မိုးမင္းထြန္း
က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ႏိုင္ငံသားေတြက ကူးစက္ေရာဂါေတြနဲ႔ ေသဆံုးႏိုင္ေျခ နည္းၿပီး ဘ၀သက္တမ္းနဲ႔ ဘ၀ေနထိုင္မႈ အရည္အေသြးက ျမင့္မားေနပါတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံ ေတြမွာေတာ့ ကာကြယ္လို႔ရတဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာေတြနဲ႔ ေသဆံုးႏႈန္း ပိုမ်ားပါတယ္။ ဥပမာ အာဖရိကန္ႏိုင္ငံမွာ အရြယ္မတိုင္ခင္ ေစာေစာ ေသဆံုးေစတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းက နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ ေရာဂါ၊ HIV , AIDS ေရာဂါ၊ ငွက္ဖ်ားေရာဂါနဲ႔ ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလွ်ာ ေရာဂါေတြလုိ ကူးစက္ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီေရာဂါေ၀ဒနာေတြနဲ႔ ေစာေစာစီးစီး ေသဆံုးၾကသူေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ အလြန္ငယ္ရြယ္ၿပီး ေသဆံုးသူ ၁၀ ဦးမွာ ေလးဦးေက်ာ္က အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေအာက္အရြယ္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ေဆာ္ဒီအာေရဗီးယားလို တျခားႏိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္ ေစာေစာေသဆံုးတာက အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ စြန္႔စားမႈ ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လတ္တေလာ အေနနဲ႔ ကားမေတာ္တဆ တိုက္တာဟာ ေစာေစာ ေသ ဆံုးေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လူငယ္ေတြက လမ္းေပၚမွာ ကားကို စတန္႔ထြင္ ေမာင္းႏွင္တဲ့အတြက္ ေန႔စဥ္ ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ၁၉ဦးရွိတယ္ လုိ႔သိရပါတယ္။ ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံဟာ အရြယ္မတိုင္ခင္ ေစာေစာေသဆံုးမႈမ်ားပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ေသဆံုးမႈ ရဲ႕ ၂၅၀၀၀ ခန္႔ဟာ လူသတ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ၿပီး ဒါက အခ်ိန္မတိုင္ခင္ ေစာေစာ ေသဆံုးမႈ ျဖစ္ေစတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္း ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
တ႐ုတ္နဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံ အမ်ားစုမွာ ေစာေစာ ေသဆံုးရတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းက စီးပြားေရး အေျခအေန ေကာင္းမြန္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ စီးပြားေရး အေျခအေန ေကာင္းမြန္မႈေၾကာင့္ ေလထု ညစ္ညမ္းတာ၊ အထိုင္မ်ားတဲ့ ေနထိုင္မႈ ပံုစံရွိတာနဲ႔ အဆင္သင့္အစာ စတာေတြ ေပါမ်ားလာရာက ႏွလံုး ေရာဂါလို ေရာဂါေတြျဖစ္ၿပီး ပ်မ္းမွ် လူ႔သက္တမ္း ထက္ ေစာေစာ ေသဆံုးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
