ေဒါက္တာစိုးလြင္ (သားဖြားမီးယပ္အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာဟာ ရင္သားကင္ဆာၿပီးရင္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ အျဖစ္အမ်ားဆံုး ကင္ ဆာေရာဂါျဖစ္သလို အဆုတ္ကင္ဆာၿပီးရင္ ဒုတိယေသဆံုးမႈ အမ်ားဆံုး ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အခုလို သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေၾကာင့္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြ ေသဆံုးေနၾကရတာဟာ အရွက္အေၾကာက္ႀကီးတာနဲ႔ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာအ ေၾကာင္း မသိတာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးထုႀကီးက
ဒီသားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါအေၾကာင္းကို တိတိက်က် မသိၾကဘူး။ က်န္းမာေရးဗဟုသုတက အားနည္းၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္မွန္း မသိဘူး၊ ဘယ္လို ကာကြယ္ရမယ္ဆိုတာလည္း မသိဘူး၊ ျဖစ္လာရင္လည္း ေစာေစာစီးစီးအဆင့္မွာ ဒီေရာဂါျဖစ္မွန္းမသိၾကဘူး၊ အဓိကကေတာ့ အသိပညာ ဆင္းရဲျခင္းေၾကာင့္ ေဆး႐ံုေဆးခန္းေတြကို ဒီေရာဂါျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြက ေနာက္က်မွ ေရာက္လာၾကတယ္ . .
အဲဒီအတြက္ မေသသင့္ဘဲ ေသသြားၾကရတာ . . .
တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဒီေရာဂါဟာ တျခားကင္ဆာေတြနဲ႔ မတူပါဘူး။ တျခားကင္ဆာေတြဆိုရင္ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္မွန္းလည္း မသိဘူး၊ ဘယ္လို ကာကြယ္ရမွန္းလည္း မသိပါဘူး။ ကုသမႈမွာလည္း မေအာင္ျမင္ဘူး။ ဒီသားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာက်ေတာ့ အဲဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ တိတိက်က် သိထားၿပီးပါၿပီ။ ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကိုလည္း တိတိက်က် သိထားၿပီးပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ျပႆနာက ဘာလဲဆိုရင္ ဆရာတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးထုႀကီးက ဒီသားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါအေၾကာင္းကို တိတိက်က် မသိၾကဘူး။ က်န္းမာေရးဗဟုသုတက အားနည္းၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္မွန္း မသိဘူး၊ ဘယ္လို ကာကြယ္ရမယ္ဆိုတာလည္း မသိဘူး၊ ျဖစ္လာရင္လည္း ေစာေစာစီးစီးအဆင့္မွာ ဒီေရာဂါျဖစ္မွန္း မသိၾကဘူး၊ အဓိကကေတာ့ အသိပညာဆင္းရဲျခင္းေၾကာင့္ ေဆး႐ံုေဆးခန္းေတြကို ဒီေရာဂါျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြက ေနာက္က်မွ ေရာက္လာၾကတယ္ . .အဲဒီအတြက္ မေသသင့္ဘဲ ေသသြားၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ပြားပံု
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာဟာ HPV လုိ႔ ေခၚတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးတစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ျမန္မာလိုေတာ့ ၾကြက္ႏို႔ပိုးလို႔ အလြယ္ေခၚပါတယ္။ ဒီပိုးဟာ လိင္ဆက္ဆံတာကေနတစ္ဆင့္ ကူးစက္တဲ့ပိုး ျဖစ္ပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြား ဖို႔အတြက္ HPV ပိုးကူးစက္ခံရခ်ိန္ကစၿပီး ၁၀ ႏွစ္ ကေန အႏွစ္၂၀ၾကာျမင့္ၿပီး ေရာဂါစျဖစ္ခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သိဖို႔ခက္ခဲပါတယ္။
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ျမင့္မားေသာ အခ်က္မ်ား
– ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊
– အသက္ငယ္ရြယ္စဥ္ ကေလးေမြးဖြားျခင္း၊
– ကေလးေမြးဖြားႏႈန္း ျမင့္မားျခင္း၊
– အိမ္ေထာင္ဆက္မ်ားျခင္း၊
– HIV နဲ႔ တျခားလိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြ ရွိျခင္း၊
– ေဟာ္မုန္းပါတဲ့ တားေဆးေတြကို ေရရွည္သံုးစြဲျခင္း စတာေတြက သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ျမင့္မားေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ လကၡဏာမ်ား
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာက မ်ားေသာအားျဖင့္ ေရာဂါလကၡဏာမျပပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အသံတိတ္ လူသတ္သမားလို႔ေတာင္ ေခၚတတ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေတြ႕ရတဲ့ လကၡဏာေတြက ပံုမမွန္ ေသြးဆင္းတာ၊ အျဖဴပုပ္ေတြ ဆင္းတာ၊ ဆင္းတဲ့အျဖဴက အနံ႔နံတာ၊ မိန္းမကိုယ္အတြင္းပိုင္း နာက်င္ကိုက္ခဲတာ၊ ေသြးဆံုးၿပီးမွ ေသြးျပန္ဆင္းတာ၊ လင္မယား အတူတူေနၿပီးခ်ိန္ နာက်င္တာ/ ေသြးဆင္းတာ၊ အခ်ိန္မဟုတ္ဘဲ ပံုမမွန္ေသြးဆင္းတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလကၡဏာေတြေပၚရင္ လံုး၀ မေပါ့ဆဘဲ ဆရာ၀န္နဲ႔ ေသခ်ာျပၿပီးေတာ့ ေရာဂါရွာေဖြစမ္းသပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ျမန္ျမန္ရွာေဖြစမ္းသပ္ႏိုင္ၿပီး တစ္ခါတည္း ေဆးကုလိုက္မယ္ဆိုရင္ ေရာဂါက ေပ်ာက္မွာပါပဲ။ ဒါဆိုရင္ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ မေသေတာ့ပါဘူး။
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို ကာကြယ္ရမလဲ
ငယ္ရြယ္စဥ္အခ်ိန္မွာကတည္းက အမ်ဳိးသမီးေတြကို မ်ဳိးဆက္ပြားက်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အသိပညာေတြ၊ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာ စည္းကမ္းရွိဖို႔ သင္ေပးသင့္ပါတယ္။ အပ်ဳိအရြယ္ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၃ ႏွစ္ၾကားထဲမွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆး ထိုးလို႔ရေနပါၿပီ။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါ အႀကိဳအဆင့္ေတြကိုလည္း စစ္ေဆးလို႔ ရေနပါၿပီ။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါကို ေစာေစာစီးစီးေတြ႕ရွိႏိုင္ဖို႔ သားအိမ္ေခါင္းအခြၽဲစစ္ေဆးမႈကိုလည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္တဲ့ HPV ပိုးအတြက္ ကာကြယ္ေဆးလည္း ႐ွိပါတယ္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သားအိမ္ေခါင္းကင္ ဆာကာကြယ္ေဆးကို အသက္ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၅ ႏွစ္ အတြင္း ႏွစ္ႀကိမ္ထိုးဖို႔နဲ႔ အသက္ ၁၅ႏွစ္နဲ႔ အထက္ အမ်ဳိးသမီးေတြကေတာ့ ၃ႀကိမ္ထိုးဖို႔ အႀကံျပဳထားပါတယ္။
ဒီဗိုင္းရပ္စ္က လိင္ကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တာျဖစ္လို႔ အဓိကအက်ဆံုး ကာကြယ္တာကေတာ့ လိင္ကိစၥမွာ စည္းကမ္းရွိဖို႔ပါပဲ။ လိင္အေပ်ာ္အပါးေတြ ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ္၊ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ လိင္မဆက္ဆံသင့္ဘူး၊ အပ်ဳိစင္ဘ၀ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရမယ္။ အိမ္ေထာင္က်ရင္ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ က်င့္သံုးရမယ္၊ ကိုယ္တိုင္ကလည္း အေပ်ာ္အေဖာ္ေတြ မမ်ားရဘူး၊ မ်က္ႏွာမ်ားတဲ့သူေတြနဲ႔လည္း မဆက္ဆံရဘူး။ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ မက်င့္သံုးႏိုင္ရင္ ကြန္ဒံုး သံုးရမယ္။ တစ္ကိုယ္ရည္ သန္႔ရွင္းေရးကို အေလးေပးရမယ္၊ ေဆးလိပ္ေငြ႕ေတြကိုလည္း ေ၀းေ၀းကေန ေရွာင္ရမယ္။ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာက မ်ဳိး႐ိုးမလိုက္တတ္ပါဘူး။
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ေတြ႕ရွိလွ်င္
ေနာက္တစ္ခါ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္မွန္း သိေနၿပီဆိုရင္ ေစာေစာစီးစီးသိတဲ့အခါ ေစာေစာစီးစီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆးကုလိုက္ရင္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေၾကာင့္ မေသေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ လကၡဏာေတြကိုလည္း အေစာႀကီးကတည္းကသိဖို႔ လိုပါတယ္။ကမၻာမွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆံုးၾကရတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ၁၀ ဦးမွာ ၉ ဦးက ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြကျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ကေတာ့ အသက္အရြယ္အပိုင္းအျခားအရ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ ကေန ၅၄ႏွစ္ၾကားမွာ အျဖစ္မ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး အမ်ဳိးသမီး ၁ သိန္းမွာ အေယာက္ ၂၀ ေလာက္ ျဖစ္ပြား ႏုိင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
