Healthy Life Ad
Life Style

စပရိန္နဲ႔တူတဲ့ ေသြးတိုးေရာဂါ (၄)

ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး (ဆီးခ်ဳိႏွင့္အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)

ေသြးတိုးေရာဂါအေၾကာင္း သိရွိၿပီးရင္ ဆက္ လက္ၿပီး ေသြးတိုးေရာဂါကို အေကာင္းဆံုး ဘယ္လို ကုရမလဲ၊ ဘယ္လို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္သင့္သလဲဆိုတာ ဆက္ၿပီးေျပာျပလိုပါတယ္။

ပထမဆံုး စဥ္းစားရမွာက ေသြးတိုးလူနာဟာ Essential Hypertension လို႔ေခၚတဲ့ အေၾကာင္း ရင္းမရွိဘဲ ေသြးတိုးတာပဲလား၊ Secondary Hypertension လို႔ေခၚတဲ့ တျခားအေၾကာင္းတစ္စံု တစ္ရာေၾကာင့္ ေသြးတိုးတာလားဆိုတာ ခြဲျခားဖို႔ လို ပါတယ္။

အေၾကာင္းရင္းမရွိဘဲ ေသြးတိုးတာသက္သက္ ျဖစ္တဲ့ Essential Hypertension ဟာ အျဖစ္ အမ်ားဆံုးအမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ မိဘမ်ဳိး႐ိုးအလိုက္ မိသားစုလိုက္ ျဖစ္တတ္ၾကတယ္။ တျခားအေၾကာင္းရင္းတစ္ခုခုေၾကာင္ Secondary Hypertension ေသြးတိုးတဲ့ေရာဂါ ဥပမာ ေက်ာက္ ကပ္ေရာင္လို႔ ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါတစ္ ခုခုျဖစ္လို႔ ေသြးတိုးတာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ နည္းနည္း႐ႈပ္ေထြးသြားစရာရွိတာကေတာ့ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းေတာ့လို႔ ေသြးတိုးတတ္သလို ေသြးတိုးၾကာရင္လည္း ေက်ာက္ကပ္အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ဘဲ ပ်က္စီးသြားတတ္ပါတယ္။ အျပန္အလွန္ဆိုးက်ဳိး ေတြ သက္ေရာက္ေစတာကို အထူးသတိျပဳရပါမယ္။

တျခား ေသြးတိုးေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။ အခုလို အေျခခံအေၾကာင္း ရင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေသြးတိုးေနတာဆိုရင္ ဒီအေၾကာင္း ရင္းကို ေစာေစာရွာေဖြကုသႏိုင္ရင္ ေသြးတိုးအျမစ္ ျပတ္ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။ အသက္ငယ္တဲ့ ေသြးတိုးေရာဂါရွင္ေတြမွာ အမ်ားအားျဖင့္ တျခားအေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေသြးတိုးတာ အျဖစ္မ်ားတတ္ပါတယ္။ လူငယ္ေတြေသြးတိုးရင္ အေၾကာင္းရင္း ဇစ္ျမစ္ပိုရွာသင့္ပါတယ္။

ပိုအေရးႀကီးတာက ေသြးတိုးေရာဂါကိုကုသတဲ့အခါ အေၾကာင္းရင္းခံရွိရွိ၊ မရွိရွိ ထပ္မံရွာေဖြရမွာကေတာ့ ေသြးတိုးေၾကာင့္ ထပ္ဆင့္ပြားလာတဲ့ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါေတြက ပိုၿပီးအေရးပါပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အသက္အႏၲရာယ္ေပးတာ ဒီေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ အထူးအသည္းအသန္အခန္းက လူနာအားလံုးနီးပါးဟာ ေသြးတိုးမက်လို႔ ေဆး႐ံုတက္ရတာ မဟုတ္ၾကဘဲ ေသြးတိုးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေၾကာင့္ ေဆး႐ံုတက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေသြးတိုးေနတဲ့လူနာေတြကို ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြ တြဲရွိေနၿပီလားဆိုတာ ႀကိဳ တင္သိထားရပါမယ္။ ေက်ာက္ကပ္အလုပ္လုပ္သလား၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ ရွိ၊ မရွိ၊ ေသြးတြင္းအဆီမ်ား တာ ရွိ၊ မရွိ ေသြးစစ္ၾကည့္ရပါမယ္။ ဆီးစစ္ၾကည့္ရပါမယ္။ အီးစီဂ်ီနဲ႔ ရင္ဘတ္ဓာတ္မွန္႐ိုက္ၿပီး ႏွလံုး ေကာင္း၊ မေကာင္း၊ အာထရာေဆာင္း စကင္ေတြ႐ိုက္ၿပီး ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါနဲ႔ ဆီးလမ္းေၾကာင္းမွာ ပိတ္ဆို႔ေနတတ္တဲ့ ဆီးေက်ာက္တည္ေရာဂါ ရွိ၊ မရွိ စတာေတြကို ေသြးတိုးမွန္းသိတာနဲ႔ စစ္ၾကည့္ရပါ မယ္။

ဒီလိုစစ္ေဆးတာေတြက ေသြးတိုးရွိသူတိုင္း စစ္ရပါမယ္။ ေကာင္းေနရင္လည္း တစ္ႏွစ္တစ္ခါျပန္ စစ္ေနရပါမယ္။ အခုအသည္းအသန္ခန္းက လူနာေတြ အားလံုးနီးပါးဟာ ဒီလိုစစ္ေဆးရေကာင္းမွန္း မသိၾကပါဘူး။ သူတို႔ကို ကုေပးေနတဲ့ မိသားစုဆရာ၀န္ဂ်ီပီေတြကလည္း ေသြးေပါင္ခ်ိန္မယ္၊ ေသြးက် ေဆးအတိုးအေလွ်ာ့လုပ္ေပးမယ္၊ ဒါ့အျပင္ ဘာမွမမွာၾကားခဲ့ပါဘူး။ ေသြးေတြ၊ ဆီးေတြလည္း စစ္ဖို႔ မၫႊန္ၾကားခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မိသားစုဆရာ၀န္ေတြအဖို႔ ေစ်းႏႈန္း သိပ္မႀကီးတဲ့ အေျခခံစစ္ေဆး ခ်က္ေတြကိုလုပ္ဖို႔ ပိုၿပီးၫႊန္ၾကားသင့္ပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးစစ္ၿပီး သိၿပီးေတာ့မွ ေသြးက်ေဆးကိုအေကာင္းဆံုး အသင့္ေတာ္ဆံုး ေရြးခ်ယ္ ေပးရပါမယ္။ ေဆးကိုအၿမဲစြဲေသာက္ဖို႔ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။

ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္မွာ ခ်ထားရမလဲ

တျခားအေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို ဘယ္ေလာက္ေရာက္ေအာင္ ခ်ရမလဲ၊ ထားရွိရမယ့္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ပန္းတိုင္က ဘယ္ေလာက္လဲ၊ ဒါကေတာ့ အသက္ႀကီးသူေတြ၊ တာရွည္စြာေသြးတိုးမထိန္းထားဘဲ ေသြးတိုးၾကာရွည္စြာ အရမ္းျမင့္ေနသူေတြမွာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္မွတ္ကို သိပ္ျမန္ျမန္မက်ေစဘဲ Target ကို အေပၚေသြး ၁၆၀၊ ေအာက္ေသြး ၉၀ခန္႔မွာထားရင္ လံုေလာက္ေပမယ့္ အသက္မႀကီး သူေတြမွာ အေပၚေသြး ၁၄၀၊ ေအာက္ေသြး ၈၀ ထက္ေအာက္ကို ေရာက္ေအာင္ထားရပါမယ္။

ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိသူေတြအတြက္ေတာ့ အေပၚ ေသြး ၁၃၀၊ ေအာက္ေသြး ၈၀ ေအာက္သို႔ခ်ႏိုင္ရင္ ေက်ာက္ကပ္ဆက္လက္ပ်က္စီးမသြားေအာင္ တား ဆီးႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးအရမ္းတိုးေနတုန္း ခ်က္ခ်င္းေသြးေပါင္သိပ္က်ေအာင္ခ်လိုက္ရင္ ေလျဖတ္တတ္ပါတယ္။ အရမ္းတက္လိုက္၊ က်လိုက္ျဖစ္တာ ပိုဆိုးတတ္ပါတယ္။

ေသြးက်ေဆး ေရြးခ်ယ္ျခင္း

ေသြးတိုးေနတဲ့ လူနာတစ္ေယာက္ကအေကာင္းဆံုး ေသြးက်ေဆး ရွိရင္ေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုလာရင္ ဘယ္ေဆးကိုေရြးခ်ယ္ေပးရမလဲ၊ ေသြးတိုးထိန္းႏိုင္ရင္ ဘယ္ေသြးက်ေဆးမဆို ေသာက္လို႔မရဘူးလား၊ ေသြးက်႐ံုနဲ႔ေတာ္ၿပီလား၊ အထူးကုေတြက ဘာလို႔ေသာက္လက္စေဆးေတြကို လိုက္ေျပာင္းေပးေနၾက တာလဲ။

အေကာင္းဆံုး ေသြးက်ေဆးဆိုတာ လူနာရဲ႕အသက္၊ ေနာက္ခံေရာဂါ၊ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါျဖစ္ တဲ့ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါ စတာေတြ ရွိ၊မရွိ၊ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ား ၊ မမ်ား စတာေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရပါမယ္။ ေဆးေသာက္ဖို႔ေမ့တတ္တဲ့ အေလ့ရွိ၊ မရွိ၊ ေငြေၾကးကုန္က်မႈ ႏိုင္၊ မႏိုင္ စသျဖင့္လည္း စဥ္းစားၿပီးမွ ေရြးခ်ယ္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါမယ္။

အသံုးအမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ Amlodipine, Nifedipine Retard , စတဲ့ေဆးအုပ္စုေတြဟာ လူတိုင္းေသာက္လို႔ရပါတယ္။ ဒီေဆးအုပ္စုမွာ လူသိမ်ားတဲ့ အမ္ေလာင္း (Amlong)၊ အမ္လိုဆန္း (Amlosun) စတဲ့ Amlodipine ေတြဟာထိေရာက္တယ္၊ ေစ်းႏႈန္းသင့္ပါတယ္။ ၂၄ နာရီလံုး တာရွည္ခံအမ်ဳိးအစား ေတြျဖစ္လို႔ တစ္ေန႔မွာ တစ္ႀကိမ္တည္း ေသာက္႐ံုနဲ႔ ၂၄နာရီလံုးကာမိပါတယ္။

ႏိုင္ဖီဒပင္း (Nifedipine) လို႔ေခၚတဲ့ေသြးက်ေဆးက အခ်ိန္တိုေဆးျဖစ္လို႔ မလိုအပ္တဲ့ ဆိုးက်ဳိးေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ႏွလံုးခုန္ျမန္တာေၾကာင့္ ရင္တုန္တတ္တယ္၊ ႏွလံုးအားနည္း ရင္ (heart failure) သတိထားရမယ္။ ဒါေပမဲ့ Nifedipine ကိုတာရွည္ခံၿပီး ေဆးအားခ်က္ခ်င္း မျပင္းထန္ေအာင္ Show Release (SR) နဲ႔ Retard ေဖာ္မ်ဴလာေတြ ျပဳျပင္လုိက္ရင္ ေသာက္သံုးလို႔သင့္ေတာ္ပါတယ္။ Nifedipine ကို Rs နဲ႔ Retanr ပါရင္သံုးပါ။

ဒီေဆးမ်ဳိးေတြရဲ႕ အျဖစ္အမ်ားဆံုး ေဘးထြက္ ဆိုးက်ဳိးတစ္ခုကေတာ့ ေျခေထာက္ေတြေရာင္ၿပီး တင္းလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ ႏွလံုးေရာ ဂါေတြေၾကာင့္ ေျခေထာက္ေရာင္တာနဲ႔ ဆင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မတူတာက ေျခေထာက္ခ်ထားရင္ေရာင္မယ္၊ မနက္ေစာေစာ အိပ္ရာထရင္ မေရာင္ေတာ့ျပန္ ဘူး။ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါသမားေတြကေတာ့ ဆီးနည္းၿပီး အမ္ပါမလိုဒပင္းေသာက္လို႔ေရာင္ တာကဆီးမနည္းပါဘူး။

ဒီလိုေဖာတာကို ဆီးေဆး ေပးလို႔ မေပ်ာက္ပါဘူး။ မလိုအပ္ဘဲ ေရာဂါရွာေနမိ ရင္လည္း ေငြကုန္က်ပါလိမ့္မယ္။ ေဆးရပ္လိုက္ရင္ ေဖာတာ ျပန္ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ မိမိရဲ႕ ဆရာ၀န္ ကို ျပန္လည္ေဆြးေႏြးပါ။ အႏၲရာယ္ေတာ့ မရွိေၾကာင္း ရွင္းျပၿပီး ဒီေဆးေသာက္ဖို႔ လိုအပ္ပါက ဆက္ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။

See More

စပရိန္နဲ႔ တူတဲ့ ေသြးတိုးေရာဂါ (၁)

စပရိန္နဲ႔ တူတဲ့ ေသြးတိုးေရာဂါ (၂)

စပရိန္နဲ႔ တူတဲ့ ေသြးတိုးေရာဂါ (၃)

စပရိန္နဲ႔ တူတဲ့ ေသြးတိုးေရာဂါ (၅)

Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။

Most Popular

Healthy Life Ad
To Top