ပါေမာကၡဦးေအးမြန္
ခြဲစိတ္အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးႏွင္႕ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး. လိပ္ေခါင္းကို အတြင္းလိပ္ေခါင္း၊ အျပင္လိပ္ေခါင္းဆိုၿပီး ေျပာၾကတယ္။ အဲဒီလိုအမ်ဳိးအစားေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိပါသလား ဆရာ။
ေၿဖ. လိပ္ေခါင္းဆိုတာ တကယ္တမ္းေတာ့ စအိုအတြင္းပိုင္းကေသြးေၾကာေတြ ေဖာင္းလာတဲ့သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စေဖာင္းခါစ အဆင့္ (၁) မွာေတာ့ အတြင္းမွာပဲ စျဖစ္ေနၿပီး ၀မ္းခ်ဳပ္ရင္၊ ၀မ္းမာမာသြားရင္ ေသြးပါတတ္ပါတယ္။ အျပင္ကို ထြက္မလာေသးဘူး . .အဲဒါကို သာမန္လူေတြက အတြင္းလိပ္လို႔ ေခၚၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
အဆင့္(၂) က်ေတာ့ ၀မ္းသြားရင္း ေသြးေၾကာေဖာင္းတာက ပိုႀကီးလာမယ္။ ၀မ္းကို ညႇစ္သြားလိုက္ရင္ ေဖာင္းေနတဲ့ေသြးေၾကာတင္မက အျပင္ကအုပ္ေနတဲ့ တစ္သွ်ဴးေတြပါ ပါလာပါတယ္။ အဲဒါကိုလူေတြက သိသြားတဲ့အတြက္ အျပင္လိပ္ေခါင္းလို႔ အလြယ္ေခၚၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္ (၂) မွာ ၀မ္းသြားၿပီးရင္ ျပန္၀င္သြားပါတယ္။
အဆင့္ (၃) ေလာက္က်ေတာ့ ေသြးေၾကာေဖာင္းတာက ပိုႀကီးလာၿပီး ၀မ္းသြားၿပီးရင္ေတာင္ သူ႔ဘာသာ ျပန္မ၀င္ေတာ့ပါဘူး။ လူက လက္ေလးနဲ႔ပင့္ၿပီး ျပန္သြင္းလိုက္မွ ရပါတယ္။
အဆင့္ (၄) ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွျပန္မ၀င္ေတာ့ဘဲ အျပင္မွာတင္ဆို႔တစ္ၿပီး အလြန္အမင္း နာက်င္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာပုပ္ပြၿပီး ပိုးဆိပ္သင့္တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
လိပ္ေခါင္းကိုအဂၤလိပ္လို Pile လို႔ေခၚၿပီး ေဆးပညာအရ Haemorrhoid (Haem – ေသြး၊ rrhoid – ထြက္တာ) ၀မ္းသြားရင္ေသြးထြက္တာလို႔ ေခၚပါတယ္။
ေမး. အိမ္သာတက္လို႔ ညႇစ္ၿပီး၀မ္းသြားရင္ စအိုအ၀မွာ စူထြက္လာတာက လိပ္ေခါင္းလို႔ ေခၚႏိုင္ပါသလား၊ က်န္တဲ့အခ်ိန္ေတြမွာေတာ့ ျပန္၀င္သြားပါတယ္။ အဲဒါလိပ္ေခါင္းလို႔ ေခၚပါသလား ဆရာ။
ေၿဖ. ဒါကအဆင့္ (၂) လိပ္ေခါင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. လိပ္ေခါင္းကဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရပါသလဲ ဆရာ။
ေၿဖ. လိပ္ေခါင္းျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းက ႏွစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ (၁) ေသြးေၾကာနဲ႔ဆိုင္တာ ရွိတယ္။ စအိုအ၀မွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြက ေဖာင္းလာတတ္တယ္။ ဘာလို႔ ေဖာင္းလာတာလဲဆိုေတာ့ ေသြးေတြက ေသြးျပန္ေၾကာကအစာေဟာင္းအိမ္ကို ျဖတ္ၿပီး အေပၚကိုျပန္တက္ရမွာကို ေသြးျပန္ေၾကာမေကာင္းဘဲ ပိတ္ဆို႔မႈရွိလို႔၊ ေသြးျပန္ေၾကာေဖာင္းလို႔၊ ေသြးစီးဆင္းမႈမေကာင္းလို႔ ေသြးေၾကာထဲမွာေသြးေတြ အိုင္ေနတတ္ပါတယ္။
(၂) ပံုမွန္ဆိုရင္ စအိုအတြင္းနံရံမွာရွိတဲ့ Muscle Fiber ၊ Mucosa ေတြက ေသြးေၾကာကို ထိန္းေပးေနပါတယ္။ အဲဒါေတြက အသက္ႀကီးလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေပ်ာ့သြားတယ္၊ တြဲက်လာတယ္ . . အဲဒီအခါ ေသြးေၾကာကလည္း အိုင္လာတတ္ပါတယ္။ လူေတြက မတ္တတ္ရပ္တာမ်ားေတာ့ စအိုကေသြးေၾကာေတြက အေပၚကိုေသြးျပန္မစီးႏိုင္ဘဲ ေအာက္မွာေသြးအိုင္ ေနတတ္တယ္။ အဲဒါအျပင္ ၀မ္းခ်ဳပ္တယ္၊ ၀မ္းကို ညႇစ္ၿပီးသြားရတယ္ဆိုရင္ ေသြးျပန္ေၾကာအတိုင္း ေသြးေတြကအထက္ကိုတက္ဖုိ႔ ခက္ခဲပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း လိပ္ေခါင္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ဗိုက္ထဲမွာ အလံုးအက်ိတ္ေတြရွိၿပီး စအိုအ၀ကေသြးျပန္ေၾကာေတြကို ဖိထားရင္လည္း လိပ္ေခါင္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အသည္းမေကာင္းတဲ့သူ၊ အသည္းေျခာက္တဲ့သူေတြမွာလည္း ေသြးျပန္ေၾကာေတြက အေပၚကိုေသြးျပန္စီးဆင္းမႈ မလုပ္ႏိုင္ရာက လိပ္ေခါင္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး. လိပ္ေခါင္းျဖစ္တာ အပူအစပ္စားလို႔ဆိုၿပီးလည္း ေျပာၾကတယ္။ မွန္ပါသလား ဆရာ။
ေၿဖ. အပူအစပ္စားရင္ ၀မ္းသြားတဲ့အခါ စအိုကပူပါတယ္။ အဲဒီမွာ ရွိတဲ့ Muscle Fiber နဲ႔ Mucosa ေတြက Spasm ရၿပီး ပိုညႇစ္ရတယ္။ အဲဒီလုိျဖစ္ေလ ၀မ္းသြားရခက္ေလ၊ ေသြးျပန္ေၾကာက ပိတ္ေလျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လိပ္ေခါင္းျဖစ္ဖို႔ အားေပးတာပါ။
ေမး. လိပ္ေခါင္းအဆင့္ႏုစဥ္မွာ ပိုဆိုးမလာေအာင္ ဘယ္လို ထိန္းသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေၿဖ. လိပ္ေခါင္း အဆင့္ (၄) ဆင့္ရွိတဲ့အထဲမွာ အဆင့္ (၁) နဲ႔ အဆင့္ (၂) မွာ လိပ္ေခါင္းရွိမွန္းသိရင္ ထပ္မဆိုးေအာင္ ထိန္းသိမ္းလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္ေတြမွာ ၀မ္းမခ်ဳပ္ဘဲ မွန္မွန္သြားေအာင္ ေနထိုင္ဖို႔လိုပါတယ္၊ ၀မ္းကိုညႇစ္ၿပီး မသြားရပါဘူး၊ အပူအစပ္ မစားရပါဘူး၊ အဲဒီလိုလိုက္နာရင္ ေပ်ာက္သြားတာမဟုတ္ဘဲ ေရာဂါက တန္႔ေနတတ္ပါတယ္။
ေမး. လိပ္ေခါင္းအဆင့္ (၁) မွာ လိပ္ေခါင္းျဖစ္ေနၿပီဆိုတာသိေအာင္ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြနဲ႔ ၾကည့္လို႔ရပါသလဲ ဆရာ။
ေၿဖ. အဓိကအခ်က္ကေတာ့ ၀မ္းသြားရင္ေသြးပါတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာကေတာ့ အျပင္ကို မထြက္လာေသးဘူး။
၀မ္းသြားရင္ေသြးပါတဲ့ အေၾကာင္းေတြက အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အတြက္ ကိုယ္၀မ္းသြားလို႔ ေသြးပါတယ္ဆိုတာ သတိထားမိလိုက္တာနဲ႔ အနည္းဆံုးဆရာ၀န္နဲ႔ တစ္ေခါက္ေလာက္ သြားျပသင့္ပါတယ္။
လိပ္ေခါင္းေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ၀မ္းသြားရင္းေသြးပါတာက ၀မ္းသြားၿပီးအၿပီးသတ္မွာ ေသြးပါတာျဖစ္ပါတယ္။ ၀မ္းကိုညႇစ္သြားရင္း ၀မ္းသြားလို႔ၿပီးခါနီးမွာ ေသြးေတြက ေတာက္ေတာက္ ေတာက္ေတာက္နဲ႔ က်လာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေသြးက နီရဲေနပါတယ္။
ေမး. ၀မ္းသြားရင္းေသြးပါတာက လိပ္ေခါင္းအျပင္ တျခားဘယ္လို အေၾကာင္းရင္းေတြလဲ ရွိပါေသးသလဲ ဆရာ။
ေၿဖ. ၀မ္းသြားရင္းေသြးပါတာက တျခား အေၾကာင္းရင္းေတြအေနနဲ႔ အစာအိမ္ကင္ဆာ၊ အစာအိမ္ေသြးေၾကာေပါက္တာ၊ အူကင္ဆာ စတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ လိပ္ေခါင္းေၾကာင့္ ၀မ္းသြားရင္းေသြးပါတဲ့အခါ ေသြးကနီရဲေနၿပီး အစာအိမ္ေသြးေၾကာေပါက္လို႔ ၀မ္းသြားရင္းေသြးပါတဲ့အခါ ေသြးက မည္းေနတတ္ပါတယ္၊ ၿပီးေတာ့ နံလည္းအေတာ္ နံပါတယ္။ အူကင္ဆာေၾကာင့္၀မ္းသြားရင္း ေသြးပါတဲ့အခါ ၀မ္းနဲ႔ေသြးက ေရာေနတတ္ၿပီး လိပ္ေခါင္းေၾကာင့္ဆိုရင္ ၀မ္းသြားလို႔အၿပီးသတ္မွာမွ ေသြးကပန္းထြက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. လိပ္ေခါင္းမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေၿဖ. လိပ္ေခါင္းမျဖစ္ေအာင္ အဓိကကာကြယ္သင့္တဲ့ အခ်က္က ၀မ္းမခ်ဳပ္ေအာင္ ေနဖို႔ပါပဲ။ အသက္ႀကီးလို႔ စအိုအ၀က Muscle Fiber နဲ႔ Mucosa ေတြ တြဲက်တာကတစ္ပိုင္းေပါ့။
အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ လူလတ္ပိုင္းအရြယ္ေတြမွာ လိပ္ေခါင္းျဖစ္တာက ၀မ္းခ်ဳပ္လို႔ပါပဲ၊ ၀မ္းသြားဖို႔ အခ်ိန္မေပးဘူး၊ ၀မ္းခ်ဳပ္ေတာ့ တအားညႇစ္သြားရတယ္၊ ညႇစ္ရင္းညႇစ္ရင္း ေသြးေၾကာေလးေတြ ေပါက္ထြက္လာတတ္တယ္။ ဒါ့အျပင္ စအိုကိုလႈံ႔ေဆာ္ေပးတဲ့ အပူအစပ္စာေတြကို သိပ္မစားသင့္ပါဘူး။ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ရပါမယ္။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမ်ား စားရပါမယ္။
ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တဲ့သူေတြက တစ္ကိုယ္လံုးေသြးစီးဆင္းမႈ ေကာင္းပါတယ္။ ၿငိမ္ေနရင္ ေသြးအသြားအလာနည္းတာေၾကာင့္ လိပ္ေခါင္းျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ေနသင့္ပါတယ္။
ေမး. လိပ္ေခါင္းကို ဘယ္လို ကုသရပါသလဲ ဆရာ။
ေၿဖ. လိပ္ေခါင္းအဆင့္ (၁) ဆိုရင္ ေရာဂါတန္႔ေနေအာင္ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီၫြတ္တဲ့ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံနဲ႔ ထိန္းထားလို႔ရတယ္။
အဆင့္ (၂) ဆိုရင္ သားေရကြင္းပစ္တဲ့နည္း၊ ေဆးထိုးတဲ့နည္းေတြနဲ႔ ကုလို႔ရတယ္။
ဒီအဆင့္ (၁) နဲ႔ (၂) ဆိုရင္ ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။အဆင့္ (၃) နဲ႔ (၄) ဆိုရင္ ခြဲစိတ္ကုသရတယ္။
ခြဲစိတ္ကုသၿပီးခ်ိန္မွာလည္း ၀မ္းမခ်ဳပ္ေအာင္သတိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ေသြးေၾကာက တျခားေနရာေတြမွာလည္းရွိတဲ့အတြက္ ျပန္ျဖစ္တတ္လို႔ပါ။
ေမး. အသက္ႀကီးမွလိပ္ေခါင္းကို ခြဲစိတ္ကုသမယ္ဆိုရင္ စိုးရိမ္ရပါသလား ဆရာ။
ေၿဖ. လိပ္ေခါင္းခြဲတာက Major ခြဲစိတ္မႈ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာခြဲခြဲ ႏွလံုး၊ အဆုတ္ စတာေတြကို အရင္စစ္ေဆးရပါတယ္၊ ေမ့ေဆး ဒါမွမဟုတ္ ထံုေဆးေပးႏိုင္ဖို႔ အရင္ဆံုးအေထြေထြက်န္းမာေရးကို စစ္ေဆးရပါတယ္။ လိပ္ေခါင္းခြဲရင္ ခါးထံုေဆး(Spinal) ေပးတာမ်ားပါတယ္။ ခြဲစိတ္ရတဲ့အခါ အသက္ငယ္သူေတြနဲ႔စာရင္ အသက္ႀကီးသူေတြက နည္းနည္းေတာ့ ပိုအႏၲရာယ္မ်ားတာ ထံုးစံပါပဲ။
ေမး. လိပ္ေခါင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို ပညာေပးလိုတာရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေၿဖ. ဆရာ့အေတြ႕အႀကံဳအရ လိပ္ေခါင္းျဖစ္တဲ့သူေတြက အရင္ထက္ပိုမ်ားလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အဓိကက ၀မ္းခ်ဳပ္ၾကလို႔ပါ။ ၿပီးေတာ့လူေတြက ၀မ္းသြားဖို႔ အခ်ိန္မေပးႏိုင္တာ၊ အိမ္သာက အလြယ္တကူမရွိတာ၊ ရွိျပန္ရွိလည္း အိမ္သာကညစ္ပတ္လို႔ ေအာင့္ထားတာ စတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြေၾကာင့္ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿပီး လိပ္ေခါင္းျဖစ္ၾကတာပါ။
လိပ္ေခါင္းက ကုရင္ေပ်ာက္တဲ့ ေရာဂါပါ။ ကုၿပီးရင္လည္း ျပန္မျဖစ္ေအာင္ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုပါတယ္။ အဓိက လိုက္နာသင့္တဲ့အခ်က္က ၀မ္းမခ်ဳပ္ဖို႔ပါပဲ။ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္မယ္၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမ်ား စားမယ္၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္မယ္ . .အဲဒီလို လိုက္နာသင့္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ၀မ္းသြားရင္းေသြးပါလာခဲ့ရင္ လိပ္ေခါင္းလား၊ တျခားေရာဂါလားဆိုတာ ေသခ်ာသိေအာင္ ဆရာ၀န္ဆီတစ္ခါေလာက္ သြားျပသင့္ပါတယ္။
