ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး။ ။ မ်က္စဥ္းေဆးေတြကို အၾကမ္းအားျဖင့္ ဘယ္ႏွမ်ဳိး ခြဲျခားထားႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ အၾကမ္းဖ်ဥ္းေျပာရရင္ မ်က္စဥ္းေဆးေတြဟာ Antibiotic Eye Drop (ပဋိဇီ၀ မ်က္စဥ္းေဆး)၊ Steroid Eye Drops (စတီး႐ြိဳက္ပါတဲ့ မ်က္စဥ္း ေဆး)၊ ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ေဆးနဲ႔ စတီးရြိဳက္ေပါင္းထားတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆး ေရတိမ္အတြက္ေပးတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆး (Antiglaucoma Eye Drop) နဲ႔ Atropine တစ္ရာခိုင္ႏႈန္း မ်က္စဥ္းေဆးဆိုၿပီး အဓိက အုပ္စု ငါးမ်ဳိးေလာက္ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ မ်က္စဥ္းေဆးေတြကို မိမိသေဘာနဲ႔ မိမိ ခတ္ႏိုင္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ မ်က္စဥ္းေဆးအမ်ားစုဟာ ဆရာ၀န္ရဲ႕ ၫႊန္ၾကား ခ်က္ရွိမွ ထည့္သင့္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္ မၫႊန္ၾကားဘဲ မသံုးသင့္ပါဘူး။
ပဋိဇီ၀မ်က္စဥ္းေဆးေတြက ဘယ္သူခတ္ခတ္ ျပႆနာမရွိပါဘူး။ စတီးရြိဳက္ပါတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးေတြကေတာ့ ဆရာ၀န္ရဲ႕ၫႊန္ၾကားခ်က္မပါဘဲ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ ကိုယ္သံုးရင္ မ်က္ၾကည္လႊာ ပြန္းတတ္ပါတယ္။ အခန္႔မသင့္ရင္ ေရတိမ္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ေဆးနဲ႔ စတီးရြိဳက္ေပါင္းထားတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးကလည္း အလားတူပဲ ျပႆနာျဖစ္ တတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ စတီးရြိဳက္ပါတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆး ေတြကိုေတာ့ ဆရာ၀န္ရဲ႕ၫႊန္ၾကားခ်က္ပါမွ သံုးသင့္ပါတယ္။ ေရတိမ္အတြက္ သံုးရတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးကလည္း ေရတိမ္ရွိမွ ခတ္ရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားမွသာ သံုးသင့္ပါတယ္။
Atropine ပါတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးေတြကလည္း မ်က္စိထဲထည့္လိုက္ရင္ သူငယ္အိမ္က်ယ္သြားတတ္ပါတယ္။ မ်က္စိ၀ါးသြားတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျခံဳေျပာရရင္ ပဋိဇီ၀မ်က္စဥ္းေဆးေတြက ဘယ္သူမဆို ခတ္လို႔ရၿပီး က်န္တဲ့မ်က္စဥ္းေဆးေတြကိုေတာ့ ဆရာ၀န္ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားခ်က္အရသာ ခတ္သင့္ပါတယ္။
ပဋိဇီ၀မ်က္စဥ္းေဆးေတြက ဘယ္သူခတ္ခတ္ ျပႆနာ မရွိပါဘူး။ စတီးရြိဳက္ပါတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးေတြကေတာ့ ဆရာ၀န္ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားခ်က္မပါဘဲ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ ကိုယ္သံုးရင္ မ်က္ၾကည္လႊာ ပြန္းတတ္ပါတယ္။ အခန္႔ မသင့္ရင္ ေရတိမ္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ ေဆးနဲ႔ စတီးရြိဳက္ေပါင္းထားတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးကလည္း အလားတူပဲ ျပႆနာျဖစ္တတ္တယ္ . . .
ေမး။ ။ မ်က္စဥ္းေဆးေတြရဲ႕ သက္တမ္းက ဖြင့္ၿပီးတာနဲ႔ တစ္လပဲ ခံတယ္ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ Gentamycin မ်က္စဥ္းေဆးကို အျပင္မွာ ရာသီဥတုမေရြး၊ အပူခ်ိန္မေရြး ထားႏိုင္ေအာင္ တာရွည္ခံေစတဲ့ေဆး (Preservative) ထည့္ထားပါတယ္။ အဲဒီလိုထည့္ၿပီး ၾကာရွည္ခံေအာင္ လုပ္ထားေတာ့ သူရဲ႕သက္တမ္းက ၾကာရွည္ခံပါတယ္။ ကုမၸဏီေတြကေတာ့ လူနာေတြက Complain တက္မွာစိုးလို႔ သက္တမ္းကုန္ရက္စြဲ (Expire Date)ကို ေလွ်ာ့ထားတတ္ပါတယ္။
ဥပမာ- ဒီဇင္ဘာမွာ ကုန္မယ္ဆိုရင္ ဇြန္လကတည္းက Expire Date အျဖစ္ ေရးထားတတ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ မ်က္စဥ္းေဆးထဲမွာ တာရွည္ခံေစတဲ့ ပါ၀င္ပစၥည္းေတြရွိတာေၾကာင့္ တစ္လမက ခံပါတယ္။ တခ်ဳိ႕မ်က္စဥ္းေဆးဘူးအၫႊန္းထဲ မွာ မ်က္စဥ္းေဆးဘူးကို ဖြင့္ၿပီးရင္ ေရခဲေသတၱာထဲမွာ ထည့္ထားပါဆိုၿပီး ေရးထားပါတယ္။ ဒီလိုေရးထား ရင္ဖြင့္ၿပီး ေရခဲေသတၱာထဲမွာ ထည့္ထားရင္ အၾကာႀကီးခံပါတယ္။ တစ္ခုေတာ့ ရွိတယ္။ မ်က္စဥ္းေဆးကို ကိုယ္ဘယ္လိုထားသလဲဆိုတာကေတာ့ အေရး ႀကီးပါတယ္။ မ်က္စဥ္းေဆးဆိုတာ ေဆးပုလင္းျဖစ္ ေတာ့ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္းထားလိမ့္မယ္လို႔ ဆရာတို႔က ယူဆေပမယ့္ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ အဲဒီလို မထားႏိုင္ၾကတာမ်ဳိးေတာ့ ရွိပါတယ္။
ဆရာတို႔က လူနာေတြကို မ်က္စဥ္းဘူးျပန္ယူ ခိုင္းခဲ့တာမ်ဳိးရွိေတာ့ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက မ်က္စဥ္းေဆးဘူးေတြကို ေသခ်ာမထားတာမ်ဳိး ေတြ႕ေနရပါတယ္။ မ်က္စဥ္းေဆးဘူးကို ဖြင့္ၿပီး ခတ္တယ္၊ ၿပီးရင္ ေသခ်ာျပန္ပိတ္ရတယ္။ အဲလို မပိတ္ရင္ ဒါမွမဟုတ္ ပိတ္ေပမယ့္ မ်က္စဥ္း ေဆးဘူးဖြင့္တဲ့လက္က ညစ္ပတ္ေနရင္ တစ္လေတာင္မဟုတ္ဘူး၊ အဲဒီမ်က္စဥ္း ေဆးသံုးတာကို ခ်က္ခ်င္းရပ္ပစ္လိုက္ရတယ္။ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း သံုးရင္ တစ္လမက သံုးလို႔ရပါတယ္။
ေမး။ ။ မ်က္စဥ္းေဆးခတ္တဲ့အခါ ထိေရာက္မႈ ရွိေအာင္ ဘယ္လို အခ်က္ေတြကိုလိုက္နာသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ဆရာ၀န္က မ်က္စဥ္းေဆးကို တစ္ေန႔ ႏွစ္ႀကိမ္ခတ္ပါ၊ သံုးႀကိမ္ခတ္ပါ..စသျဖင့္ ေျပာရင္ မွန္မွန္ ကန္ကန္ ခတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဆရာ၀န္ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားခ်က္ကို တိတိက်က် လိုက္နာရမယ္။ တစ္ခါတေလ က်ရင္ လူနာနဲ႔အတူ ပါတဲ့ လူနာရွင္အေပၚမွာလည္း မူတည္တယ္။ ဆရာတို႔က မ်က္စိခြဲၿပီးတဲ့ လူနာေတြကို မ်က္စဥ္းေဆးကို ႏွစ္နာရီတစ္ခါ ၊ တစ္ေန႔ ရွစ္ႀကိမ္သံုးရက္ထည့္ပါ။ ၿပီးရင္ ေလးႀကိမ္ကိုတစ္လထည့္ပါလို႔ မွာလိုက္တယ္။ လူနာရွင္က မွတ္လိုက္ တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔မွတ္ဥာဏ္ထဲကို သံုးရက္ထည့္ပါ ဆိုတာပဲ ၀င္ေတာ့ တစ္ပတ္ၾကာလို႔ ျပန္ေတြ႕တဲ့အခါ ေလးရက္စာ ေဆးမထည့္ထားတာကို ေတြ႕ရတယ္။
ေဆးပုလင္းအခြံမွာ ေဆာ့ပင္နဲ႔ ေရးေပးလိုက္လည္း လူနာေတြက ဒါကို မၾကည့္ၾကဘူး။ သံုးရက္ခတ္ၿပီး ရပ္လိုက္တာမ်ဳိးရွိတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ႏွစ္နာ ရီတစ္ႀကိမ္ ခတ္ပါဆိုတာကို ဥပမာေပးတဲ့အေနနဲ႔ ၇နာရီ-၉နာရီ- ၁၁နာ ရီခတ္ပါလို႔ မွာလိုက္ရင္ အဲဒီ သံုးႀကိမ္ၿပီးရင္ ရပ္ပစ္လိုက္တာကိုေတြ႕ရတယ္။ ဒါက ဘာကို ျပသလဲဆိုေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ လူနာၾကားမွာ နားလည္မႈ လြဲမွားေနတာကို ျပပါတယ္။ ဆရာတို႔က ဒီေလာက္ေလးကို နားလည္မယ္လို႔ ထင္ထားေပမယ့္ နားမလည္ၾကတာကိုလည္း ေတြ႕ေနရပါတယ္။
ဥပမာ မ်က္စဥ္းေဆးတစ္ပုလင္း ၅ စီစီကို တစ္ေန႔ ေလးႀကိမ္ခတ္ခိုင္းရင္ ႏွစ္ပတ္ပဲ ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တစ္လခတ္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ လူနာက နယ္ကို ျပန္သြားတယ္။ ၁၅ ရက္ၾကာေတာ့ တစ္ပုလင္း ကုန္ သြားတယ္။ က်န္တဲ့ ၁၅ ရက္အတြက္ ခတ္စရာ မရွိေတာ့ ဒီအတိုင္းေနေနၾကတယ္။ အိမ္က သားသမီး ေတြကလည္း ဒါကို ၀ယ္ေပးရမယ္ဆိုတာကို ေမ့ေနၾကတယ္။ ဒီလို အခက္အခဲေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူနာေတြအေနနဲ႔ နားမလည္ရင္ ဆရာ၀န္ကို ေသခ်ာျပန္ေမးသင့္ပါတယ္။ လူနာေတြက ဆရာ၀န္အလုပ္မ်ားေနမွန္းသလို အားနာလို႔ မေမး ခ်င္ရင္ ဆရာ၀န္ေဘးနားက ဆရာမေတြကို ေမး သင့္ပါတယ္။
ဆရာ၀န္ေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ ကိုယ္ကုတဲ့ လူနာမေကာင္းရင္ အရမ္းခံစားရပါတယ္။ လူနာ ျပန္ လာျပတဲ့အခါ “ ငါ ေဆးေပးတာ ေကာင္းရဲ႕သားနဲ႔ ဘာျဖစ္လို႔ မသက္သာတာပါလိမ့္” ဆိုၿပီး ျဖစ္တတ္တယ္။ တကယ္ေတာ့ လူနာေတြက နားမလည္လို႔ ဆရာ၀န္ရဲ႕ၫႊန္ၾကားခ်က္ကို ေသခ်ာမလိုက္နာရာက ျဖစ္သြားတာေတြ မ်ားပါတယ္။
ေမး။ ။ မ်က္စဥ္းေဆးေၾကာင့္ ဘယ္လိုမ်က္စိေရာဂါေတြ ကိုလံုး၀ကင္းစင္ေအာင္ ေပ်ာက္ကင္းသြားပါသလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။ မ်က္စိရဲ႕ Ocular Surfaceမွာျဖစ္တဲ့ ေရာဂါေတြ ဥပမာ မ်က္ေျမႇးေရာင္တာ(Conjuctivitis)ဆိုရင္ မ်က္စဥ္းေဆးေၾကာင့္ သက္သာတယ္။ မ်က္စဥ္း ေဆးအေတာ္မ်ားမ်ားက Intraocular penetration မရွိဘူး။ စတီးရြိဳက္လုိေဆးမ်ဳိးဆိုရင္ေတာ့ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္မႈေကာင္းလို႔ ေရာင္ရမ္းမႈသက္သာ ေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ မ်က္ၾကည္လႊာအနာဆိုရင္ ဖန္း ဂတ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ ကုရသိပ္ခက္တယ္။ ဘက္တီး ရီးယားေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ေတာ့ ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ေဆးမ်က္ စဥ္းေတြကထိုးေဖာင္၀င္ေရာက္မႈ ေကာင္းပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
