ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
ေမး. ဆရာ အခုသမီးေယာက္်ားအေကာင့္ကေန ေျပာေနတာပါ။ သမီးအေကာင့္မွာ ဆရာမရွိလို႔ ဆရာ့ကို ေမးခ်င္တာေလးေတြရွိလို႔ပါ။ သမီးနဲ႔ သမီးေယာက်္ား အိမ္ေထာင္က်တာ တစ္ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ သမီးအသက္က ၂၂ႏွစ္၊ သူ႔အသက္က ၂၄ႏွစ္ပါ။ ဆရာ့ကို သမီးပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ ေမးခ်င္ပါတယ္။ သမီးနဲ႔သူနဲ႔ တူတူေနၿပီးရင္ တစ္ခါတစ္ခါ သမီးမိန္းမကိုယ္မွာ အျဖဴဆင္းၿပီးယားယံသလို သူ႔ေယာက္်ားအဂၤါမွာလည္း အရည္ၾကည္ေဖာင္းေသးေသးေလးေတြေပါက္ၿပီး ယားတတ္တယ္။ အခုတစ္ႏွစ္အေတာအတြင္းမွာ အဲဒီလိုျဖစ္တာ ၅ခါေလာက္ရွိၿပီ။ ျဖစ္ၿပီး ၂ ရက္ ၃ ရက္ေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းသြားပါတယ္။ ေယာက်္ားေလးက ပိုၿပီးၾကာၾကာခံရပါတယ္။ ၄ခါေျမာက္မွာေတာ့ မိန္းမကိုယ္ထဲထည့္တဲ့ ေဆးအေတာင့္ေပးၿပီး သူ႔အတြက္က အေပၚယံအေရျပားလိမ္းတဲ့ေဆးေပးပါတယ္။
သမီးေရာ သူေရာလိမ္းတယ္၊ ထည့္တယ္။ အဲဒါနဲ႔ေကာင္းသြားတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ေနာက္တစ္လေက်ာ္ေက်ာ္ၾကာေတာ့ တစ္ခါျပန္ျဖစ္ျပန္တယ္။ ေဆးထည့္လိုက္ရင္ေတာ့ ေကာင္းသြားတယ္။ ေနာက္အဲဒီလိုပဲ အၿမဲတမ္းျဖစ္ေနမွာလား၊ အဲဒါ ဘာျဖစ္တာမွန္းလည္းမသိဘူး။ သူ႔ဆီကေနပဲ သမီးဆီကူးၿပီးျဖစ္တာလား။ သမီးဆီကေနပဲ သူ႔ဆီကူးၿပီးျဖစ္တာလား၊ ဘယ္လိုေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာလည္း မသိဘူး။ အဲလိုေၾကာင့္ ကေလးမရႏိုင္တာ ျဖစ္တတ္ပါသလားဆရာ။ သမီးကိုျပန္ေျဖေပးပါေနာ္။ အခုသမီးတို႔ကေလးယူေနၿပီ။ ေဆးျဖတ္လိုက္တာ ၂လေလာက္ရွိၿပီ။ ကေလးေတာ့မရေသးပါဘူး။ အရမ္းစိတ္ပူလို႔ပါ။
ေျဖ. ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွ အျဖဴဆင္းျခင္း (Vaginal Discharge) ဟာ ‘အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွဖတ္ပါ’ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ အမ်ားဆံုးေမးတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။ ေမြးလမ္းေၾကာင္း (ဗဂ်ဳိင္းနာ)ကေန အျဖဴဆင္းတာဟာ အမ်ားအားျဖင့္ပံုမွန္ပါ။ အနည္းနဲ႔အမ်ား၊ အျဖဴ ဒါမွမဟုတ္ အရည္လိုမ်ဳိးဆင္းေနတယ္။ သတိမထားရင္ေတာင္မွ ရွိေနတတ္တယ္။
သားအိမ္အ၀နဲ႔ ေမြးလမ္းမွာ အရည္ထြက္ႏိုင္တဲ့ (ဂလင္း)ေခၚ အိတ္ေတြရွိလို႔ျဖစ္တယ္။ အေဟာင္းေတြပ်က္စီးၿပီး အသစ္ေတြျဖစ္ေနတဲ့ အနိစၥသေဘာပါပဲ။ ပံုမွန္ဆင္းတာမ်ိဳးက ၾကည္တယ္၊ မၾကည္ရင္ ႏို႔လိုေနတယ္၊ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ။ ဒါေပမဲ့ အနံ႔မရွိဘူး။ အေရာင္နဲ႔ အပ်စ္အခြၽဲကေတာ့ ေျပာင္းလဲေနတယ္။ ရာသီနဲ႔တြက္တဲ့လအစမွာ ပ်စ္ၿပီးျဖဴတယ္။ လအလယ္ေလာက္ဆိုရင္ မ်ားလာမယ္။ တိတိက်က်ေျပာရရင္ အဆ ၃၀ေတာင္ မ်ားလာတယ္။ ေနာက္ၿပီး ခြၽဲမယ္။ ပိုၿပီးက်ဲတယ္၊ ဆန္႔ႀကံဳ႕ႏိုင္စြမ္းပိုျဖစ္တယ္။ ရာသီမဆင္းခင္ေလး ဆင္းတတ္တာကပိုျပစ္တယ္။ ရာသီအၿပီးမွာညိဳမယ္။ မ်ဳိးဥထြက္ခ်ိန္အလယ္ရက္မွာ ေသြးစက္မ်ဳိးပါအတြင္းခံကို လာစြန္းေနတတ္ေသးတယ္။ ဒါလည္း ေရာဂါပိုး၀င္တာမဟုတ္ပါ။
ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ၿပီးခ်ိန္မ်ဳိးမွာလည္း ေရသာသာခပ္ၾကည္ၾကည္ အရည္လိုဆင္းတာပံုမွန္ပါ။ ကေလးႏို႔တိုက္ေနခ်ိန္တို႔၊ လိင္စိတ္ျဖစ္လာခ်ိန္တို႔မွာ ပိုဆင္း-ပိုစိုလာတယ္။ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ဆင္းတာက ခပ္က်ဲက်ဲ၊ ခပ္ျဖဴျဖဴ၊ နည္းနည္းအနံ႔ေတာ့ရွိတယ္ . . .
ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ၿပီးခ်ိန္မ်ဳိးမွာလည္း ေရသာသာခပ္ၾကည္ၾကည္ အရည္လိုဆင္းတာပံုမွန္ပါ။ ကေလးႏို႔တိုက္ေနခ်ိန္တို႔၊ လိင္စိတ္ျဖစ္လာခ်ိန္တို႔မွာ ပိုဆင္း-ပိုစိုလာတယ္။ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ဆင္းတာက ခပ္က်ဲက်ဲ၊ ခပ္ျဖဴျဖဴ၊ နည္းနည္းအနံ႔ေတာ့ရွိတယ္။ ဆီးခ်ဳိရွိရင္၊ သေႏၶတားေဆးစားေနရင္၊ ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ေဆး တခ်ဳိ႕ေသာက္ေနရင္၊ ေသြးအားနည္းရင္၊ နာတာရွည္ေရာဂါရွိေနရင္ ပုိတတ္တယ္။ ေရာဂါမဟုတ္ဘဲဆင္းတာက တစ္ေန႔မွာ လက္ဖက္ရည္ ၁ဇြန္းစာေလာက္သာရွိမယ္။ ဘက္တီးရီးယားေတြပါေနေပမယ့္ ဒုကၡမေပးပါ။ ေဆးကုဖို႔မလိုပါ။ ေန႔စဥ္သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ပါ။
ေဆးေၾကာရင္ လက္ကို ေရွ႕ကေနေနာက္ဆီကိုသာလုပ္ပါ။ အတြင္းခံသန္႔ေနပါေစ။ ခ်ည္ထည္ကိုသာသံုးပါ။ ျဖန္းေဆးေတြ မသံုးပါနဲ႔။ ေရေမႊး၊ ဆပ္ျပာ အျပင္းစားမသံုးပါနဲ႔။ ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္တာ (Vaginal Infections)က သန္႔ရွင္းေရးနည္းလို႔လည္းျဖစ္တတ္တယ္။ ပိုးက အ၀တ္စိုလိုမ်ဳိးမွာ ၁ နာရီေလာက္ရွင္ေနႏိုင္လို႔ အတူသံုးမိရင္ ကူးႏိုင္တယ္။ ဖိုဆိုရင္ ယင္ဖိုေတာင္မသန္းဖူးတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာေတာင္မွ ဘက္တီးရီးယားအေရအတြက္ အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ ျဖစ္ရတတ္တယ္။ (ဗဂ်ဳိင္းနား) သန္႔ခ်င္လို႔ ပိုးသန္႔ေဆးပါတဲ့ ေဆးရည္သံုးရင္ ျဖစ္တာမ်ဳိးေျပာတာပါ။ အဲဒီလိုေဆးရည္ကို ဆရာ၀န္မၫႊန္ဘဲမသံုးပါနဲ႔။
အဆင္းမ်ားရင္၊ အေရာင္ေျပာင္းရင္၊ အနံ႔ရွိလာရင္၊ ဂ႐ုစိုက္ရပါေတာ့မယ္။ ပူစပ္မယ္၊ အ၀ါေရာင္ျဖစ္မယ္၊ ခပ္စိမ္းစိမ္းျဖစ္မယ္၊ ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ျဖစ္မယ္၊ ယားမယ္၊ ဆီးစပ္ေနရာ နာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေဆးကုရပါလိမ့္မယ္။ ေရာဂါပိုးေတြကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးပါ။ (ဘက္တီးရီးယား)၊ (ဗိုင္းရပ္စ္)၊ (ဖန္းဂတ္စ္)၊ (ပ႐ိုတိုဇိုး၀ါး)နဲ႔ (ပါရာဆိုက္) အေကာင္စံုပါပဲ။ ၀င္တဲ့ ပိုးအမ်ဳိးအစားအလိုက္ ဆင္းတာေတြမတူဘူး။ အပ်ဳိဆိုလည္း ေဆးကုရမွာမ်ဳိးျဖစ္တတ္တယ္။ နည္းပါတယ္။ က်ား-မ အတူေနသူမ်ား STD/STI လိင္ကတစ္ဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါတစ္ခုခုျဖစ္လို႔ အျဖဴဆင္းရင္ ႏွစ္ေယာက္လံုးကို တၿပိဳင္နက္ေဆးကုရပါမယ္။
(၁) Yeast infection (Candidiasis) (Monilia, Thrush) (ရိစ္)ေၾကာင့္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ျခင္း အျဖဴေရာင္ပ်စ္တဲ့ (ခ်ိစ္)လိုဆင္းတယ္။ အလြန္ယားၿပီး မိန္းမကုိယ္နီေနမယ္၊ နာမယ္၊ ဆီးေအာင့္မယ္။
– Diflucan (Fluconazole) 150 mg တစ္ခါတည္းေသာက္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ရက္ပိုေပးပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ Nystatin, Mycostatin စားေဆး၊ (400,000 to 600,000 units) တစ္ေန႔ ၄ ႀကိမ္ေသာက္ပါ။
ဒါမွမဟုတ္ Clotrimazole vaginal tablet ေမြြးလမ္းထဲ 100 mg ေျခာက္ညထည့္ပါ။ 200 mg သံုးညထည့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Monistat cream, Mycelex, Lotrimin, Terazol, Femstat, Gentian violet, Nystatin 100,000 IU pessary, Nystatin Ointment လိမ္းေဆး၊ ထည့္ေဆးေတြကိုလည္း သံုးတယ္။
၂။ Bacterial Vaginosis (Hemophilus, Gardnerella) ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ျခင္း ခပ္က်ဲက်ဲ၊ ၾကည္တဲ့ျဖဴ၀ါတဲ့ အနံ႔ဆိုးတဲ့အရည္ဆင္းတယ္၊ ယားမယ္၊ လိင္ဆက္ဆံၿပီးရင္ ပိုဆိုးတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ (PID) တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါေတြ ေရာင္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္၀န္ရွိရင္ ေရႁမႊာအိတ္ေရာင္တာ၊ သားအိမ္ေရာင္တာျဖစ္ေစမယ္။
– Metronidazole 500 mg တစ္ေန႔ ၂ ႀကိမ္ ၇ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
– Metronidazole 2 g တခါတည္းေသာက္။ ဒါမွမဟုတ္
– Clindamycin cream 2% ညအခ်ိန္၊ ၇ ရက္ထည့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
– Clindamycin 300 mg တစ္ေန႔ ၂ ႀကိမ္ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။
၃။ Cervical Ectropion, Erosion ဒါမွမဟုတ္ Eversion သားအိမ္အ၀လန္ေနျခင္း သားအိမ္အ၀ရဲေနမယ္၊ က်ိခြၽဲခြၽဲဆင္းမယ္၊ မနာဘူးဆိုရင္ကုဖို႔မလိုပါ။
၄။ Cervicitis သားအိမ္အ၀ေရာင္ျခင္း
ဆီးစပ္နာမယ္။ ခပ္ခြၽဲခြၽဲနဲ႔ ျပည္လိုဆင္းမယ္။ သားအိမ္အ၀ထိရင္နာမယ္။ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခါ နာမယ္ဆိုရင္ ပဋိဇီ၀ေဆးေပးႏိုင္တယ္။
– Azithromycin 1 gm တစ္ခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
– Ceftriaxone, Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ႀကိမ္၊ ၃ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Erythromycin 500 mg တေန႔ ၄ ႀကိမ္ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။
၅။ Chancroid (ရွိန္ကာ႐ြဳိက္)
သားအိမ္အ၀မွာ STD/STI လိင္ကတစ္ဆင့္ကူးစက္ေရာဂါအနာျဖစ္တယ္။ အနာရဲ႕ႏႈတ္ခမ္းသား မညီမညာျဖစ္မယ္။ အေျခက ခပ္မြဲမြဲအေရာင္ရွိမယ္။ ထိရင္နာမယ္။ လိင္အဂၤါမွာ အနာ-အက်ိတ္ေပၚမယ္။ ေပါင္ၿခံက အက်ိတ္ေတြေရာင္လာတယ္။
– Azithromycin 1 gm တစ္ခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
– Ceftriaxone, Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ႀကိမ္၊ ၃ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
– Erythromycin 500 mg တစ္ေန႔ ၄ ႀကိမ္ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
