ပါေမာကၡဦးကိုကို (ဆီးခ်ဳိႏွင့္အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
ေမး. ဘယ္လိုအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဓာတ္မတည့္တဲ့ ပစၥည္းတစ္ခုခု (Allergen) နဲ႔ ထိေတြ႕မိတာ၊ ႐ွဴ႐ႈိက္မိတာနဲ႔ စားေသာက္မိတာတို႔ေၾကာင့္ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဓာတ္မတည့္မႈအမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အစာနဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာ၊ ေဆးနဲ႔ဓာတ္မတည့္တာ၊ ဓာတုပစၥည္းနဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာ၊ အင္းဆက္ပိုးမႊားေတြနဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာနဲ႔ နီကယ္လို သတၱဳဓာတ္နဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာ စသျဖင့္ ဓာတ္မတည့္မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္တဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးမွာရွိတဲ့ တစ္သွ်ဴးေတြကေန ဟစၥတာမင္းနဲ႔ တျခားဓာတ္ေတြ ထြက္ရွိလာၿပီး အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းကို က်ဥ္းေစႏိုင္ပါတယ္။
ေမး. ဘယ္လိုအစာေတြနဲ႔ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ေျပာရမယ္ဆိုရင္-
– အစာႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ျခင္း
ပင္လယ္စာ၊ ေျမပဲစတဲ့ အစားအစာေတြနဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အစာနဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာက ျပင္းထန္ရင္ အသက္အႏၲရာယ္ကိုေတာင္ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
– ဓာတုပစၥည္းႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ျခင္း
တခ်ဳိ႕မိတ္ကပ္အလွကုန္ေတြနဲ႔ ဓာတုပစၥည္းပါတဲ့ အသံုးအေဆာင္တခ်ဳိ႕နဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာျဖစ္ပါတယ္။
– ေဆးႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ျခင္း
ပင္နီစလင္နဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာက အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
ေမး. ဓာတ္မတည့္တဲ့အခါ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဓာတ္မတည့္တဲ့အခါ ယားယံတာ၊ အင္ပ်ဥ္လို အနီဖုေတြေပၚတာ၊ ႏႈတ္ခမ္းေတြ ထူအမ္းလာတာ၊ အေရျပားပူတာ စတာေတြျဖစ္တတ္ၿပီး ဒီလကၡဏာေတြက အေသးအမႊားေတြျဖစ္လို႔ သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ျပင္းထန္တယ္ဆိုရင္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းကိုထိတာ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာထိတာနဲ႔ အစာအိမ္အူလမ္းေၾကာင္း ထိတာဆိုၿပီး သံုးမ်ဳိးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းကို ထိတဲ့အခါ အဆုတ္ေလျပြန္ေတြက်ဥ္းတာ၊ က်ယ္တာတို႔ျဖစ္ၿပီး အသက္႐ွဴမ၀တာနဲ႔ အသက္႐ွဴက်ပ္တာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာကို ထိတဲ့အခါ ေသြးဖိအားက်ၿပီး ေရွာ့ခ္ရတတ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ပင္နီဆလင္ေဆးနဲ႔မတည့္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ၿပီး အသက္အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ အစာအိမ္အူလမ္းေၾကာင္းထိတဲ့အခါ ပ်ဳိ႕ခ်င္အန္ခ်င္စိတ္ေပၚတာ၊ အန္တာာ၊ ဗိုက္နာတာ စတဲ့ လကၡဏာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး. ဓာတ္မတည့္တာက ဘယ္ေလာက္အၾကာမွာ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဓာတ္မတည့္မႈမွာ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္တာနဲ႔ အခ်ိန္ၾကာမွျဖစ္တာဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေဆးထိုးၿပီးတာနဲ႔ အဲဒီေဆးနဲ႔မတည့္လို႔ ဓာတ္မတည့္တဲ့ လကၡဏာေပၚတာပါ။ ဗိုက္ေအာင့္တာ၊ ၀မ္းေလွ်ာတာ စတဲ့ လကၡဏာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာမွ ျဖစ္တယ္ဆိုတာက နည္းနည္းစိုးရိမ္ရပါတယ္။ ေဆးတစ္မ်ဳိးကို တည့္၊ မတည့္ စမ္းၿပီး ထိုးၾကည့္တဲ့အခါ ပထမရက္မွာ အဆင္ေျပေနပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ေဆးထိုးလိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ရက္မွာလည္း ေဆးထိုးေတာ့ အဆင္ေျပေနတုန္းပါပဲ။ တတိယေန႔က်မွ ေဆးထိုးလိုက္တဲ့အခါ ဓာတ္မတည့္တဲ့ လကၡဏာေပၚလာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက စိုးရိမ္ရပါတယ္။
ဓာတ္မတည့္မႈမျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ ဓာတ္မတည့္မႈ အရင္ကျဖစ္ဖူးတဲ့သူေတြ သတိထားဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ္သံုးေနက်၊ စားေနက်၊ ထိေတြ႕ေနက် အရာမဟုတ္ရင္ နည္းနည္းေလာက္အရင္ စမ္းသပ္သံုးၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ဥပမာ-အလွကုန္ပစၥည္းအသစ္ဆိုရင္ လက္မွာ အရင္စမ္းသပ္လိမ္းၾကည့္လို႔ တည့္တယ္ဆိုမွ မ်က္ႏွာမွာလိမ္းသင့္ပါတယ္။
ေမး. ဓာတ္မတည့္တဲ့သူက ကိုယ္နဲ႔မတည့္တာကို အၿမဲေရွာင္ရမွာလား ဆရာ။
ေျဖ. ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္တတ္သူေတြက ကိုယ္နဲ႔မတည့္တဲ့ အစာတစ္ခုကို တစ္သက္လံုး မစားရေတာ့ဘူးလားလို႔ ေမးစရာရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ ပုစြန္တစ္ေကာင္စားလို႔ ဓာတ္မတည့္ရင္ ပုစြန္နည္းနည္း စားၾကည့္ရပါမယ္။ ေနာက္ေန႔မွာ အဲဒီထက္နည္းနည္းတိုးၿပီး စားၾကည့္ရပါမယ္။ အဲဒီလိုထပ္တိုးတိုးၿပီး စားၾကည့္ရင္းနဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာ ေလ်ာ့သြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒါကို Desensitization လုပ္တယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။
ဓာတ္မတည့္မႈ မၾကာခဏျဖစ္တတ္တဲ့ သူေတြကေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ ဘာကမတည့္ဘူးလဲဆိုတာကို ဒိုင္ယာရီစာအုပ္ထဲ ခ်ေရးထားရပါမယ္။ ဒါက အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္ . . .
ေမး. ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္လာရင္ ဘယ္လိုကုသသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဓာတ္မတည့္မႈ မၾကာခဏျဖစ္တတ္တဲ့သူေတြကေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ ဘာကမတည့္ဘူးလဲဆိုတာကို ဒိုင္ယာရီစာအုပ္ထဲခ်ေရးထားရပါမယ္။ ဒါက အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္လာရင္ အေသးအမႊားဆိုရင္ H1 Blocker ျဖစ္တဲ့ ဘာမီတြန္လို ဟစၥတာမင္းတားေဆး၊ H1 Blocker ျဖစ္တဲ့ Rinitidine ေဆးေတြကို ေသာက္သင့္ပါတယ္။ သိပ္ဆိုးတဲ့ ဓာတ္မတည့္မႈေတြမွာေတာ့ Dexamethasone ေဆးကို ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ အသက္အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္မတည့္မႈဆိုရင္ အဒရီနယ္လင္ (Adrenaline)၊ ကေလာ္ဖီနရာမင္း (Chlorphenaramine)၊ ဟိုက္ဒ႐ိုေကာ္တီစုန္း (Hydrocortisone) တို႔ေပးၿပီး Drip ခ်ိတ္ေပးထားရပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
