Healthy Life Ad
Child

ရန္ျဖစ္တဲ့ မိဘ၊ စိတ္မရႊင္ပ်တဲ့ ရင္ေသြး (၂)

ေဒါက္တာအုန္းေက်ာ္(စိတ္က်န္းမာေရးအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး – အၿငိမ္းစား)

မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈက သားသမီးရဲ႕ စိတ္က်န္းမာေရးကို ဘယ္လိုထိခိုက္ႏိုင္သလဲ ဆိုတဲ့ ေဒၚျမတ္ႏွင္းရဲ႕ေမးခြန္းကို ဆက္လက္ေျဖၾကားလိုပါတယ္။

(က) မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈရွိရင္ သားသမီးကို ဘာေၾကာင့္ ထိခိုက္သလဲ
မိသားစုအတြင္းမွာ အၾကမ္းဖက္ ႐ိုက္ႏွက္တာရွိရင္ သားသမီးေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ကို ထိခိုက္နစ္နာ ေစတဲ့အခ်က္ ေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္အေတြ႕အႀကံဳေတြကေတာ့-

မိဘအခ်င္းခ်င္း ႐ိုက္ႏွက္တာကိုကိုယ္တိုင္ ျမင္ေတြ႕ရျခင္း၊

အေဖက အေမ့ကို အဓမၼျပဳက်င့္ေနတာကို ျမင္ေတြ႕ရျခင္း၊

႐ိုက္သံ၊ ႏွက္သံ၊ ရန္ျဖစ္သံေတြကို တစ္ဖက္ခန္းမွ ၾကားေနရျခင္း၊

မိဘတစ္ဦးဦး ေသြးထြက္သံယုိဒဏ္ရာအနာ တရျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ျမင္ရျခင္း၊

မိဘတစ္ဦးဦးက သားသမီးကို ဓားစာခံအျဖစ္ အသံုးခ်တာ ခံရျခင္း၊

မိဘက သားသမီးကို အျပစ္ဖို႔တာခံရျခင္း (နင္ မလိမၼာလို႔ နင့္ေၾကာင့္ ငါတို႔ရန္ျဖစ္ရတာ စသျဖင့္ စြပ္စြဲတာ ခံရျခင္း)၊

သားသမီးက ဘက္လိုက္ကာကြယ္ေပးရင္ ကြၽဲႏွစ္ေကာင္ၾကားက ေျမဇာပင္လို ဒဏ္ခံရျခင္း၊ မေတာ္တဆထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိျခင္း၊

အိမ္ေထာင္ဖက္ကို အၾကမ္းဖက္တတ္သူက သားသမီးေတြကိုလည္း ညႇင္းပန္း႐ိုက္ႏွက္တဲ့အက်င့္ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလို အိမ္ေထာင္မ်ဳိးမွာ သားသမီးေတြလည္း အၾကမ္းဖက္ျခင္း ခံရတယ္။

အိမ္နီးနားခ်င္းေတြ၀ိုင္းအံုၾကည့္႐ႈလာလို႔ အရွက္ရျခင္း၊ မ်က္ႏွာပူျခင္း၊

ရဲအမႈထမ္းက မိဘတစ္ဦးဦး ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္သြားတာကို ျမင္ေတြ႕ရျခင္း၊

အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့ မိဘတစ္ဦးဦးေၾကာက္ရြံ႕ေနတာ၊ ငိုေၾကြးေနတာ၊ စိတ္ဖိစီးမႈခံစားေနရတာကို မ်က္ျမင္ေတြ႕ႀကံဳရျခင္း၊

အၾကမ္းဖက္ ႐ိုက္ႏွက္တတ္တဲ့ မိဘကို က်န္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုဆက္ဆံရမယ္ဆိုတာ မေ၀ခြဲႏိုင္ ျဖစ္ျခင္း၊

အၾကမ္းဖက္ ႐ိုက္ႏွက္မႈ ျဖစ္လာမယ့္ အခ်ိန္ကို ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ရင္တမမနဲ႔ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနတတ္ျခင္း၊ စိတ္ထဲမွာ က်ီးလန္႔စာစားသလို အစဥ္အၿမဲ ခံစားေနရျခင္း။

အဲဒီလို အေတြ႕အႀကံဳေတြနဲ႔မၾကာခဏ ရင္ဆိုင္ရရင္ သားသမီးမွာ စိတ္ဖိစီးမႈ လကၡဏာေတြ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါတယ္။

(ခ) စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္ ပိုမိုဆိုးရြားေစတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြရွိသလား

ငယ္ရြယ္စဥ္ ကေလးဘ၀ကစၿပီး မိသားစုအ တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရျခင္း၊

မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈ မၾကာခဏျဖစ္ ပြားျခင္း၊ တာရွည္ျခင္း၊

သားသမီးကိုပါ ႐ိုက္ႏွက္ညႇင္းဆဲမႈရွိျခင္း၊

အၾကမ္းဖက္မႈအျပင္ မိသားစုထဲမွာ တျခားျပႆနာေတြရွိျခင္း။ ဥပမာ-ေငြေရးေၾကးေရး ျပႆနာ၊ အရက္စြဲ မူးယစ္ေဆးစြဲေရာဂါရွိျခင္း၊ စိတ္ေရာဂါရွိျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားတဲ့ ရပ္ကြက္မွာ ေနထုိင္ျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

မိသားစုနဲ႔ သားသမီးကို ကူညီပံ့ပိုးေပးတဲ့ ေဆြမ်ဳိးမိတ္ေဆြ၊ အဖြဲ႕အစည္းမရွိျခင္း၊

မိသားစုထဲမွာ ကေလးက ခ်စ္ခင္တြယ္တာ အားကိုးရမယ့္သူ မရွိျခင္း

အၾကမ္းဖက္မႈရွိတဲ့ မိသားစုထဲမွာ အထက္ေဖာ္ျပပါ အေျခအေနေတြ အႀကံဳး၀င္ေနရင္ သားသမီးေတြရဲ႕ စိတ္က်န္းမာေရးကို ပိုမိုထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

(ဂ) မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈရွိရင္ သားသမီးေတြက ဘယ္လို တုန္႔ျပန္သလဲ
မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈကို ျမင္ေတြ႕ရရင္ သားသမီးေတြမွာ “လတ္တေလာ”တုန္႔ျပန္ခံစားရတဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈလကၡဏာေတြ ရွိပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေတြ႕ရွိရတဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့-
“မိမိကုိယ္ကိုယ္ အျပစ္တင္တာ၊ ခိုကိုးရာမဲ့သလိုခံစားရတာ၊ ပူေဆြးတမ္းတသလို ခံစားရတာ၊ ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔လာတာ၊ ၀မ္းနည္းပက္လက္ ခံစားရတာ၊ အမ်က္ေဒါသထြက္တာ၊ စိတ္ခံစားမႈအားလံုး “တံုး”သြားသလို ခံစားရတာ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလို သာယာမႈကင္းတဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈလကၡဏာေတြနဲ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတြ႕ႀကံဳခံစားရရင္ “နာတာရွည္”စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာ ျဖစ္ပြားလာႏိုင္ပါတယ္။ သားသမီးရဲ႕ အသက္အရြယ္အလိုက္ နာတာရွည္ စိတ္က်န္းမာေရး ျပႆနာအမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိပါတယ္။

ကေလးငယ္ေတြမွာ ေတြ႕ရွိရတဲ့ နာတာရွည္ စိတ္က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕ယြင္းမႈေတြကေတာ့-
“အာ႐ံုစူးစိုက္ႏိုင္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာတာ၊ အၾကမ္းဖက္ ရန္လုပ္တတ္တာ၊ ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္တာ၊ လူႀကီးေျပာစကားကို နားမေထာင္တာ၊ အရြဲ႕တိုက္တဲ့ အျပဳအမူျပတာ၊ အိပ္ေရးပ်က္တာ၊ အိပ္မက္ဆိုးျမင္မက္လန္႔ႏိုးတာ၊ အေပါင္းအသင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္တာ၊ လူေၾကာက္ေ၀ဒနာ လကၡဏာေတြျဖစ္ေပၚတာ၊ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈ နည္းပါးတာ၊ စိတ္ခံစားမႈ ထံုထိုင္းလာတာ၊ အၿမဲလိုလို စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကစိတ္ ရွိေနတာ၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနရမယ့္ မိသားစုဘ၀ကုိ စိတ္ကူးယဥ္စဥ္းစားေနတတ္တာ၊ ဘ၀မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိသလိုခံစားရတာနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕ယြင္း “ခ်ဴခ်ာ”လာတာ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

လူငယ္ပိုင္းအရြယ္ သားသမီးေတြမွာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ စိတ္က်န္းမာေရးနဲ႔ လူမႈေရးျပႆနာေတြကို ေအာက္ပါအတုိင္း ခြဲျခားၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
“မိသားစုအတြင္းမွာ”ေတြ႕ရွိရတဲ့ျပႆနာ ေတြကေတာ့ မိဘနဲ႔အဆင္မေျပ ပဋိပကၡျဖစ္တာ၊ မိဘကိုေစာ္ကားတဲ့ အျပဳအမူျပတာ၊ တခ်ဳိ႕ကေလး ေတြကေတာ့ မိခင္ကိုအကာအကြယ္ေပးခ်င္တဲ့ စိတ္ေၾကာင့္ လူႀကီးလို မတန္တဆ တာ၀န္ယူတတ္တာ၊ မိသားစုအတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္စိတ္ လြန္ကဲလာတာ၊ ပတ္၀န္းက်င္ အိမ္နီးနားခ်င္းေတြနဲ႔ ဆက္ဆံဖို႔ ရွက္စိတ္ရွိေနတာ၊ အိမ္မွ ထြက္ေျပးတဲ့ အက်င့္ေပၚေပါက္လာတာ၊ အရြယ္မေရာက္ခင္ မိဘေတြနဲ႔ ခြဲခြာေနထိုင္တာ၊ အရြယ္မေရာက္ခင္ အိမ္ေထာင္က်တာ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

“ေက်ာင္းပတ္၀န္းက်င္မွာ အေပါင္းအသင္း နည္းပါးတာ၊ အေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ ေျပာဆိုဆက္ဆံေရး အဆင္မေျပတာ၊ ေက်ာင္းစာ ညံ့ဖ်င္းလာတာ၊ ေက်ာင္းေျပးတာ၊ အရြယ္မေရာက္ခင္ ေက်ာင္းထြက္တာ စတဲ့ ျပႆနာေတြကို ေတြ႕ရွိရမယ္။

ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးခ်ဳိ႕ယြင္းျခင္း – မိသားစုအတြင္းမွာ အၾကမ္းဖက္မႈရွိရင္ သားသမီးေတြရဲ႕ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိမိကိုယ္ကိုယ္ အထင္ေသးတာ၊ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈနည္းပါးတာ၊ အထီးက်န္စိတ္ရွိတာ၊အမ်က္ေဒါသႀကီးတာ၊ မိမိရဲ႕ လိုအင္ဆႏၵ နဲ႔ စိတ္ခံစားမႈကို ဖြင့္ဟေျပာဆိုဖို႔ ခက္ခဲတာ၊ အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ အျပဳအမူေတြကို ျပဳလုပ္တတ္တာ (ဥပမာ- မူးယစ္ေဆးစတင္သံုးစြဲတာ၊ အကာအကြယ္မယူဘဲ လိင္ဆက္ဆံတာ၊ ေမာ္ေတာ္ကား အေမာင္းၾကမ္းတာ)စတဲ့ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးခ်ဳိ႕ယြင္းတဲ့ လကၡဏာေတြ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါတယ္။

စိတ္ေ၀ဒနာမ်ား- မိသားစုအတြင္းမွာ အၾကမ္းဖက္မႈရွိရင္ သားသမီးေတြရဲ႕စိတ္က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕ယြင္းလာတာကိုေတြ႕ရွိရမယ္။ အဲဒီလို သားသမီး ေတြထဲမွာ ပိုမိုျဖစ္ပြားတတ္တဲ့ စိတ္ေ၀ဒနာေတြက ေတာ့ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကစိတ္လြန္ကဲေရာဂါ၊ စိတ္က် ေရာဂါ၊ အရက္စြဲမူးယစ္ေဆးစြဲေရာဂါ၊ အစားအစာ ေရွာင္လြန္းတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အစားၾကဴးလြန္းတဲ့ လကၡဏာရွိတဲ့ “ အစာစားတာနဲ႔ဆိုင္တဲ့စိတ္ေ၀ဒနာ” (Eating Disorder) စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလို လူငယ္ေတြထဲမွာ မိမိအသက္ကို အႏၲရာယ္ျပဳတဲ့ အျပဳအမူကို ပိုမိုေတြ႕ရွိရပါတယ္။
_ _ _
ေဒၚျမတ္ႏွင္းရဲ႕ေမးခြန္းကို ဆက္လက္ေျဖၾကားဖို႔က်န္ေသးတယ္။ မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္သင့္သလဲ၊ မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈရွိရင္၊ သားသမီးေတြခံစားရမယ့္ စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ဘယ္လိုကူညီပံ့ပိုးေပးႏိုင္သလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြျဖစ္ပါတယ္။

(ေရွ႕တစ္ပတ္ဆက္လက္ဖတ္႐ႈပါရန္)

(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)

Most Popular

Healthy Life Ad
To Top