ေဒါက္တာဦးအုန္းေက်ာ္
စိတ္က်န္းမာေရးဆရာ၀န္ႀကီး (အၿငိမ္းစား) မွေၿဖၾကားသည္
ကင္ဆာေရာဂါရွင္ဟာ ကုသမႈကိုလက္မခံျငင္းဆန္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိပါတယ္။
(၁) ေရာဂါႏွင့္ကုသမႈအေၾကာင္းကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားမလည္ျခင္း
ကင္ဆာေရာဂါကုထံုးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးေတြကို မခံစားလိုတာ၊ ေရာဂါကုထံုးေတြရဲ႕ ကုသႏိုင္မႈစြမ္းရည္ကို သံသယရွိတာတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္၊ သူနာျပဳေတြက လူနာနဲ႔တစ္ဦးခ်င္း ေတြ႕ဆံုပညာေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
(၂) မိသားစုအတြင္း ျပႆနာရွိျခင္း၊ မိသားစုေဆြမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ နားလည္မႈမရွိျခင္း
မိသားစု၀င္ေတြက မိမိကိုမလိုလားဘူးလို႔ ယူဆေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးရွိရင္ မိသားစုကူညီပံ့ပိုးၫႊန္ျပေပးတဲ့ ကုထံုး (Family Counselling) နဲ႔ ကူညီႏိုင္ပါတယ္။
(၃) စိတ္အားငယ္ျခင္း၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကုန္ဆံုးသကဲ့သို႔ ခံစားရျခင္း
တခ်ဳိ႕လူနာေတြက စိတ္အားငယ္တာ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကုန္ဆံုးသလို ခံစားရတာ၊ ကင္ဆာေရာဂါရွိေနတာကို ျငင္းဆန္တာတို႔ ရွိတတ္ပါတယ္။ ပညာေပးေဖ်ာင္းဖ်ျခင္း၊ ေတြးေတာဆင္ျခင္စဥ္းစားပံုကို ျပဳျပင္ျခင္းစတဲ့ စိတ္ကုထံုးကုနည္းကို အသံုးျပဳကူညီႏိုင္ပါတယ္။
(၄) စိတ္က်န္းမာေရး ျပႆနာရွိျခင္း
တခ်ဳိ႕လူနာေတြမွာ ျပင္းထန္တဲ့စိတ္က်ေရာဂါ၊ ကေယာင္ကတမ္းေရာဂါ၊ သူငယ္ျပန္ ဥာဏ္ရည္က်ဆင္းေရာဂါ (Dementia) ဒါမွမဟုတ္ စိတၱဇေရာဂါ (Psychosis) ရွိေနႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလိုျပင္းထန္တဲ့ စိတ္ေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္ ျငင္းဆန္ေနရင္ သက္ဆိုင္ရာေရာဂါကို ကုသေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
(၅) ယံုၾကည္မႈေပၚအေျခခံၿပီး ကုသမႈျငင္းဆန္ျခင္း
တခ်ဳိ႕လူနာေတြကေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါရဲ႕ ကုသမႈေတြကိုလည္း နားလည္တယ္၊ မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔လည္း ျပႆနာမရွိဘူး၊ စိတ္ေရာဂါလည္း မရွိဘူး၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တဲ့ စိတ္အေျခအေနလည္း ရွိတယ္၊ ဒါေပမဲ့ မိမိယံုၾကည္မႈ၊ တန္ဖိုးထားမႈနဲ႔ ေလာကအျမင္ေပၚမူတည္ၿပီး ကုသမႈကိုျငင္းဆန္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
စိတ္က်န္းမာေရး ေဆးပညာ႐ႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ ေဆးကုသမႈကိုျငင္းဆန္သူဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို သိရွိႏိုင္ျခင္း ရွိ၊ မရွိနဲ႔ ဆင္ျခင္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တဲ့ စိတ္အေျခအေန ရွိ၊ မရွိကို စစ္ေဆးရပါမယ္။ စိတ္ေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္ သိရွိနားလည္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္စြမ္းရည္ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနရင္ မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြး အေျဖရွာႏိုင္ပါတယ္။
နံပါတ္စဥ္ (၅) အမ်ဳိးအစားမွာပါ၀င္ေနတဲ့ လူနာေတြအတြက္ေတာ့ သူတိုရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ပတ္၀န္းက်င္က ေလးစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကာယကံရွင္ဟာ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ သက္တမ္းကေလးမွာ အရည္အေသြးရွိတဲ့ဘ၀မ်ဳိးနဲ႔ ေနသြားခ်င္ပါတယ္။ ဒီဘ၀မွာအတတ္ႏိုင္ဆံုး အက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ခ်င္ပါတယ္။ ေနာင္တမလြန္ဘ၀အတြက္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကိုလည္း ျပဳလုပ္ခ်င္ပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္က သူတိုရဲ႕ဆႏၵအတိုင္း ကူညီပံ့ပိုးေပးႏိုင္ပါတယ္။
ကင္ဆာေရာဂါရွင္တခ်ဳိ႕ဟာ ဆရာ၀န္ေတြထင္မွတ္ထားတာထက္ သက္တမ္းရွည္ရွည္ ေနထိုင္သြားရပါတယ္။ လူနာတစ္သိန္းမွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္းက ကင္ဆာေရာဂါအလိုအေလ်ာက္ ေပ်ာက္ကင္းသြားတယ္လို႔ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ ‘ကိုယ္ခံအားအဂၤါစု’ (Body Immune System) ရဲ႕စြမ္းအင္ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို ေလ့လာေနၾကပါတယ္။
