ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း
ေမး. မ်က္စိကိုက္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ. မ်က္စိကိုက္တာက အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ဒီျပႆနာဟာ ဆရာတို႔ မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ေတြ ေန႔တိုင္း ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္စိကိုက္တာက တကယ္ေရာဂါမရွိဘဲ ေခါင္းကိုက္တဲ့ ဒဏ္ (Strain) ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္ေရာဂါရွိၿပီးေတာ့ မ်က္စိကိုက္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေမး. ေရာဂါေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တဲ့အေျခအေနမွာ ဘယ္လိုေရာဂါေတြေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တတ္ပါသလဲဆရာ။
ေျဖ. ေရာဂါေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္ရတယ္ဆိုရင္ ရွိႏိုင္တဲ့ေရာဂါေတြက ေရတိမ္ေရာဂါ (Glaucoma)၊ မ်က္ၾကည္လႊာေရာဂါ (Corneal Disease)နဲ႔ Intraocular Disease ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
မ်က္လံုးက မ်က္ႏွာရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့အတြက္ မ်က္ႏွာနာက်င္မႈျဖစ္ရင္ Referred Pain အေနနဲ႔ မ်က္စိကိုက္ခဲမႈျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ထိပ္ကပ္နာ (Sinusitis) ျဖစ္ရင္လူနာက မ်က္စိနာတယ္ လို႔ထင္ၾကပါတယ္ …
ေမး. ေရာဂါေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ မ်က္စိကိုက္ရတဲ့ အေျခအေနေတြကိုလည္း သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ. ေရာဂါမရွိဘဲ မ်က္စိကိုက္တတ္တဲ့ အေျခအေနေတြကေတာ့ –
– မ်က္ႏွာျပင္ နာက်င္ကိုက္ခဲမႈ
မ်က္လံုးက မ်က္ႏွာရဲ႕အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္တဲ့အတြက္ မ်က္ႏွာနာက်င္မႈျဖစ္ရင္ Referred Pain အေနနဲ႔ မ်က္စိကိုက္ခဲမႈ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ထိပ္ကပ္နာ(Sinusitis) ျဖစ္ရင္ လူနာက မ်က္စိနာတယ္လို႔ ထင္ၾကပါတယ္။ Trigeminal Neuralgia ဆိုတဲ့ Trigeminal Nerve ေတြ နာက်င္ရင္လည္း မ်က္စိနာတယ္လို႔ ထင္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက သြားကိုက္ရင္လည္း မ်က္စိကိုက္တယ္လို႔ ထင္တတ္ပါတယ္။
– ေခါင္းကိုက္ျခင္း
ေခါင္းကိုက္ရင္လည္း မ်က္စိကိုက္တယ္လို႔ တခ်ဳိ႕လူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ ေခါင္းကိုက္တာကို မသိဘဲ မ်က္စိကိုက္တယ္လို႔ထင္ၾကတဲ့ လူနာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တဲ့ေရာဂါ (Migraine) ေၾကာင့္လည္း မ်က္စိနာတယ္လို႔ တခ်ဳိ႕ကထင္ၾကပါတယ္။
– စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခအေန
ဘာေရာဂါမွမရွိဘဲ ဇက္ေၾကာတက္၊ ေခါင္းကိုက္တဲ့ဒဏ္ (Strain) ေၾကာင့္လည္း မ်က္စိကိုက္တယ္လို႔ ထင္ၾကပါတယ္။
ေမး. မ်က္စိကိုက္တာကို ဘယ္ႏွမ်ဳိးခြဲျခားလို႔ ရပါသလဲဆရာ။
ေျဖ. မ်က္စိနာက်င္ကိုက္ခဲမႈကို ႏွစ္ပိုင္းခြဲလိုက္ရင္ Organic Lesion နဲ႔ Functional Lesion ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ တကယ္ မ်က္စိေရာဂါရွိတာက Organic Lesion ျဖစ္သလို ထိပ္ကပ္နာ၊ သြားကိုက္တာ၊ နာ့ဗ္ေၾကာေရာင္တာေတြကလည္း Organic Lesion ျဖစ္ပါတယ္။ ဇက္ေၾကာတက္ၿပီး ေခါင္းကိုက္ရာက မ်က္စိကိုက္တာက စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအေျခအေနျဖစ္လို႔ Functional Lesion ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. ေခါင္းကိုက္တာေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တဲ့အေၾကာင္းကို သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ. ေခါင္းကိုက္တာက ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ တင္းအား (Tension)ေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္တာကလည္း Functional Lesion အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္တယ္၊ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ ေရာဂါ (Migrain)ေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တယ္ဆိုရင္ Organic Lesion ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. မ်က္စိကိုက္လုိ႔ေရာက္လာရင္ မ်က္စိဆရာ၀န္ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လိုစစ္ေဆးရပါသလဲဆရာ။
ေျဖ. ဆရာတို႔တာ၀န္က လူနာတစ္ဦး မ်က္စိကိုက္ၿပီး ေရာက္လာၿပီဆိုရင္ Organic Lesion ေၾကာင့္ လားဆိုတာနဲ႔ Functional Lesion ေၾကာင့္လား ဆိုတာကို ခြဲျခားရပါတယ္။ Organic Lesion ေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တယ္ဆိုရင္ ျဖစ္တဲ့အေျခခံေရာဂါအေပၚမူတည္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ အထူးကုဆရာ၀န္ဆီကို လႊဲေပးရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္းအထူးကု ဆရာ၀န္ေတြ၊ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာအထူးကု ဆရာ၀န္ေတြဆီကို လႊဲေပးရတတ္ပါတယ္။
ေမး. မ်က္စိကိုက္တဲ့ လူနာေတြက တျခားဆရာ၀န္ေတြဆီကို သြားျပတာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါသလားဆရာ။
ေျဖ. တစ္ခါတေလက်ေတာ့ လူနာက ဘာအေၾကာင္းမွမရွိဘဲ ဇက္ေၾကာတက္၊ ေခါင္းကိုက္ရာက မ်က္စိကိုက္ တာေတြရွိပါတယ္။ ဒါက Functional Lesion အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္လူနာေတြကို ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးရ ပါတယ္။ မ်က္စိကိုက္တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းက တကယ္ေတာ့က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ဆရာတို႔ဆီကိုလည္း ဒီလို မ်က္စိကိုက္ၿပီး ေရာက္လာတဲ့ လူနာေတြမ်ားသလို ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာ႐ံုေၾကာအထူးကု ဆရာ၀န္ေတြဆီကိုလည္း အမ်ားႀကီး လာျပၾကပါတယ္။
မ်က္စိကိုက္ရတာက အင္မတန္လြယ္ကူတဲ့နည္းျဖစ္တဲ့ ကြန္ပ်ဴတာသံုးခ်ိန္ မိနစ္ ၂၀ ၾကာတိုင္း ေပ ၂၀ အကြာ ကို စကၠန္႔ ၂၀ ၾကာ ေငးၾကည့္ပါဆိုတဲ့ ၂၀-၂၀-၂၀ ဆိုတဲ့ စည္းမ်ဥ္းကို မလိုက္နာၾကလို႔ ျဖစ္ရတာပဲျဖစ္ပါတယ္ …
ေမး. ဘယ္လို အေျခအေနေတြေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တဲ့လူနာေတြကို အေတြ႕ရမ်ားပါသလဲဆရာ။
ေျဖ. ဆရာတို႔ေတြ႕ရတဲ့ လူနာအမ်ားစုက ဇက္ေၾကာတက္၊ ေခါင္းကိုက္ရာက မ်က္စိကိုက္တဲ့သူေတြ မ်ားပါ တယ္။ လူနာအမ်ားစု အဓိက ဒဏ္သက္ေရာက္မႈမ်ားရတဲ့အေၾကာင္းက ကြန္ပ်ဴတာသံုးတဲ့အခါ မ်က္စိကိုအနားမေပး ဘဲ တရစပ္အသံုးျပဳလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို မ်က္စိကိုက္ရတာက အင္မတန္လြယ္ကူတဲ့ နည္းျဖစ္တဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ သံုးခ်ိန္ မိနစ္ ၂၀ ၾကာတိုင္း ေပ ၂၀ အကြာကို စကၠန္႔ ၂၀ ၾကာ ေငးၾကည့္ပါဆိုတဲ့ ၂၀-၂၀-၂၀ ဆိုတဲ့ စည္းမ်ဥ္း ကို မလိုက္နာၾကလို႔ ျဖစ္ရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ပ်ဴတာသံုးသူအမ်ားစုက အလုပ္ကို ေဇာနဲ႔လုပ္ၾကတဲ့အခါမွာ ဒီလိုျပတ္ေတာင္း ျပတ္ေတာင္းအနားယူရမွာကို မသိၾကတာေၾကာင့္ေရာ၊ အခ်ိန္မေပးႏိုင္တာေၾကာင့္ေရာ မနားျဖစ္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဒီလိုမနားတဲ့အတြက္ မ်က္စိကိုက္ၿပီး ဆရာ၀န္ဆီလာျပၾကတဲ့အခါ ကြန္ပ်ဴတာ သံုးလို႔ မ်က္မွန္တပ္ဖို႔လိုေနတာေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တယ္ထင္ၿပီး မ်က္မွန္ေပးဖို႔ ဆရာတို႔ကိုေျပာၾကတယ္။
ေမး. မ်က္စိကိုက္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လြဲမွားေနတဲ့ အယူအဆေတြရွိရင္ သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ. ေနာက္တစ္ခုလြဲမွားေနတဲ့ အယူအဆတစ္ခုက ကြန္ပ်ဴတာဆိုတာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ (Radiation) ထြက္တယ္၊ ဒီေတာ့ မ်က္စိမထိခိုက္ေအာင္ မ်က္မွန္တစ္လက္တပ္ထားရင္ ေကာင္းတယ္လို႔ ထင္ၾကတယ္။ ဒါက လြဲမွားေနတဲ့ အယူအဆပါ။ ေနာက္တစ္ခုက ေဆးမ်က္မွန္ဆိုၿပီး ေခတ္စားေနတာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါက ဆလင္ဒါပါ၀ါ ၂၅ ထည့္ထားတဲ့ မ်က္မွန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း မလိုပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ မ်က္စိကိုက္တဲ့ လူနာအမ်ားစုက မ်က္စိအနားေပးရင္ သက္သာတယ္ဆိုတာကို သေဘာမက်ဘဲ မ်က္မွန္တပ္လိုက္ရင္ ခံစားမႈကတစ္မ်ဳိးေျပာင္းၿပီး မ်က္စိကိုက္တာ သက္သာတယ္လို႔ ထင္သြားၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ပ်ဴတာ သမားေတြမွာ အလုပ္ကို နင္းကန္လုပ္လို႔မ်က္စိကိုက္တာပါ။ မ်က္စိကို နားသင့္တဲ့ အခ်ိန္မွာ နားေပးလိုက္ရင္ ဒဏ္(Strain)ေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တဲ့ ျပႆနာျဖစ္စရာအေၾကာင္း မရွိေတာ့ပါဘူး။
ေမး. မ်က္စိကိုက္တာ သက္သာတယ္ဆိုတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးေတြကေရာ ထိေရာက္မႈရွိပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. မ်က္စဥ္းေဆးအမ်ားစုက မ်က္စိကိုစံုမွိတ္ၿပီး အနားေပးေအာင္ လုပ္လိုက္တဲ့သေဘာပါပဲ။ မ်က္စိကိုက္ေစတဲ့ အရင္းအျမစ္ကိုေတာ့ မေပ်ာက္ေစႏိုင္ပါဘူး။