ပါေမာကၡေဒါက္တာဦးကိုကို (ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကု)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြအေနနဲ႔ ခရီးရွည္သြားလို႔ ရပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိေနသူေတြအေနနဲ႔ ခရီးရွည္သြားလို႔ရပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြက ခရီးသြားေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကုိယ္ရဲ႕ ဆီးခ်ဳိထိန္းခ်ဳပ္မႈ (Control) ေကာင္း၊ မေကာင္း သတိထားဖုိ႔လိုပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိထိန္းခ်ဳပ္မႈ မေကာင္းတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ သြားလို႔မေကာင္းပါဘူး။ ဆီးခ်ဳိထိန္းႏိုင္စြမ္း ေကာင္းတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ သြားလို႔ရပါတယ္။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြ ခရီးသြားတဲ့အခါ ေဆး၀ါးေတြကို ဘယ္လို ေဆာင္ယူသြားသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိသမားေတြ ခရီးသြားတဲ့အခါမွာ ကုိယ္လိုအပ္တဲ့ေဆးေတြကုိ အလံုအေလာက္ယူသြားဖို႔လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ေဆး၀ါးေတြကို အတိအက် ယူသြားတာမ်ဳိးမလုပ္သင့္ပါဘူး။ ခရီးရွည္ သံုးလေလာက္ သြားဖို႔ရွိတယ္ဆိုရင္ ေဆးေတြကို ငါးလစာေလာက္ ယူသြားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလမွာ ဆီးခ်ဳိအတက္အက်ေတြေၾကာင့္ ပုိေသာက္ရတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ရပါတယ္။ အဲဒီအခါေတြမွာ လံုေလာက္ဖို႔အတြက္ ပုိၿပီးယူသြားဖို႔လိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အင္ဆူလင္ထိုးတဲ့သူေတြဆိုရင္ သတိထားရပါမယ္။ အင္ဆူလင္ကုိ ေရခဲပံုးနဲ႔ယူသြားရပါမယ္။ အလံုအေလာက္လည္း ယူသြားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းထိုးၾကတဲ့ ေဆးေတြမွာေတာ့ ပမ္ေတြရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ေရခဲပုံးနဲ႔ ယူစရာမလိုပါဘူး။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြ ခရီးသြားလာတဲ့အခါ အစားအေသာက္ေၾကာင့္ ဘယ္လို ျပႆနာေတြ ႀကံဳေတြ႕ရတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိရွိသူတစ္ဦး ခရီးသြားေနၿပီဆိုရင္ ကုိယ့္အိမ္မဟုတ္တဲ့အတြက္ အစားအေသာက္ မမွန္တာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ စားေသာက္ရာမွာ ဆီးခ်ဳိတက္ေစႏိုင္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ေရွာင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လံုး၀ မစားဘဲနဲ႔လည္း ေနလို႔မျဖစ္ပါဘူး။ ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္က်ဆင္းမႈ (Hypoglycaemia) ရတတ္ပါတယ္။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြအေနနဲ႔ ခရီးသြားတဲ့အခါ အစားအေသာက္ေၾကာင့္ ျပႆနာမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို လိုက္နာသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိသမားတစ္ေယာက္က ခရီးသြားရင္း ေဒသစာတစ္ခုခု၊ မစားဖူးတာ တစ္ခုခုကုိ စားၾကည့္ဖို႔ လုပ္တဲ့အခါမွာ အေရးႀကီးတာေတြကေတာ့ ဆီးခ်ဳိသမားက ကုိယ့္ဂဏန္း ကုိယ္သိေနဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ကုိယ့္အတြက္ ဆီးခ်ဳိတက္ေစႏုိင္ေလာက္တဲ့ အခ်ဳိေတြဆိုရင္ ေရွာင္ဖို႔လိုပါတယ္။ အရမ္းမခ်ဳိဘူး ဆိုရင္ေတာ့ စားလို႔ရပါတယ္။ စားၿပီးသြားၿပီဆုိရင္ ဆီးခ်ဳိတုိင္းတဲ့စက္နဲ႔ စစ္ေပးဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။ ဆီးခ်ဳိတက္ေနတယ္ဆိုရင္ ေဆးကုိနည္းနည္း ပုိေသာက္ေပးရပါမယ္။ လံုး၀မစားရဘူးလို႔ေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေတြကေတာ့ အစားအေသာက္အေနနဲ႔ သတိထားရမွာေတြပါ။
ဆီးခ်ဳိသမားေတြက ခရီးသြားရင္ အေအးမိတာ၊ ႏွာေစးတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိသမားေတြက မ်ားေသာအားျဖင့္ ေနမေကာင္းျဖစ္ၿပီဆိုရင္ မစားႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ အစာမအစားတဲ့ အတြက္ လူနာက သူ႔ဘာသာသူ ဆီးခ်ဳိေဆးကို ရပ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒါ တကယ္တန္းေတာ့ မွားပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုရင္ . . .
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြ ခရီးသြားတဲ့အခါ ဘယ္လို က်န္းမာေရးျပႆနာေတြကို ထပ္ၿပီး သတိထားသင့္ပါေသးသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဆီးခ်ဳိသမားေတြက ခရီးသြားရင္ အေအးမိတာ၊ ႏွာေစးတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိသမားေတြက မ်ားေသာအားျဖင့္ ေနမေကာင္းျဖစ္ၿပီဆိုရင္ မစားႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ အစာမစားတဲ့အတြက္ လူနာက သူ႔ဘာသာသူ ဆီးခ်ဳိေဆးကို ရပ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒါ တကယ္တန္းေတာ့မွားပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုရင္ ဆီးခ်ဳိသမားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေရာဂါပိုးတစ္ခုခု (Infection) ၀င္သြားၿပီဆိုရင္ Stress ေတြျဖစ္လာတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီစိတ္ဖိစီးမႈေတြက ဆီးခ်ဳိကုိ ပုိတက္ေစႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိသမားေတြ ဖ်ားတုိင္းမွာ ဆီးခ်ဳိေဆးကုိ ျဖတ္လိုက္တယ္ဆိုတာေတြ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ဆီးခ်ဳိသမား ဖ်ားလို႔ရွိရင္ ဆီးခ်ဳိေဆးကုိ လံုး၀မျဖတ္ပစ္လိုက္ပါနဲ႔။ ဆီးခ်ဳိကုိ ခဏခဏစစ္ေပးပါ။ လိုရင္လိုသလို ေဆးကုိတုိးတာ၊ ေလွ်ာ့တာေတြလုပ္ၿပီး ေသာက္ရပါမယ္။ ေဆးကို လံုး၀ျဖတ္လိုက္ဖို႔ေတာ့ ဆရာတို႔က အားမေပးပါဘူး။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြ ခရီးသြားတဲ့အခါ အဓိက ေဆာင္ထားသင့္တဲ့ ေဆးေတြကို သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိသမား ခရီးရွည္ထြက္ၿပီဆုိရင္ လိုက္နာသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြရွိပါတယ္။
(၁) ဆီးခ်ဳိေဆးေတြ အလံုအေလာက္ ယူသြားဖို႔ လိုပါတယ္။
(၂) ေနာက္ၿပီး တျခားေသြးတိုးေရာဂါတို႔၊ တျခားေရာဂါတို႔ရွိေနရင္ အဲဒီတျခားေရာဂါအတြက္ ေဆးေတြလည္း ေဆာင္ထားဖို႔လိုပါတယ္။
(၃) ေနာက္ၿပီး ဆီးခ်ဳိသမားေတြက မူးတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမူးေပ်ာက္ေဆးေတြလည္း ေဆာင္သြားသင့္ပါတယ္။
(၄) တခ်ဳိ႕အန္တတ္တဲ့ ဆီးခ်ဳိသမားေတြ လည္းရွိပါတယ္။ အန္တတ္တယ္ဆိုရင္လည္း အအန္ေပ်ာက္တဲ့ေဆးေတြ ေဆာင္သြားရပါမယ္။
(၅) ဆီးခ်ဳိသမားအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုး ေဆာင္ထားရမွာကေတာ့ ဆီးခ်ဳိတုိင္းကိရိယာေလးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိသမားက သြားရင္းလာရင္း စားရင္းေသာက္ရင္းနဲ႔ ဆီးခ်ဳိတက္လို႔တက္ေနမွန္း မသိတာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိတုိင္းစက္ေလးကို ေဆာင္ထားၿပီး မၾကာခဏ တုိင္းေပးသင့္ပါတယ္။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြ ခရီးသြားတဲ့အခါ ေျခေထာက္ေသြးေၾကာပိတ္တာမ်ဳိး မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ခရီးသြားတဲ့ အခ်ိန္ၾကာတယ္ဆိုရင္ ထိုင္ေနရတာ ေျခေထာက္ကို ေအာက္ခ်ထားရတဲ့အတြက္ ဆီးခ်ဳိသမားေတြမွာ ေသြးျပန္ေၾကာပိတ္တာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာ ပိတ္တတ္ပါတယ္။ ေျခေထာက္ကို အၾကာႀကီးခ်ထားရတယ္ဆုိရင္ ေလ့က်င့္ခန္းေလး လႈပ္လႈပ္ရွားရွားေလး လုပ္ေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားသြားတယ္ဆိုရင္ ေလယာဥ္ေပၚမွာ ေလ့က်င့္ခန္းေလးေတြ လုပ္ခိုင္းတာရွိပါတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တယ္ဆိုတာလည္း တျခားေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ထုိင္ေနရင္းနဲ႔ပဲ ေျခဖ၀ါးကုိ လွန္လိုက္၊ ေကာ့လိုက္ လုပ္လုပ္ေပးခိုင္းတာပါ။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြ ခရီးသြားတဲ့အခါ က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ေနေအာင္ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို လိုက္နာသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိသမားက ဆီးခ်ဳိထိန္းခ်ဳပ္မႈ (Control) ေကာင္းေနရင္ သာမန္လူလိုမ်ဳိး သြားလာေနထိုင္ႏုိင္ပါတယ္။ လူတန္းေစ့ေနႏုိင္ၿပီး လူျဖစ္႐ႈံးတယ္ဆိုတာ မ်ဳိးလံုး၀မရွိပါဘူး။ ဆီးခ်ဳိသမားေတြ ခရီးေ၀းသြားတဲ့အခါမွာ ပ်ဳိ႕တယ္၊ အန္တယ္၊ အစားမစားႏုိင္ဘူး ဆိုတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆီးခ်ဳိက်ေဆးကုိလည္း မွန္မွန္ ေသာက္လိုက္တယ္ဆိုရင္ ဆီးခ်ဳိက က်သြားတာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိကို မၾကာခဏစစ္ေပးေနဖို႔ လိုပါတယ္။ တစ္ခုခု ေနလို႔ထိုင္လို႔ မေကာင္းေတာ့ဘူး၊ ပံုမွန္မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ပိုၿပီးေတာ့ သတိထားၿပီး ခဏခဏ စစ္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
အဲဒါမွ ဆီးခ်ဳိေဆးကုိေလွ်ာ့ၿပီး ေသာက္ရမလား၊ တိုးေသာက္ရမလားဆိုတာ သိႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစာကိုလည္း နည္းနည္းနဲ႔ အခ်ိန္ မ်ားမ်ားစားေပးရပါမယ္။ တစ္ခါတေလမွာ ဆီးခ်ဳိသမားက အိမ္မွာ ဆီးခ်ဳိကုိထိန္းဖို႔ အခ်ိန္ေလးေတြ ျခားထားၿပီး အစာစားခ်ိန္ေတြကို သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ေဆးေသာက္ခ်ိန္နဲ႔ အစာစားခ်ိန္ေတြကိုညႇိၿပီး အခ်ိန္ကိုက္ထားတာရွိပါတယ္။ ခရီးသြားတဲ့ အခါမွာ ကုိယ့္ေဆးေသာက္ခ်ိန္မွာေတာ့ ေဆးက ေသာက္ထားလိုက္ၿပီ။ အစားစားခ်ိန္ ေရာက္ေပမယ့္ ကားက ထမင္းစားရမယ့္ေနရာကို မေရာက္ေသးဘူးဆိုရင္ ဆီးခ်ဳိထိန္းထားတာေတြက မညီမွ်ေတာ့ဘဲ ဆီးခ်ဳိက်သြားတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိသမားက အလြယ္စားႏုိင္မယ့္ သေရစာေလးေတြ ေဆာင္ထားသင့္ပါတယ္။
ေမး. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြ ခရီးသြားတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို ပညာေပးလိုတာရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ပံုမွန္တိုင္းဆိုရင္ ဆီးခ်ဳိသမားေတြက သာမန္လူေတြတုိင္း သြားလာေနႏုိင္ၿပီး ဘာျပႆနာမွမရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေလယာဥ္နဲ႔ အၾကာႀကီး ခရီးသြားရတဲ့ အခါမ်ဳိးေတြမွာေတာ့ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာ မပိတ္ေအာင္ သတိထားၿပီး ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္ေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္ေဆး၀ါးကုိ အလံုအေလာက္ယူသြားပါ။ ဆီးခ်ဳိတုိင္းတဲ့ ကိရိယာကိုလည္း အၿမဲယူသြားပါ။ လိုအပ္ရင္ မၾကာခဏ ဆီးခ်ဳိတိုင္းေပးပါ။ ဖ်ားနာတာေတြအတြက္လည္း လိုအပ္တဲ့ေဆးေတြ ႀကိဳတင္ယူသြားေပးပါ။ ဆီးခ်ဳိ အရမ္းက်သြားတာေတြ မျဖစ္ေအာင္လည္း အစာကုိ သတိထားၿပီး စားေပးပါ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
