Healthy Life Ad
Child

အစာနင္ျခင္း၏ ေနာက္ကြယ္မွာ . . .

(Dysphagia)

ပါေမာကၡဦးေအးမြန္ ခြဲစိတ္အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း

ေမး. အစာနင္တဲ့ ပံုစံကို သိပါရေစ ဆရာ။

ေျဖ. အဓိကကေတာ့  အစာနင္တယ္ဆိုတာ အစာစားၿပီး မ်ဳိခ်လိုက္တဲ့အခါ အစာအိမ္ကို မေရာက္ခင္မွာ  လည္ေခ်ာင္းကေန အစာေရမ်ဳိျပြန္မွာ ဆို႔နင့္ေနသလို ခံစားရတာကို ဆိုလိုပါတယ္။
သာမန္လူေကာင္းေတြ အစာစားတယ္၊ ေရေသာက္ၿပီး မ်ဳိခ်လိုက္တယ္ဆိုရင္ သူ႔ဘာသာသူ ၀င္သြားမွာပဲေလ . . ။ ဒါေပမဲ့အစာနင္တဲ့ သူေတြမွာေတာ့ အလိုလိုမ၀င္ဘဲ တစ္ေနရာရာမွာ ဆို႔သလို၊ တစ္ေနသလိုလို ခံစားေနရတတ္ပါတယ္။ ေရေသာက္လည္း ဆို႔နင္ေနမွာပါပဲ။

ေမး. ဘာေၾကာင့္ အစာက ဆို႔နင္ေနရတာပါလဲ ဆရာ။

ေျဖ. အစာေတြ ဆို႔နင္ေနရတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ အစာေရမ်ဳိျပြန္က်ဥ္းလို႔၊ ပိတ္လို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုအစာေရမ်ဳိျပြန္က်ဥ္းရ၊ ပိတ္ရတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းကလည္း အစာေရမ်ဳိျပြန္ ကင္ဆာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အစာနင္တဲ့သူ ၁၀ ေယာက္မွာ ၉ ေယာက္က အစာေရမ်ဳိျပြန္ကင္ဆာ (Oesophagus Cancer) ေၾကာင့္ပါပဲ။
ရွားရွားပါးပါးအေနနဲ႔ ကင္ဆာေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ အျပင္ကေန အက်ိတ္ပိတာမ်ဳိး၊ အက္ဆစ္၊ အယ္လ္ကာလီကို မေတာ္တဆမွားေသာက္ရာက အဆိပ္ျဖစ္ၿပီး အစာေရမ်ဳိျပြန္က်ဥ္းသြားတာမ်ဳိး၊ စားခ်ဥ္ျပန္ေရာဂါ(GERD) ေၾကာင့္ အစာအိမ္အက္ဆစ္ေတြက အစာအိမ္ေပၚကို ဆန္တက္ေနရင္ ၾကာတဲ့အခါ အစာေရမ်ဳိျပြန္ေအာက္ပိုင္း က်ဥ္းသြားတာမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေမး. အစာေရမ်ဳိျပြန္ကင္ဆာေၾကာင့္ အစာနင္တဲ့အခါ ဘယ္လို လကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါသလဲ ဆရာ။

ေျဖ. အစပိုင္းမွာေတာ့ အဖတ္စားရင္ နင္တတ္ပါတယ္။ အစာမာမာေတြစားလို႔ နင္တာကို ေရေႏြးေလးေသာက္ လိုက္၊ ေရေသာက္လိုက္နဲ႔ ရသြားပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလိုေနရင္း စားလို႔မ၀င္ေတာ့တဲ့အခါ ဆန္ျပဳတ္ေလး ေျပာင္းစားရမယ္၊ သိပ္ဆိုးလာရင္ ဆန္ျပဳတ္တို႔၊ ျမဴစြမ္တို႔လို အစာေပ်ာ့ေပ်ာ့ကိုေတာင္ စားလို႔မရေလာက္ ေအာင္ နင္လာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီ့ထက္ ပိုဆိုးတဲ့အဆင့္မွာဆိုရင္ ေရကိုေတာင္ ေသာက္လို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ အစာေရမ်ဳိျပြန္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ ပိတ္ေနသလဲဆိုတာေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ အစာနင္တာက ပိုဆိုးလာပါတယ္။

ေမး. အစာနင္တဲ့ လူနာေတြက ဘယ္လိုအေျခအေနမွာ လာျပေလ့ရွိပါသလဲ ဆရာ။

ေၿဖ. အစာမာမာစားလို႔ နင္တယ္၊ မ်ဳိခ်လို႔ မရဘူးဆိုတာမ်ဳိး ျဖစ္တဲ့အခါ ႏွစ္ပတ္ – သံုးပတ္အတြင္း ဆရာ၀န္ဆီ လာျပလိုက္တာနဲ႔ ေရာဂါကိုေစာေစာစီးစီး ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ အခုလူနာအမ်ားစုမွာ ေတြ႕ေနရတဲ့အခ်က္က အစာမာမာနင္တယ္၊ ဆရာ၀န္ဆီမျပဘူး၊ စြပ္ျပဳတ္ေသာက္တယ္၊ တျဖည္းျဖည္း နင္လာတယ္၊ ေနာက္ဆံုး ေရေတာင္ေသာက္လို႔ မရေတာ့တဲ့အေျခအေနက်မွ ဆရာ၀န္ဆီ ေရာက္လာၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါ စမ္းသပ္စစ္ေဆးၾကည့္လိုက္ရင္ အစာေရမ်ဳိၿပြန္က ပိတ္ေတာင္ပိတ္တဲ့အဆင့္ ေရာက္သြားပါၿပီ။ အဲဒီ အေျခအေနမွာဆိုရင္ ခြဲစိတ္ကုသရတာ သိပ္ခက္ခဲသြားပါတယ္။ ရင္ေခါင္းက ခြဲရတာျဖစ္လို႔ အေတာ္ေနာက္က်သြားတဲ့ အဆင့္ဆိုရင္ ခြဲစိတ္ကုသဖို႔ ခက္ခဲသြားပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အစာနင္တယ္ဆိုရင္ ေစာေစာစီးစီးလာျပမွသာ ေရာဂါကို ေစာေစာေတြ႕ရွိၿပီး ခြဲစိတ္ကုသလို႔ အဆင္ေျပမွာျဖစ္ပါတယ္။

ေမး. အစာေရမ်ဳိၿပြန္ ကင္ဆာျဖစ္ရင္ အစာနင္တဲ့လကၡဏာတစ္ခုပဲ ျပေလ့ရွိတာလား၊ တျခားတြဲျဖစ္တတ္တဲ့ လကၡဏာေတြေကာ ရွိပါသလား ဆရာ။

ေၿဖ. အစာေရမ်ဳိၿပြန္ကင္ဆာမွာ အဓိကျဖစ္တတ္တဲ့ လကၡဏာကေတာ့ အစာနင္တာပါပဲ။ ဒီလကၡဏာက ေစာေစာစီးစီး ျပတတ္ပါတယ္။ တျခားလကၡဏာေတြက ေရာဂါရင့္မွပဲ ေပၚတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အသည္းႀကီးတာ၊ အဆုတ္ခဲတာ၊ လည္ပင္းအက်ိတ္ေတြ ႀကီးတာေတြျဖစ္တာက ေရာဂါရင့္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္လာပါၿပီ။

အစာမာမာစားလို႔ နင္တယ္၊ မ်ဳိခ်လို႔မရဘူး ဆိုတာမ်ဳိးျဖစ္တဲ့အခါ ႏွစ္ပတ္ – သံုးပတ္အတြင္း ဆရာ၀န္ဆီ လာျပလိုက္တာနဲ႔      ေရာဂါကို ေစာေစာစီးစီး ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ အခုလူနာအမ်ားစုမွာ ေတြ႕ေနရတဲ့အခ်က္က  . . .

အစာနင္တာက တစ္ခါတေလျဖစ္တာမဟုတ္ဘဲ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ရွိေနၿပီဆုိရင္၊ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ပိုဆိုးလာၿပီဆိုရင္ ဆရာ၀န္ဆီ လာျပသင့္ပါတယ္။ အခုေတြ႕ေနရတာက လူနာေတြလာျပလိုက္ရင္ အစာနင္ေနတာက သံုးလရွိၿပီ၊ ေျခာက္ရွိၿပီဆိုေတာ့ ေရာဂါက ရင့္သြားတတ္ပါတယ္။

ေမး. အစာေရမ်ဳိၿပြန္ကင္ဆာေၾကာင့္ အစာနင္တဲ့လူနာေတြက ဘယ္အသက္အရြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါသလဲ ဆရာ။

ေၿဖ. ဆရာ့အေတြ႕အႀကံဳအရ အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္  အသက္ ၄၀ နဲ႔ ၇၀ ၾကားမွာ အေတြ႕မ်ားပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ အေတာ္ေလး အေတြ႕မ်ားလာပါတယ္။

ေမး. အစာေရမ်ဳိၿပြန္ကင္ဆာက ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရပါသလဲ ဆရာ။

ေၿဖ. ဘာေၾကာင့္ျဖစ္လဲဆိုတာ အတိအက်ေျပာလို႔ မရေသးေပမယ့္ အစားအေသာက္စားတဲ့ပံုစံနဲ႔ ဆိုင္မယ္လို႔ေတာ့ ယူဆရပါတယ္။ အစာအိမ္ကင္ဆာဆိုရင္ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယားေတြမွာ အေတြ႕မ်ားတယ္ေလ၊ သူတို႔က အသားစိမ္း၊ ငါးစိမ္းေတြ စားၾကတယ္၊ အကင္ေတြ အစားမ်ားတယ္၊ ၿပီးေတာ့ အပူအစပ္စာေတြကို ေသာက္ၾကတဲ့ တ႐ုတ္ေတြမွာလည္း အျဖစ္မ်ားၾကတယ္။ အဲဒီလို ေသာက္ရာက အစာေရမ်ဳိၿပြန္ လမ္းေၾကာင္းေတြ ေလာင္သြားၿပီး အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဗီတာမင္ခ်ဳိ႕တဲ့ တာေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနႏိုင္သလို အစာ ပူပူစပ္စပ္ေတြ၊ အစာၾကမ္းေတြ၊ မသန္႔ရွင္းတဲ့ အစာေတြ စားတာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္တာကလည္း အစာေရမ်ဳိၿပြန္ကင္ဆာနဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိပါတယ္။

ေမး. အစာနင္တဲ့လူနာကို ဘယ္လိုေရာဂါ ရွာေဖြစမ္းသပ္ရပါသလဲ ဆရာ။

ေၿဖ. ဒီလိုအစာနင္ၿပီး အစာေရမ်ဳိၿပြန္ကင္ဆာျဖစ္တဲ့ လူနာေတြက အရင္ထက္စာရင္ ပိုမ်ားလာပါတယ္။ ဒီလိုလူနာေတြ ေရာက္လာၿပီဆိုရင္ အစာအိမ္မွန္ေျပာင္း ၾကည့္လိုက္ရင္ ခ်က္ခ်င္း အေျဖေပၚပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တစ္သွ်ဴးအသားစယူ စစ္ေဆးမႈ (Biopsy) လုပ္လိုက္ရင္ အေျဖေပၚပါတယ္။ Barium အရည္မ်ဳိခ်ၿပီး ဓာတ္မွန္႐ိုက္လိုက္ရင္လည္း ေရာဂါကို အလြယ္တကူ သိႏိုင္ပါတယ္။ ေရာဂါရွာရတာ လြယ္ေပမယ့္ေရာဂါက သိပ္ေနာက္က်တဲ့ အဆင့္က်မွေရာက္လာရင္ ကုသဖို႔သိပ္ကို ခက္ခဲသြားပါတယ္။ အစာကို ေကာင္းေကာင္း မမ်ဳိႏိုင္ေတာ့တဲ့အတြက္ လူနာကတျဖည္းျဖည္း ပိန္ခ်ဳံးလာတတ္ပါတယ္။  ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္ၿပီး အဟာရျပတ္တဲ့လကၡဏာေတြလည္း ေပၚတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါခြဲဖို႔လည္း လူနာက အားမရွိေတာ့ပါဘူး။

ေမး. အစာနင္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို ထပ္မံေျပာလိုတာရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။

ေၿဖ. အစာနင္တယ္ဆိုရင္ အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ၾကာတဲ့အခါ ဆရာ၀န္ဆီ ျပသင့္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ဆရာ၀န္က စမ္းသပ္စစ္ေဆးၿပီး အစာအိမ္မွန္ေျပာင္းၾကည့္ စစ္ေဆးလိုက္လို႔ ေရာဂါကို ေစာေစာစီးစီး ေတြ႕ရွိတယ္ဆိုရင္ ခြဲစိတ္ကုသမယ္၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ေပး ကုသမယ္ဆိုတဲ့အခါ ေရာဂါက လံုး၀ေကာင္းသြား ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာနင္တာကို မေပါ့ဆဖို႔ သတိေပးလိုပါတယ္။

Most Popular

Healthy Life Ad
To Top