကည့္ ေ၀၀ါးေစမယ္။ သတိလစ္ခ်င္သလိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ကိုထိခိုက္မယ္။
Laxative dependency ဆိုတာ ၀မ္းႏုတ္ေဆးအေပၚ မွီခိုေနရတဲ့ဘ၀ျဖစ္လာေစမယ္။ အဲဒါ မေသာက္ရင္ မသြားေတာ့တဲ့ အက်င့္ကို လုပ္ယူရာက်တယ္။ ၾကာေတာ့ ေဆးအေလးခ်ိန္ပိုမွသာ ၀မ္းက သြားေတာ့မယ္။
ပိုပိုဆိုးလာေစႏိုင္တယ္။ Lazy colon ငပ်င္း အူမႀကီးလို႔ေခၚတယ္။ ပိုးလည္း ၀င္လြယ္မယ္။ Irritable Bowel Syndrome ဆိုတာလည္းျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ရွားပါးေပမယ့္ျဖစ္ႏိုင္တာတခုက အသည္းကိုထိခိုက္တာ။
အူမႀကီးကင္ဆာအထိ စဥ္းစားရတယ္။
၀မ္းဆိုတာအက်င့္ျဖစ္တယ္။ ၀မ္းခ်ဳပ္သူေတြ ဖိုက္ဘာမ်ားတဲ့အစားအေသာက္ကေန ၀မ္းမွန္ေစတယ္။ ေရ + အရည္မ်ားမ်ား ေသာက္ရတယ္။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈလည္း မနည္းရပါ။ လိုအပ္လို႔ ၀မ္းသြားေစတဲ့ေဆးေသာက္ရင္လည္း ေဆးေရြးရတယ္။ ၀မ္းႏုတ္ေဆးေတြက အလုပ္လုပ္ပံုျခင္းမတူၾကပါ။
– Benefiber, Citrucel, FiberCon, Met-amucil ေတြကို Bulk-forming laxatives ထုထည္မ်ားေစတဲ့ေဆးလို႔ ေခၚတယ္။
– Dulcolax eJY Senokot ႏိႈးဆြေပးတဲ့ Sti- mulant laxatives ေဆးလို႔ေခၚတယ္။
– Milk of Magnesia, Miralax ကို Oral Osmotics လို႔ေခၚတယ္။
– Colace, Surfak ကို Oral Stool softeners လို႔ေခၚတယ္။
– Bisacodyl, Pedia-Lax, Dulcolax ေတြကို Rectal stimulants လို႔ေခၚတယ္။
– ၀မ္းႏုတ္ေဆးမတူတာေတြကို ေရာထားတဲ့ Combination laxatives ေဆးမ်ဳိးလည္းရွိတယ္။
အသက္ (၆) ႏွစ္ေအာက္ ၀မ္းႏုတ္ေဆး မေပးသင့္ပါ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေနရင္လည္း Bulk-forming laxatives န႔ဲ JY stool softeners ေတြကိုသာ သံုးသင့္တယ္။ Stimulant laxatives ေဆးမ်ဳိးက ဒုကၡေပးႏိုင္တယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္မွာလည္းသတိ ထားရမယ္။
တခ်ဳိ႕၀မ္းႏုတ္ေဆးေတြက ေသာက္ေနတဲ့ ေဆးေတြနဲ႔ဓာတ္ျပဳႏိုင္တယ္။ ဥပမာ Warfarin (Coumadin) ေသြးက်ဲေဆး။ ၀မ္းႏုတ္ေဆးေသာက္လို႔ ကံမေကာင္းရင္ အူအတက္ေရာင္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အူလမ္းပိတ္တာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
အဲဒီက်န္းမာေရးနဲ႔မညီညြတ္တဲ့အက်င့္ကို ေဖ်ာက္ရတာ ခက္ေတာ့ခက္တယ္။ မယံုလို႔လည္း ပါတယ္။ အသိရွိတာေတာင္ ျပန္ျပင္ရတာမွာ ေဆးပညာရွင္ အုပ္စုလိုက္ကေန လုပ္ေပးရတတ္တယ္။ အေထြေထြေရာဂါကုဆရာ၀န္၊ စိတ္အထူးကု ဆရာ၀န္၊ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုေပးမယ့္ ေကာင္ဆယ္လာ ေတြပါရတယ္။ အာဟာရကြၽမ္းက်င္သူလည္းလိုတယ္။ ေဆြမ်ဳိးမိတ္ေဆြကလည္း ၀ိုင္းကူမွရတယ္။
–
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
