ပါေမာကၡဦးေအးမြန္( ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈဆိုတာ ဘာကိုေခၚပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ပန္ကရိယဆိုတာ အစာအိမ္ေအာက္ဘက္နဲ႔ အေနာက္ဘက္မွာ ကန္႔လန္႔ျဖတ္တည္ရွိေနတဲ့ အဂၤါ ျဖစ္ပါတယ္။ ပန္ကရိယကို မုန္႔ခ်ဳိအိတ္လို႔လည္း တခ်ဳိ႕က ေခၚၾကပါတယ္။ ပန္ကရိယက အစာေျခရည္ေတြကို ထုတ္ေပးတဲ့အျပင္ အေရးႀကီးတဲ့ ေဟာ္မုန္းျဖစ္တဲ့ အင္ဆူလင္ကိုလည္း ထုတ္လုပ္ေပးပါတယ္။ ပန္ကရိယဟာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ေရာင္ရမ္းတတ္သလို ႀကီးလည္း ႀကီးတတ္ပါတယ္။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈက Acute နဲ႔ Chronic ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ နာတာရွည္ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းတာကေတာ့ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးပဲျဖစ္ပါတယ္။ အခု ဆရာေျပာမယ့္ အေၾကာင္းအရာက Acute Pancreatitis အေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကအျဖစ္လည္း ပိုမ်ားပါတယ္။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္တဲ့အခါ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။
ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းတဲ့အခါ အသိသာဆံုးေရာဂါ လကၡဏာကေတာ့ ႐ုတ္တရက္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဗိုက္ေအာင့္တာမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္ေခါင္းေအာင့္တတ္ပါတယ္။ ခ်က္ပတ္၀န္းက်င္လည္း ေအာင့္တတ္ပါတယ္။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းတာက အစာအိမ္ေပါက္တာနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။
ေလလည္း မလည္ေတာ့ပါဘူး။ ေသြးေပါင္က်တတ္ပါတယ္။ အဖ်ားလည္း တက္တတ္ပါတယ္။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈမွာ ေရာဂါအဆင့္ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြရွိပါသလား ဆရာ။
ေျဖ ။ ေရာဂါအဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ အေပ်ာ့စား (Mild)၊ အလတ္စား (Moderate) နဲ႔ အျပင္းစား (Severe) ဆိုၿပီး ေရာဂါအဆင့္ သံုးမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အေပ်ာ့စားအဆင့္မွာ ေတြ႕ရတဲ့ လကၡဏာကေတာ့ ဗိုက္ေအာင့္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက သူ႔အလိုလိုေကာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲအေျခအေနလည္း မျဖစ္တတ္ပါဘူး။ အလတ္စားအဆင့္ဆိုရင္ ေဆး႐ံုတက္ရတဲ့အထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တစ္ပတ္-ႏွစ္ပတ္ေလာက္ ေဆး႐ံုတက္ၿပီး ကုသမႈ ခံယူရတတ္ပါတယ္။အျပင္းစားအဆင့္ဆိုရင္ အထူးသတိထားရပါတယ္။ ဒီအဆင့္ဆိုရင္ ေဆး႐ံုတင္ၿပီး စနစ္တက် ကုသမႈခံယူရပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကုသမႈမခံယူရင္ အသက္အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ အျပင္းစားအဆင့္မွာ ေသေစႏိုင္တဲ့ ရာခိုင္ႏႈန္းက ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။
ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းရာက တစ္ကိုယ္လံုးျပန္႔ ႏွံ႔ၿပီး ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ ႏွလံုးကို ထိခိုက္ရာက အသက္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ ေဆး႐ံုျမန္ျမန္တင္လိုက္ဖို႔လိုပါတယ္။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြကေတာ့ –
(၁) သည္းေျခေက်ာက္တည္တာ (Gall Stone) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပန္ကရိယေရာင္ရင္ သည္းေျခေက်ာက္တည္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
(၂) အရက္ေသာက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသားေတြ ပန္ကရိယေရာင္ရင္ အရက္ေသာက္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
(၃) အစားအေသာက္အေနနဲ႔ အစာကိုမ်ားႀကီး စားလိုက္ရင္ပန္ကရိယေရာင္တတ္ပါတယ္။ အစာကို တစ္ႀကိမ္တည္းနဲ႔ ျပည့္အင္ေအာင္ စားတာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဆီအအိမ့္ေတြ အမ်ားႀကီးစားတာ ေၾကာင့္လည္း ပန္ကရိယေရာင္တတ္ပါတယ္။
(၄) ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး၀င္တာေၾကာင့္လည္း ပန္ကရိယေရာင္တတ္ပါတယ္။
(၅) ေဆး၀ါးတခ်ဳိ႕ကို ေသာက္သံုးတာေၾကာင့္လည္း ပန္ကရိယေရာင္တတ္ပါတယ္။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈနဲ႔ လြဲမွားတတ္တဲ့ ေရာဂါေတြရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းတာနဲ႔ လြဲမွားတတ္တဲ့ အဓိကေရာဂါက အစာအိမ္ေပါက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အစာအိမ္ေပါက္တာဆိုရင္ ခ်က္ခ်င္းခြဲစိတ္ကုသဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ပန္ကရိယေရာင္တာဆိုရင္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းခြဲစိတ္ကုသမႈ ေပးစရာ မလိုပါဘူး။
ေနာက္ထပ္ လြဲမွားတတ္တဲ့ ေရာဂါကေတာ့ အစာအိမ္ေရာင္တာနဲ႔ သည္းေျခေက်ာက္တည္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုက္ေအာင့္တတ္တဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာေတြ နဲ႔ လြဲမွားတတ္ပါတယ္။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈနဲ႔ တျခားေရာဂါေ၀ဒနာေတြကို ခြဲျခားသိႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လို စစ္ေဆးမႈ လုပ္ သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈနဲ႔ တျခားေရာဂါေ၀ဒနာေတြကို ခြဲျခားသိႏိုင္ဖို႔ အာထရာေဆာင္း (Ultrasound) ႐ိုက္တာ၊ ေသြးစစ္ေဆးတာတို႔ကို လုပ္ေဆာင္လို႔ရပါတယ္။ CT scan ႐ိုက္ၿပီး စစ္ေဆးလို႔လည္း ရပါတယ္။ CT scan ႐ိုက္ၿပီး စစ္ေဆးလိုက္ရင္ အေပ်ာ့စားလား၊ အလတ္စားလား၊ အျပင္းစားလား ဆိုတဲ့ ေရာဂါအဆင့္ေတြကိုပါ သိႏိုင္ပါတယ္။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈကို ေဆး၀ါးနဲ႔ ကုသလို႔ရပါသလား ဆရာ။ ခြဲစိတ္ကုသမႈျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ရင္ ကုသမႈအေနနဲ႔ အရင္ဆံုးေဆး႐ံုတင္ရပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ ေဆးထိုးေပး ရပါတယ္။ ေဆးမေသာက္ရပါဘူး။ အေရးႀကီးတာက အခ်ိန္ျပည့္လူနာကို ေစာင့္ၾကည့္ေနရပါတယ္။ တကယ္လို႔ လကၡဏာအေနနဲ႔ ပုပ္တာနဲ႔ ျပည္တည္တာေတြ ျဖစ္ေပၚလာရင္ ခြဲစိတ္ကုသမႈေပးရပါေတာ့တယ္။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းတာက အခုေကာင္းေနေပမယ့္ တစ္ပတ္ေလာက္ၾကာရင္ ပုပ္တာနဲ႔ ျပည္တည္တဲ့ လကၡဏာေတြ ေပၚလာလို႔ ခြဲစိတ္ရတာမ်ဳိးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြမွာ တစ္လတန္သည္၊ ႏွစ္လတန္သည္ၾကာမွ ပုပ္တာနဲ႔ ျပည္တည္တာေတြ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ခြဲစိတ္ကုသမႈ ေပးရတာမ်ဳိးရွိလို႔ အၿမဲေစာင့္ ၾကည့္ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္မႈအေနနဲ႔ –
– အရက္ကို ေရွာင္ရပါမယ္။
– သည္းေျခေက်ာက္ရွိရင္ ခြဲစိတ္ကုသမႈ ျပဳလုပ္ရပါမယ္။
– အစားအေသာက္ကို အမ်ားႀကီး ဗိုက္ျပည့္တင္းတဲ့အထိ မစားသင့္ပါဘူး။ အဆီအအိမ့္ေတြကိုလည္း အလြန္အမင္း မစားသင့္ပါဘူး။
– ေဆးေတြကို ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ ကိုယ္မေသာက္သင့္ပါဘူး။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈက မ်ဳိး႐ိုးလိုက္ၿပီး ျဖစ္တတ္ပါသလားဆရာ။ ဘယ္အသက္အရြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါသလဲ။
ေျဖ ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းတာက မ်ဳိး႐ိုးနဲ႔ ဆက္စပ္မႈမရွိပါဘူး။ အသက္အရြယ္အေနနဲ႔ကေတာ့ အသက္ ၂၀ အရြယ္ကစၿပီး အသက္ ၅၀-၆၀ အထိအရြယ္စံုျဖစ္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္တဲ့ လူနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထူးထူးျခားျခား ဆရာ့ အေတြ႕အႀကံဳရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ ။ ထူးထူးျခားျခားရယ္လို႔ မရွိပါဘူး။ ပန္ကရိယေရာင္တဲ့ လူနာေတြကေတာ့ လာျပၾကတာမ်ားပါတယ္။ လူနာေတြလာျပရင္ ပန္ကရိယေရာင္တာျဖစ္လို႔ မေပါ့ဆဖုိ႔၊ အျပင္းစား အဆင့္ကို ကူးေျပာင္းသြားရင္ အသက္အႏၲရာယ္ရွိတဲ့အေၾကာင္း ေသခ်ာ အေလးအနက္ ေျပာျပရပါတယ္။ အေပ်ာ့စားအဆင့္ ျဖစ္ေပမယ့္လည္း ေဆး႐ံုတင္ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း ရွင္းျပရပါတယ္။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ဖူးရင္ တစ္သက္လံုး ေဆးကုသမႈ ခံယူဖို႔ လိုအပ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ ။ နာတာရွည္ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ရင္ေတာ့ တစ္သက္လံုး ေဆးကုသမႈ ခံယူဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ေမး ။ ပန္ကရိယေရာင္ရမ္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို ပညာေပးလိုတာရွိရင္ သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ ။ ႐ုတ္တရက္မခံမရပ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဗိုက္ေအာင့္တယ္ဆိုရင္ မေပါ့ဆသင့္ပါဘူး။ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းကို အျမန္ဆံုးသြားေရာက္ၿပီး ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသသင့္ပါတယ္။ ပန္ကရိယေရာင္တာလား၊ အစာအိမ္ေရာင္တာလား၊ တျခားေရာဂါေ၀ဒနာလားသိႏိုင္ေအာင္ လိုအပ္တဲ့ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမႈေတြကို ခံယူဖို႔လည္း ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ တကယ္လို႔ သည္းေျခေက်ာက္ရွိတယ္ဆိုရင္လည္း သည္းေျခေက်ာက္ကို ခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူၿပီး ဖယ္ရွားလိုက္ပါ၊ အရက္ကို တတ္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္ပါ၊ အစာကို အလြန္အမင္းမစားပါနဲ႔လို႔လည္း အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
