ပါေမာကၡေဒါက္တာဦးကိုကို (ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကု)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး။ ။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူက ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္သင့္ပါသလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။ ေသြးဖိအားကို ဘယ္အခ်ိန္တုိင္းသင့္သလဲဆုိရင္ အိမ္မွာ တုိင္းရမယ္၊ မနက္ေရာ ညေရာ တုိင္းရမယ္ လို႔သတ္မွတ္ပါတယ္။ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြမွာ ပံုမွန္လာစစ္ေနတာထက္ အိမ္မွာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္စက္၀ယ္ ထားၿပီး ပံုမွန္တုိင္းဖို႔ ပုိလိုအပ္လာပါတယ္။
၂၄ နာရီတုိင္းထားဖို႔ လိုအပ္တဲ့အခါ ဥပမာ Non-Dipping Hypertension လိုမ်ဳိးဆုိရင္ ေသြးေပါင္ ခ်ိန္စက္ကုိ လက္မွာ ၂၄ နာရီလံုးပတ္ထားၿပီး မွတ္ထားေပးတဲ့စက္နဲ႔ တုိင္းတာဖို႔ လိုပါတယ္။ ၂၄ နာရီ တုိင္းတာတဲ့အတြက္ မနက္အေစာပိုင္းျဖစ္တဲ့ ေသြးေပါင္မက်တာ၊ ေဆာင့္တက္တာေတြကိုလည္းသိႏုိင္မယ္။ ညဘက္ျဖစ္တာေတြကိုလည္း သိႏုိင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ အသစ္ထြက္လာတဲ့ နည္းလမ္းေတြအရ ေသြးတိုးရွိသူကုိ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြမွာတင္မက အိမ္မွာပါ အၿမဲတုိင္းေနေစရပါမယ္။ မနက္ တစ္ႀကိမ္၊ ညတစ္ႀကိမ္တုိင္းခိုင္းရပါမယ္။ ေသြးေပါင္ အတက္အက်ေတြမ်ားေနတာေတြ႕ေလေလ ပိုဂ႐ုစိုက္ရေလေလျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြ ပုိလာပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ၂၄ နာရီ တုိင္း တာေပးသင့္ပါတယ္။
အိမ္မွာဆိုရင္ ေသြးေပါင္ကို မနက္ တစ္ခါ၊ ည တစ္ခါတုိင္းရပါမယ္။ တစ္ခါတေလ ေသြးတုိးလား၊ မတိုးလား မေသခ်ာတာရွိေနရင္ ၇ ရက္ဆက္တုိက္ တုိင္းခိုင္းလိုက္ပါတယ္။ ၁၄ ခါ၊ အနည္းဆံုး ၁၂ ခါ တုိင္းၾကည့္လို႔အမ်ားစုကတက္ေနတယ္ဆုိရင္ ေသြးတိုးရွိတယ္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလမွ ေသြးတိုးတယ္၊ အဲဒါကို ေသြးေပါင္က်ေဆး အၿမဲေသာက္ဖို႔လိုလားလို႔ ေမးလာရင္ အဲဒီလိုပဲတိုင္း တာၾကည့္ပါတယ္။ ၇ ရက္ေလာက္တုိင္းၿပီး ၅ ရက္ေလာက္က ေသြးတုိးေနရင္ ေသြးတိုးက်ေဆးကို အ ၿမဲေသာက္ဖို႔လိုပါတယ္။
ေမး။ ။ ေသြးေပါင္က ေဆးခန္းမွာ တိုင္းတာနဲ႔ အိမ္မွာ တိုင္းတာ အေျပာင္းအလဲရွိေတာ့ ဘယ္လို အတိုင္း အတာဆိုရင္ ေသြးတိုးရွိတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါသလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။ ေသြးတိုးတယ္ဆိုတာ ေသြးေပါင္က ၁၄၀/၉၀ mmHg နဲ႔ အထက္ရွိရင္ ေသြးတိုးတယ္လို႔ ေခၚ ပါတယ္။ အဲဒီမွာေတာင္ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းမွာခ်ိန္တဲ့ ေသြးဖိအားနဲ႔ အိမ္မွာ ခ်ိန္တဲ့ ေသြးဖိအားက မတူပါ ဘူး။ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြမွာ ခ်ိန္လို႔ ၁၄၀/၉၀ mmHg ေက်ာ္ရင္ ေသြးတိုးတယ္လို႔သတ္မွတ္ပါတယ္။ အိမ္မွာ ခ်ိန္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၁၃၅/၈၅ mmHg ေက်ာ္မွ ေသြးတိုးတယ္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ အနည္းဆံုး သံုးခါခ်ိန္ၾကည့္လို႔ တကယ္တက္မွ ေသြးတိုးတယ္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ေသြးေပါင္က်တယ္ဆိုတာကလည္း ေယဘုယ် အားျဖင့္ ၉၀/၆၀ mmHg ေအာက္ ေလ်ာ့ရင္ ေသြး ေပါင္က်တယ္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ အဲဒီၾကားပမာဏကိုေတာ့ ေသြးဖိအားပံုမွန္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။
ေသြးတိုးေရာဂါကုိ အဓိကကုရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ လူတစ္ေယာက္ ေနာက္ ၁၀ ႏွစ္အတြင္းမွာ ေလျဖတ္ႏုိင္ေျခ ဘယ္ေလာက္မ်ားလဲ၊ အဲဒီျဖစ္ႏုိင္ေျခေတြကုိ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္ . . .
ေမး။ ။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တဲ့အခါ ဘယ္လိုစက္နဲ႔ တိုင္းတာ က ပိုတိက်ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တာက သံုးမ်ဳိးရွိတယ္။ ျပဒါးတုိင္ နဲ႔တုိင္းတာ၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္စက္နဲ႔ တုိင္းတာ၊ Android အ၀ိုင္းေလးေတြန႔ဲ တုိင္းတာဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ အမွန္ ဆံုးကေတာ့ျပဒါးနဲ႔တုိင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္စက္နဲ႔ တိုင္းတာက မွန္ေတာ့မွန္ေပမယ့္ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ စက္နဲ႔တုိင္းၾကည့္လိုက္၊ ျပဒါးနဲ႔တုိင္းၾကည့္လိုက္လုပ္ၿပီး အေျဖႏွစ္ခုကို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီလိုယွဥ္ၿပီး တုိင္းတာတဲ့အခါမွာ ကုိယ့္စက္က အၿမဲ ၁၀ေလာက္မ်ားေနတတ္ရင္ ေနာက္ပုိင္းအိမ္မွာ အဲဒီစက္နဲ႔တုိင္းရင္ ၁၀ ျပန္ႏုတ္ၿပီး မွတ္ဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကေတာ့ ကိုယ့္ဘာသာတုိင္းလို႔ ရတဲ့အခ်က္က အားသာပါတယ္။ စက္နဲ႔တုိင္းရင္ လက္ေမာင္းကုိ တုိင္းတာက ပုိ ေကာင္းပါတယ္။ တုိင္းမယ္ဆုိရင္ ထိုင္ၿပီး တုိင္းတာ ပုိေကာင္းပါတယ္။ စက္ကုိ ႏွလံုးေနရာေလာက္မွာ ထားတာ ေကာင္းပါတယ္။ လက္ေမာင္းပတ္တဲ့ အ ပတ္ထဲမွာ ေလကုိ အရင္ကုန္ေအာင္ ထုတ္ေပးသင့္ပါတယ္။ တစ္ခါတုိင္းၿပီးရင္ ၅ မိနစ္ေလာက္ ျခားၿပီး တစ္ခါတုိင္းၾကည့္ပါ။ ပ်မ္းမွ်ကုိ တြက္စရာမလိုပါဘူး။ တက္ေနတဲ့ အေျဖ၊ ေသြးေပါင္ အမ်ားဆံုးတက္တဲ့အ ေခါက္ကုိပဲ မွတ္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ေသြးေပါင္က်ေဆးကိုေရာ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေသာက္သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ေသြးေပါင္က်ေဆးကုိတစ္မ်ဳိးတည္း ေသာက္မယ္ ဆိုရင္ညအခ်ိန္မွာ ေသာက္ေစခ်င္ပါတယ္။ ညဘက္ ေဆးေသာက္တာေၾကာင့္ ညမွာျဖစ္တတ္တဲ့ ေသြးတိုးတာကုိလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ႏိုင္ သလို မနက္ျဖစ္တတ္တဲ့ ေသြးတိုးတာနဲ႔ ေသြးေပါင္ ေဆာင့္တက္တာေတြကုိပါ ထိေရာက္စြာတားႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ေသြးတိုးေရာဂါကို ကုသတာေၾကာင့္ ဘယ္လို အက်ဳိးေက်းဇူးရွိပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ေသြးတိုးေရာဂါကုိ အဓိကကုရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ လူတစ္ေယာက္ ေနာက္ ၁၀ႏွစ္အတြင္းမွာ ေလျဖတ္ႏုိင္ေျခဘယ္ေလာက္မ်ားလဲ၊ အဲဒီျဖစ္ ႏုိင္ေျခေတြကုိ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္ႏုိင္ေျခေတြကုိ တြက္ခ်က္တဲ့ ပံုေသနည္းေတြရွိပါတယ္။
အသက္ရယ္၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိမရွိ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္၊ မေသာက္ အစရွိတာေတြကုိ ထည့္ၿပီး ေနာက္ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ေတြမွာ ေလျဖတ္ႏုိင္ေျခရွိတယ္ အစရွိသျဖင့္ တြက္ေပးပါတယ္။ ေနာက္ ၁၀ ႏွစ္မွာ ေလျဖတ္ဖို႔ မ်ားတယ္၊ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ဖို႔ မ်ားတယ္လို႔ထြက္လာရင္ ဆီးခ်ဳိကုသေဆးေတြအျပင္ ႏွလံုးအတြက္ ကုသေဆးေတြ၊ ေလမျဖတ္ဖို႔ပါ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ေဆးေပးထားလုိ႔ ရပါတယ္။
ေမး။ ။ ေသြးတိုးက်ဖို႔အတြက္ တျခားဘယ္အခ်က္ေတြက အေရးႀကီးပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ေနာက္ထပ္ အေရးႀကီးတာက ေနထိုင္မႈပံုစံကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။
– တစ္ေန႔ကုိ နာရီ၀က္ေလာက္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ ေသြးေပါင္တက္ေနခ်ိန္မွာေတာ့ ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္ပါနဲ႔။
– အဆီေလွ်ာ့စားပါ။ အသီးအႏွံမ်ားမ်ားစားပါ။
– စိတ္ဖိစီးမႈကုိ ေလွ်ာ့ခ်ရပါမယ္။
– အ၀မလြန္ေအာင္ ထိန္းရပါမယ္။
ေသြးတိုးေရာဂါရွိတယ္လို႔ သတ္မွတ္မယ္ဆုိရင္၊ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေသြးေပါင္ထက္ ျမင့္တက္ေန ၿပီဆုိရင္ေနထိုင္မႈပံုစံကုိ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္ေအာင္ အရင္ေျပာင္းေပးရပါမယ္။ ေနာက္ၿပီး ေဆးတိုက္ရ ပါမယ္။ ေက်ာက္ကပ္ထိ၊ မထိ ဆီးစစ္ရပါမယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူ ၁၀၀ မွာ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက မ်ဳိး႐ိုးလိုက္ၿပီး ျဖစ္တာျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္မွ ေသြးတိုးရွိတယ္ဆုိရင္ မ်ဳိး႐ိုးေၾကာင့္ျဖစ္တာ မ်ားပါတယ္။ ေသြးတိုးနဲ႔တြဲေနတဲ့ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ၊ အဆီမ်ားတာ၊ ေလျဖတ္တာေတြအတြက္လည္း စစ္ေဆးေနဖို႔ လိုပါတယ္။ အီးစီ ဂ်ီ႐ိုက္တာလည္းလုပ္ေပးရပါမယ္။ လိုအပ္ရင္ ဓာတ္မွန္ေတြ ႐ိုက္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
