ေဒါက္တာအုန္းေက်ာ္ (စိတ္က်န္းမာေရးဆရာ၀န္ႀကီး – အၿငိမ္းစား)
ေဒၚျမမွဴးသြယ္ေမးထားတဲ့ လူလူခ်င္း ဘာေၾကာင့္ သတ္သလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ဆက္လက္ေျဖၾကားပါမယ္။
(၁) ကာမဆႏၵခ်ဳိ႕ယြင္းေဖာက္ျပန္လို႔
လူသတ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြအေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးရင္ ကာမဆႏၵခ်ဳိ႕ယြင္းေဖာက္ျပန္ေနတဲ့ လူေတြ ကိုဖယ္ထားလို႔မရပါဘူး။ ကာမဆႏၵခ်ဳိ႕ယြင္း ေဖာက္ျပန္ျခင္း (Sexual Deviation) ေ၀ဒနာရွိသူတခ်ဳိ႕ ဟာ လူသတ္မႈ က်ဴးလြန္တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ- မုဒိမ္းမႈက်ဴးလြန္တတ္သူ (Rapist)၊ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ “ ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔ လိင္စိတ္ေျဖသူ” (Paedophile)၊ အၾကမ္းဖက္ၿပီး လိင္စိတ္ေျဖသူ (Sadist) စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
(က) တစ္ပါးသူရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ အဓမၼလိင္ ဆက္ဆံတာကို မုဒိမ္းက်င့္တယ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ မုဒိမ္းမႈက်ဴးလြန္သူေတြဟာ မိန္းမေတြကို မုန္းတီးစိတ္ အႏိုင္ယူလိုစိတ္ရွိတယ္။ မိန္းမေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္ဖို႔ စဥ္းစားလိုက္ရင္ လိင္ဆႏၵျပင္းျပလာတတ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ မိမိရဲ႕ ေဒါသကို လိင္ဆက္ဆံၿပီး ေျဖေဖ်ာက္တတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ မုဒိမ္းက်င့္သူေတြဟာ ဓားစာခံကို အၾကမ္းဖက္ ႐ိုက္ႏွက္တတ္ၾကတယ္။ သတ္ျဖတ္မႈအထိ ျဖစ္ပြားႏုိင္ပါတယ္။
အေျခအျမစ္မရွိဘဲ ‘ငါ့သားက ဥာဏ္ႀကီးရွင္၊ ငါးသမီးက အလွဘုရင္မ’ သူတို႔ဘာလုပ္လုပ္ ေတာ္လိုက္တာ၊ ေကာင္းလိုက္တာစသျဖင့္ အသားလြတ္ေျမႇာက္ပင့္ေပးရင္ အဲဒီကေလး အရြယ္ေရာက္လာတဲ့အခါ ဘ၀င္ျမင့္အတၱ စိတ္လြန္ကဲသူ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ မိမိကုိယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈရွိလာေအာင္ လမ္းၫႊန္ေပးတာနဲ႔ ကေလး ေတြကို အသားလြတ္ခ်ီးက်ဴး ေျမႇာက္ပင့္ေပးတာဟာ မတူပါဘူး . . .
(ခ) အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြအေပၚ ကာမဂုဏ္က်ဴးလြန္သူကို “ ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔ လိင္စိတ္ေျဖသူ” လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေယာက်္ားေတြထဲမွာ ဒီလို လူမ်ဳိး ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ ရွိတယ္လုိ႔သိရပါတယ္။ “ ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔လိင္စိတ္ေျဖသူတခ်ဳိ႕ဟာ အၾကမ္းဖက္ရက္စက္တတ္သူ ေတြလည္း ျဖစ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ သူတိုရဲ႕ ျပစ္မႈကို ဖံုးကြယ္လိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ သက္ေသကို အစေဖ်ာက္တတ္ၾကတယ္။
(ဂ) အၾကမ္းဖက္ၿပီး လိင္စိတ္ေျဖသူေတြဟာ မိမိတို႔ကာမဆႏၵေက်နပ္ဖို႔ သူတပါးကို ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ညႇင္းဆဲတယ္။ ဒဏ္ရာအနာတရျဖစ္ေအာင္ နာက်င္ေအာင္ ျပဳမူတယ္။ သူတပါး အဖတ္ဆယ္မရေအာင္ ျပဳမူေျပာဆိုတယ္။ အဲဒီလို အျပဳအမူေတြေၾကာင့္ လူသတ္မႈ/လူေသမႈ ျဖစ္ပြားပါတယ္။ ျပည္သူလူထုအတြင္းမွာ ဒီလို လူမ်ဳိး ဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ား ရွိသလဲဆိုတာကို အတိအက် မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ ကာမဆႏၵခ်ဳိ႕ယြင္းေဖာက္ျပန္ ေ၀ဒနာကုေဆးခန္းမွာ ကုသမႈ ခံယူသူေတြရဲ႕ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အၾကမ္းဖက္ၿပီး လိင္စိတ္ေျဖေ၀ဒနာရွိသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာမဆႏၵေဇာေၾကာင့္ လူသတ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြထဲမွာ ၃၇ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အၾကမ္းဖက္ၿပီး လိင္စိတ္ေျဖေ၀ဒနာရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။
_ _ _
သားသမီးေတြထဲမွာ ကာမဆႏၵခ်ဳိ႕ယြင္း ေဖာက္ျပန္သူ စုန္းျပဴးပါမလာေအာင္ ဘယ္လိုျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ ေပးသင့္သလဲ။
မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္သူေတြမွာ မိန္းမေတြကို မုန္းတီးတဲ့စိတ္ရွိတယ္။ မိန္းမေတြကို ေလးစားတန္ဖိုး မထားတတ္ဘူး။ မိန္းမေတြနဲ႔ သာတူညီမွ် ဆက္ဆံလိုတဲ့ စိတ္မရွိဘူး။ မိန္းမေတြကို အႏိုင္က်င့္တတ္တယ္။ မိန္းမေတြကို ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ဆက္ဆံတာကို တရားတယ္လို႔ အယူသည္းသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးသူငယ္ေတြမွာ အဲဒီလို စိတ္ထားမ်ဳိး ႀကီးထြားရင့္သန္မလာေအာင္ မိဘက သြန္သင္ဆံုးမ ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ နမူနာေကာင္းျပၿပီး အသိပညာေပးႏုိင္ပါတယ္။
ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔ လိင္စိတ္ေျဖေ၀ဒနာရွိသူ အေျမာက္အမ်ားဟာ သူတို႔ငယ္စဥ္ဘ၀က ကာမ ဂုဏ္က်ဴးလြန္တာခံရတဲ့ ဓားစာခံေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားသမီးေတြကို အဲဒီလိုအႏၲရာယ္ မ်ဳိး မက်ေရာက္ေအာင္ မိဘေတြက ကာကြယ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
_ _ _
(၂) စိတ္ေရာဂါႏွင့္ လူသတ္မႈ
အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ လူသတ္မႈ က်ဴးလြန္သူ အားလံုးရဲ႕ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ စိတၱဇေရာဂါသည္ေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရပါတယ္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမွာ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ေရာဂါသည္က လူသတ္မႈ က်ဴးလြန္ရင္ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ ခ်ဲ႕ထြင္ေရးသားေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္သူလူထုထဲမွာ စိတ္ေရာဂါရွင္ေတြကို ေၾကာက္စိတ္၊ ပစ္ပယ္ခ်င္စိတ္ ျဖစ္ပြားေစပါတယ္။
အခုအပိုင္းမွာ လူသတ္မႈက်ဴးလြန္ဖို႔ အလားအလာမ်ားတဲ့ စိတၱဇေရာဂါေတြအေၾကာင္းကို ဆက္ လက္ေဆြးေႏြးပါမယ္။
(က) စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားစိတၱဇေရာဂါ (Schizophrenia)ဟာလူ ၁၀၀ မွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္း ျဖစ္ ပြားတတ္တဲ့ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ကစဥ့္ကလ်ား စိတၱဇေရာဂါရွိသူ ဘာေၾကာင့္ လူသတ္မႈျဖစ္သလဲ။ အဲဒီလို စိတ္ေရာဂါ ခံစားေနရသူမွာ အေတြးအေခၚ ခ်ဳိ႕ယြင္းမႈရွိတယ္၊ သူတိုရဲ႕ စိတ္ခံစားတုန္႔ျပန္မႈက မူမမွန္ဘူး၊ အေၾကာင္းမဲ့ျမင္ျခင္း၊ အေၾကာင္းမဲ့ ၾကားျခင္းစတဲ့ အာ႐ံုမွားေတြကိုလည္း ခံစားရတယ္။
(အသက္ ၃၀ ေက်ာ္ စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားစိတၱဇေရာဂါသည္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးမွာ ထူးျခားဆန္းျပား တဲ့ ယံုၾကည္မႈ ရွိေနတယ္။ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလံုးကို ၿဂိဳဟ္သားေတြက အုပ္စုိးေနၿပီလုိ႔ ယံုၾကည္ေနတယ္။ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္က လူေတြအားလံုးဟာ ၿဂိဳဟ္သားေတြပဲလုိ႔ ထင္ျမင္ယူဆေနတယ္။ သူ႔သားဟာလည္း ၿဂိဳဟ္သားပဲလို႔ ယံုၾကည္ေနတာေၾကာင့္ သည္းမခံႏိုင္ ေတာ့ဘဲ သူ႔သားကို သတ္ပစ္လိုက္တယ္။ (ALOC ၁၉၉၉)အဲဒါကေတာ့ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ ေတြးေတာ ဆင္ျခင္ပံုေတြ အလြန္အမင္းခ်ဳိ႕ယြင္းေနလို႔ လူသတ္မိတာျဖစ္ပါတယ္။
စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားစိတၱဇေရာဂါရွိတဲ့ လူနာ ၃၀၀၀ မွာ တစ္ေယာက္ဟာ ေရာဂါသက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္အတြင္း လူသတ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ေတြ႕ ရွိရပါတယ္။ လူသတ္မႈ က်ဴးလြန္သူအားလံုးရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ဟာ စိတ္ကစဥ့္ကလ်ား စိတၱဇေရာဂါသည္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ပင္ကိုဥာဏ္ရည္ အဆင့္နိမ့္ျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္တဲ့ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးရွိျခင္း၊ အရက္/မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲျခင္း၊ မိမိကုိယ္ကိုယ္ အႏၲရာယ္ျပဳတတ္ျခင္း၊ ေဆးကုသမႈမခံယူျခင္း၊ ေဆးမတိုးျခင္း စတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြရွိရင္ အဲဒီလူနာေတြဟာ လူသတ္မႈက်ဴးလြန္ဖို႔ အလားအလာ မ်ားပါတယ္။ အမႈကိစၥ မျဖစ္ပြားခင္ အလြန္အမင္း အိပ္ေရးပ်က္တာနဲ႔ ဂနာမၿငိမ္တဲ့ အျပဳအမူေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။
(ဃ) လူ၁၀၀ မွာ တစ္ေယာက္ စိတ္က်စိတ္ၾကြေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏုိင္ပါတယ္။ စိတ္က်စိတ္ၾကြေရာဂါ (Bipolar Disorder)ရွိသူေတြမွာ စိတ္က်ေ၀ဒနာ ခံစားရတဲ့ အခ်ိန္အခါနဲ႔ စိတ္ၾကြေ၀ဒနာခံစားရတဲ့ အခ်ိန္အခါရယ္လုိ႔ ရွိပါတယ္။
စိတ္ၾကြေ၀ဒနာ ခံစားရတဲ့အခ်ိန္အခါ (Manic Phase)မွာ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရွိရသလဲ၊ စိတ္ၾကြေ၀ဒနာခံစားရသူဟာ စကားေျပာ အလြန္ျမန္တယ္။ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုက တစ္ခုကို အဆက္ အစပ္မရွိဘဲ ေျပာင္းလဲေျပာဆိုတတ္တယ္။ သူတို႔ဟာ အလြန္အမင္း ေပ်ာ္ရႊင္ၾကည္ႏူးေနတယ္။ စိတ္ဓာတ္ ျမဴးထူးတက္ၾကြေနတတ္တယ္။ သူတို႔ဟာ ဘ၀ျမင့္စိတ္လြန္ကဲေနတယ္။ အမွန္တကယ္ မဟုတ္ဘဲ သူတို႔ဟာ ဥာဏ္ရည္ထက္ျမက္သူ၊ တန္ခိုးရွိသူ၊ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀သူ၊ အာဏာရွိသူ စသျဖင့္ အယူမွား ေတြကို ယံုၾကည္စြဲလမ္းေနတယ္။ သူတို႔ဟာ အၿငိမ္မေနႏိုင္ဘူး။ တစ္ခုၿပီး တစ္ခု အလ်င္အျမန္ ျပဳလုပ္ၿပီး အေၾကာင္းမဲ့ အလုပ္႐ႈပ္ေနတတ္တယ္။ သူတို႔မွာ မေမာမပန္းႏိုင္တဲ့ ခြန္အားေတြ ရွိေနသလိုပဲ။ ညဘက္မွာ မအိပ္ဘဲ အလုပ္မ်ားေနေပမယ့္ ေမာပန္းတယ္ဆိုတာ မရွိဘူး။ သူတို႔ဟာ ထစ္ခနဲဆိုရင္ အလြယ္တကူ ေဒါသထြက္လြယ္တယ္။ သူတို႔ကို ဆန္႔က်င္ေျပာဆိုရင္၊ သူတို႔နဲ႔ ျငင္းခုန္မိရင္၊ သူတို႔ အလိုမက်ျဖစ္ရင္ အလြန္အမင္း ေဒါသထြက္ ေပါက္ကြဲတတ္တယ္။ သူတို႔မွာ အမွားအမွန္ကို ဆင္ျခင္ဆံုး ျဖတ္ႏိုင္မႈ ေလ်ာ့နည္းေနတယ္။
ဒါေၾကာင့္ စိတ္ၾကြေရာဂါသည္ေတြဟာ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္တဲ့ ျပစ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္တတ္တယ္။ အျငင္းအခုန္ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားေနစဥ္မွာ စိတ္မထိန္းႏိုင္ဘဲ အၾကမ္းဖက္မိတာေၾကာင့္ မေတာ္တဆ လူသတ္မႈ ျဖစ္ပြားတတ္ၾကပါတယ္။ လူသတ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြထဲမွာ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ စိတ္ၾကြ ေရာဂါရွင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။
စိတ္ၾကြေရာဂါ ခံစားေနရသူနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါ သူတိုရဲ႕ေဒါသကို မဆြမိဖို႔သတိထားရမယ္။ သူတို႔ကို အျပစ္တင္ ေ၀ဖန္တာမ်ဳိး မေျပာသင့္ဘူး။ သူတို႔နဲ႔ အျငင္းအခုန္ စကားၿပိဳင္လုေနရင္လည္း အက်ဳိးရွိမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေရလိုက္ငါးလိုက္ ဆက္ဆံၿပီး ေဆးကုခံဖို႔ စီစဥ္ေပးႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။
_ _ _
စိတ္ၾကြေရာဂါရွင္က လူေတြကို အၾကမ္းဖက္ ႐ိုက္ႏွက္ရင္ နားလည္ဖို႔ လြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မတုန္မလႈပ္ ထိုင္းမႈိင္းေငးငိုင္ေနတဲ့ စိတ္က်ေရာဂါ ခံစားေနရသူက မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ လူသတ္မႈ က်ဴးလြန္ရင္ေတာ့ နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ စိတ္က်ေရာဂါရွိသူေတြထဲမွာ လူသတ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ ႏႈန္းက စိတ္ၾကြေရာဂါရွိသူေတြထဲမွာ ျဖစ္ပြားႏႈန္းထက္ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ . . .
See More
လူ လူခ်င္း ဘာေၾကာင့္ သတ္ၾကတာလဲ . . .(၁)
လူ လူခ်င္း ဘာေၾကာင့္ သတ္ၾကတာလဲ . . .(၂)
လူ လူခ်င္း ဘာေၾကာင့္ သတ္ၾကတာလဲ . . .(၄)
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
