ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး (ဆီးခ်ဳိႏွင္႕ အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)
– ယခင္တစ္ပတ္မွအဆက္
ငွက္သိုက္မွာ ဘာေတြ ပါ၀င္သလဲ
ငွက္သိုက္မွာ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ (Amino acids) ဆိုတဲ့ အသားဓာတ္ေတြ၊ ငွက္သိုက္မွာပဲ ေတြ႕ရွိရတဲ့ ဂလိုင္ကိုပ႐ိုတင္း (glycoprotein) ေတြ၊ ခႏၶာကိုယ္မွာမရွိမျဖစ္တဲ့ အသားဓာတ္(Amino acid)ေတြ မ်ားစြာပါ၀င္ပါတယ္။ ဆိုင္ယာလစ္အက္ ဆစ္(Sialic acid)ဆိုတဲ့ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ဓာတ္ဟာ အေရးပါတဲ့ ဓာတ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ တျခားဇီ၀ဓာတ္ ျပဳပစၥည္းေတြ (Bioactive compounds) လည္းမ်ားစြာ ပါ၀င္တယ္လို႔ ေလ့လာသိရွိရပါတယ္။
ကလာပ္စည္းပြားႏႈန္းျမန္ျခင္း
ေဟာ္မုန္းနဲ႔တူတဲ့ဓာတ္ (Hormone like sub-stances)ေတြနဲ႔ ငွက္ရဲ႕ ကလာပ္စည္းပြားႏႈန္း ျမန္ေစတဲ့ ေဟာ္မုန္းဓာတ္တစ္မ်ဳိး (Avian Epidermal growth factors) ပါ၀င္တဲ့အတြက္ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ကလာပ္စည္းေတြပ်က္ၿပီးရင္ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ေပးတဲ့ေနရာမွာ ျမန္ဆန္ေစတယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ မ်က္ၾကည္လႊာကလာပ္စည္းေတြ (Corneal keratocytes)ကို ေသြးရည္ၾကည္မွာ ေမြးၾကည့္တဲ့အခါ ကလာပ္စည္းပြားႏႈန္း (Proliferation capacity)က ငွက္သိုက္နဲ႔ စီမံထားတဲ့ အရည္ပါတာ၊ မပါတာထက္ ပိုၿပီး ပြားႏႈန္း ျမန္တာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။
ခုခံအား ေကာင္းေစျခင္း (Immunity)
ခုခံအားကို lymphocytes လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးျဖဴဥေတြက အဓိက တာ၀န္ယူထားပါတယ္။ ငွက္သိုက္ရဲ႕ T-lymphocytes အစြမ္းကေတြပြားမ်ားေစတဲ့နည္းနဲ႔ ေရာဂါပိုးေတြရဲ႕ ခုခံအားကို ျမႇင့္ေပးတာ၊ ဒီေသြးျဖဴဥေတြ ပြားမ်ားရာမွာ အဓိကအေရးႀကီးတဲ့ ဒီအင္န္ေအေတြ တည္ေဆာက္ႏႈန္းမ်ားတာ (DNA Synthesis)ကိုဓာတ္ခြဲခန္းတိရစၦာန္ေတြမွာ စမ္းသပ္ေတြ႕ရိွထားပါတယ္။ ကလာပ္စည္းပြားႏႈန္းမ်ားေစ ျခင္း(Mitogenic effects)ကို ေသြးထဲရွိ monocyte လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးျဖဴဥေတြနဲ႔ စမ္းသပ္ခန္းမွာ စမ္း သပ္ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပိုးမႊားဒဏ္ကို ခုခံေပးတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
ငွက္သိုက္ရဲ႕အစြမ္း T- lymphocytes ေတြပြားမ်ား ေစတဲ့နည္းနဲ႔ ေရာဂါပိုးေတြရဲ႕ ခုခံအားကို ျမႇင့္ေပးတာ၊ ဒီေသြးျဖဴဥေတြ ပြားမ်ားရာမွာ အဓိက အေရးႀကီးတဲ့ ဒီအင္န္ေအေတြတည္ေဆာက္ႏႈန္းမ်ားတာ (DNA Synthesis)ကို ဓာတ္ခြဲခန္းတိရစၦာန္ေတြမွာ စမ္းသပ္ ေတြ႕ရိွထားပါတယ္ . . .
Antioxident -ဓာတ္တိုးျခင္းကို ဆန္႔က်င္သည့္ အရည္အခ်င္း
ငွက္သိုက္မွာ ခႏၶာကိုယ္ကို အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္တိုးျဖစ္စဥ္ေတြကို ဟန္႔တားေပးတဲ့ (Antioxident) သတၱိေတြ ပါ၀င္တာကို ဓာတ္ခြဲခန္းၾကြက္ေတြမွာ စမ္းသပ္ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ဓာတ္တိုးမႈ ေလ်ာ့နည္းသြားတဲ့အခါမွာ ကလာပ္စည္းေတြ ပ်က္စီးတာ နည္းၿပီး အသစ္ျပဳလုပ္တာ ဒါမွမဟုတ္ ျပဳျပင္ တည္ေဆာက္တာကို မ်ားေစပါတယ္။ Apoptosis လို႔ေခၚတဲ့ ကလပ္စည္းေတြေသတာကို နည္းေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
Reactive oxygen species (ROS)
ခႏၶာကိုယ္မွာ ROS လို႔ ေခၚတဲ့ ဓာတ္တုိးပစၥည္း ေတြမ်ားလာရင္ Apoptosis ကလာပ္စည္းမ်ား ေသသြားတာကို ပိုျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ROS ေတြ နည္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရင္ ကလာပ္စည္းဆဲလ္ေတြ ပိုၿပီး အသက္ရွည္ ပြားမ်ားလာပါမယ္။ အပ်က္နည္းရင္ အျပဳသေဘာ ပိုမ်ားေစပါတယ္။ ၾကြက္ေတြမွာ ROS ေလ်ာ့ေစလို႔ အင္ဆူလင္တုန္႔ျပန္မႈေပးတဲ့ increased insulin signaling ကို ပိုမ်ားလာေစၿပီး အင္ဆူလင္အစြမ္း ပိုထက္ေစတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
Degenerative disease
Degenerative disease ေရာဂါအုပ္စုမွာ အသက္ႀကီးလာလို႔ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေရာဂါေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဥပမာ ပါကင္ဆန္(Parkinsonism) ေရာဂါ၊ ႀကီးေပါင္းဒူး ဆစ္နာေရာဂါ (Osteoarthritis) စသျဖင့္ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ စိတ္၀င္စားစရာ စမ္းသပ္ခ်က္ တစ္ခုက SH-SY5Y human neuroblastoma လို႔ေခၚတဲ့ ဦးေႏွာက္ကလာပ္စည္းေတြကို 6-OHDA(6-hydroxydopamine) ဓာတ္နဲ႔ ထိေတြ႕ေစျခင္းျဖင့္ ပါကင္ဆန္ဦးေႏွာက္ေရာဂါ (Parkinson’s disease) ပံုစံမ်ဳိးကို ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေစေအာင္ ဖန္တီးရာမွာ ငွက္သိုက္ကထုတ္ထားတဲ့ အရည္ေတြနဲ႔ ေရာေႏွာထားရင္ ပါကင္ဆန္ေရာဂါ (PD)ျဖစ္တာ ပိုေလ်ာ့ နည္းတာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာ ျဖစ္ျခင္း နဲ႔ပ်က္ျခင္းႏွစ္ခု အနက္ Apoptosis လို႔ေခၚတဲ့ ကလာပ္စည္းေတြ သက္တမ္းကုန္ၿပီး ေသသြားတဲ့ ႏႈန္းကို နည္းေစပါတယ္။
ငွက္သိုက္ႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ
တာရွည္စြာ ပ်က္သြားတဲ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ (Chronic kidney disease)နဲ႔ ငွက္သိုက္ တည့္၊ မတည့္ စမ္းသပ္ထားတာေတာ့ မေတြ႕ရပါဘူး။ ငွက္သိုက္မွာ အသားဓာတ္ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ေတြမ်ားလို႔ မတည့္တာျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေရာဂါရွိသူေတြ မိမိကုသေပးတဲ့ ဆရာ၀န္ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ယူရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္၀င္စားစရာ စမ္းသပ္ခ်က္တစ္ခုကို ဖတ္႐ႈေလ့လာမိပါတယ္။ Spetisemia လို႔ ေခၚတဲ့ ေသြးထဲပိုး၀င္ၿပီး ပိုးဆိပ္တက္ရင္ အဖ်ားႀကီးၿပီး ေသြးေပါင္က်တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ေက်ာက္ ကပ္ပ်က္စီးသြားတတ္ပါတယ္။ ဒါကို ထိေရာက္တဲ့ ပိုးသတ္ေဆး အျမန္မေပးရင္ ေသြးေပါင္ျပန္တက္တဲ့ ေဆးကို ေစာေစာ မေပးခဲ့ရင္ အသက္အႏၲရာယ္ရွိ ပါတယ္။
ေသဆံုးရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ အခ်ိန္ တိုအတြင္း ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးတဲ့ ေရာဂါ (Acute renewal failure ) က အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Karger လို႔ ေခၚတဲ့ ၀က္ဘ္ဆိုက္ (www.kargercom/Article )မွာ Kidney and Blood Pressure စာတမ္းေတြကို ေလ့လာၾကည့္လိုက္တဲ့ အခါမွာ ေတြ႕ရွိလာခဲ့တာကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပလိုက္ ပါတယ္။
See More
ၾကက္ဖ မတြန္ေပမယ့္လည္း မိုးလင္းပါတယ္ . . .(၁)
ၾကက္ဖ မတြန္ေပမယ့္လည္း မိုးလင္းပါတယ္ . . . (၂)
ၾကက္ဖ မတြန္ေပမယ့္လည္း မိုးလင္းပါတယ္ . . . (၄)
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
