ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး (ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါအေပါင္းတို႔ကလည္း အေစာဆံုးအဆင့္ျပဳျပင္လို႔ရတဲ့အဆင့္ေတြမွာ ဘာမွမသိသာပါဘူး။ လူေကာင္းအတိုင္းပါပဲ။ ဒီေရာဂါေတြဟာ မသိမသာတျဖည္းျဖည္းျဖစ္လာေနေတာ့ ဘယ္သူမွ မသိႏိုင္ပါဘူး။ သိပ္ဆိုးလာလို႔ ေ၀ဒနာေတြခံစားလာရၿပီး ေတာ့မွသိရရင္ ျပဳျပင္လို႔မရေတာ့တဲ့ အဆင့္ေရာက္သြားပါမယ္။ ဒီအခ်ိန္က်မွ ေသြးခ်ဳိအေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္ေလာက္ပဲလုပ္လုပ္၊ ေသြးခ်ဳိေၾကာင့္ ပ်က္စီးၿပီးသားျဖစ္သြားတဲ့ အမည္းမွတ္ေတြကိုျပန္ ေဖ်ာက္ဖ်က္လို႔မရေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြကို အျပည့္အ၀တားဆီးႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြကိုလည္း အေစာဆံုးသိေအာင္ျပဳလုပ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အေပၚယံေကာင္းေနေပမယ့္ အတြင္းထဲမွာ ပုပ္ေနတတ္တဲ့ ပန္းသီးရဲ႕အတြင္းသေဘာကို သိရေအာင္ ခြဲၾကည့္မွသိရမွာျဖစ္သလို ဆီးခ်ဳိေရာဂါရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါကို စစ္ေဆးမွသာေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ပါမယ္။
“စစ္ေဆးျခင္း”ဆိုရာမွာ “စစ္-စစ္-စစ္” ဆို တဲ့ မျဖစ္မေနစစ္ေဆးရမယ့္ စစ္ေဆးျခင္းသံုးခုကို မေမ့ဖို႔အေရးႀကီးလွပါတယ္။
ပထမ “စစ္”ဆိုတာက မိမိေသြးခ်ဳိေတြကိုေသြးခ်ဳိတိုင္းစက္နဲ႔ အိမ္မွာ စစ္ေဆးေနဖို႔ပါပဲ။ (Self Monitoring Of Blood Glucose)
ဒုတိယ “စစ္”ကေတာ့ သံုးလလွ်င္တစ္ႀကိမ္ စစ္ရတဲ့ ပ်မ္းမွ်ေသြးခ်ဳိ HbA စစ္ေဆးဖို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
တတိယ “စစ္”ကေတာ့ ေရာဂါစတင္ကုသခ်ိန္ ကနဦးစစ္ေဆးျခင္းနဲ႔ ႏွစ္စဥ္တစ္ႏွစ္ျပည့္တိုင္း တစ္ႀကိမ္ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးၿပီးေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါေတြကို ရွာေဖြေနရျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဆီးခ်ဳိေရာဂါကုထံုးမွာ စစ္ေဆးတာမပါရင္ ေမွာင္မည္းေနတဲ့ညမွာ မ်က္စိမွိတ္ထားၿပီး ေလွ်ာက္သြားေနတာနဲ႔ တူပါတယ္။
ဒီလိုစစ္တာတစ္ခုတည္းနဲ႔ မၿပီးေသးပါဘူး။ ဒုတိယအေရးႀကီးတာကေတာ့ မိမိကိုယ္ကိုမိမိ ေစာင့္ေ႐ွာက္ဖို႔ပါပဲ။ ေန႔စဥ္ေနထိုင္ စားေသာက္ေနတဲ့ လူေနမႈဘ၀ကို ျပဳျပင္ရမွာက မိမိတာ၀န္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ မိမိကိုယ္မိမိ ေစာင့္ၾကည့္ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ဒီေရာဂါအေၾကာင္း ထဲထဲ၀င္၀င္ သိ႐ွိနားလည္ထားဖို႔လည္းလိုပါတယ္။ သိရွိၿပီးေနာက္မွာ အေရးႀကီးဆံုးအဆင့္ကေတာ့ အၿမဲလက္ေတြ႕လိုက္နာက်င့္သံုးေနဖို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြတတ္ေျမာက္ေအာင္ လူနာဘက္ကေရာ၊ ေဆးကုသေပးသူေတြဘက္ကေရာ လံုေလာက္တဲ့အခ်ိန္ ေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ လူနာမ်ားကေတာ့ ေဆး၀ယ္ယူသြားမယ္၊ ေဆးကိုၫႊန္ထားတဲ့အတိုင္းေသာက္ေနရင္ရၿပီလို႔ ယူဆထားၾကတာမ်ားပါတယ္။ အဆင့္အတန္းမီတဲ့ ဆီးခ်ဳိကုထံုးကေတာ့ အခ်ိန္ေပးဖို႔႔လိုအပ္ပါတယ္။
တတိယအဆင့္မွာေတာ့ မွန္ကန္ထိေရာက္တဲ့ ဆီးခ်ဳိေဆးေတြအျပင္ႏွလံုးနဲ႔ေသြးေၾကာေတြမွာ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ တားဆီးရမယ့့္ တျခားေဆးေတြကိုလည္းေပးရပါမယ္။
ခက္တာက
ဆီးခ်ိဳေဆးေတြ ၫႊန္ေပးရတာက ေသြးခ်ဳိအနိမ့္အျမင့္ကိုမူတည္ၿပီး ၫႊန္ေပးရတာ ျဖစ္လို႔တစ္စံုတစ္ေယာက္က လိုက္လံၾကည့္႐ႈၿပီး အခါအားေလ်ာ္စြာ ျပဳျပင္ၫႊန္ၾကားေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္မွလိုအပ္တဲ့ ေသြးခ်ဳိပန္းတိုင္ကို လံုၿခံဳစိတ္ခ်စြာေရာက္ရွိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ေသြးခ်ဳိအက်ျမန္ဆန္တဲ့ ေဆး .. ဥပမာ အင္ဆူလင္၊ ဆာလ္ဖြန္ႏိုင္းယူရိယား (ဒိုင္ယာမိုင္ခရြန္၊ မီနီဒိုင္း ယက္နဲ႔ဂလိုင္မီပ႐ိုက္ဒ္)ေတြသံုးရင္ ေသြးခ်ဳိေကာင္းလာတာနဲ႔အမွ် အခ်ဳိဓာတ္အက်လြန္တဲ့ အႏၲရာယ္ ႐ွိေၾကာင္း သိထားသင့္ပါတယ္။ ေဆးအေၾကာင္းကို အသင့္အတင့္နားလည္ရပါမယ္။ ဒီအလုပ္ေတြအား လံုးကိုဆရာ၀န္တစ္ဦးတည္းလုပ္လို႔မရပါဘူး။ ဆရာမတစ္ဦးတည္းလည္း မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဖြဲ႕အစည္းလိုက္ တိတိက်က်၊ အေလးအနက္ထားၿပီး ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ေအာင္ “ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိစင္တာ” (Diabetes center)ေတြ ထားရွိၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ေဆး႐ံုေတြမွာ ဆီးခ်ဳိစင္တာေတြကို ပီပီျပင္ျပင္ျပည့္ျပည့္စံုစံု ဖြဲ႕စည္းထားေပးဖို႔ စတင္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာလိုပါတယ္။ ဒီလိုတိက်ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆီးခ်ဳိကုစနစ္ေတြရွိမွသာ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)