ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါ အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး
ေသြးခ်ဳိအက်လြန္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေလး တစ္ခုအေၾကာင္းကို စာဖတ္သူေတြ မွတ္မိနားလည္ေစဖို႔ အေတြ႕အႀကံဳေလးတစ္ခုကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
တစ္ခါက အသက္ ၇၀ အရြယ္လူနာ ဦးတင္ေရႊဟာ သတိလစ္ၿပီး အိပ္ေပ်ာ္သလိုျဖစ္ေနတာ တစ္ရက္နီးပါး ရွိသြားတဲ့အတြက္ သမီးျဖစ္သူမၿပံဳးက အေရးေပၚအေနနဲ႔ ေဆး႐ံုတင္ခဲ့ပါတယ္။ လူနာက ေလျဖတ္ေနသလို ထင္ရေပမယ့္ ေခြၽးေစးေတြျပန္ၿပီး တစ္ခ်က္တစ္ခ်က္ တက္သြားပါေသးတယ္။ ေသြးဖိအားက ၁၈၀ / ၉၀ mmHg ရွိေနပါတယ္။ ကိုယ္တစ္ျခမ္း အေၾကာေသသလို မလႈပ္ႏိုင္တာမ်ဳိးမရွိဘဲ ႏွစ္ဖက္စလံုး မလႈပ္တာဆိုေတာ့ ေလျဖတ္တာနဲ႔ သိပ္မတူပါဘူး။ ေသြးခ်ဳိစက္နဲ႔ တိုင္းလိုက္ေတာ့ ေသြးခ်ဳိ ၃၀ mg / d1 ပဲ ရွိေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ သူဘာေၾကာင့္ ေသြးခ်ဳိက်ေနတာလဲဆိုတာ သိလိုတဲ့အတြက္ မၿပံဳးကို ေမးၾကည့္လိုက္ပါတယ္။
“ဦးေလးမွာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ရွိလား၊ ေသြးခ်ဳိက်ေဆးေတြေကာ ေသာက္ေနရလား”
“အရင္ကေတာ့ မရွိပါဘူး၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ဘုရားဖူးေရာက္ရင္း သြားမေကာင္းလို႔ သြားေဆးခန္း ေရာက္ေတာ့မွ စက္နဲ႔စစ္ၾကည့္တာ ၂၁၀ ျဖစ္ေနပါတယ္ ဆရာမ. . ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိကို အရင္ကုၿပီးမွ သြားႏုတ္ေပးမယ္လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔က လမ္းမွာေရဆာလို႔ ေက်ာက္ေက်ာ ေသာက္ခဲ့လို႔မ်ားလားလို႔ ထင္မိေပမယ့္ ေသခ်ာေအာင္ ဆရာ၀န္သြားျပလိုက္ပါတယ္”လို႔ မၿပံဳးက ျပန္ေျဖပါတယ္။
“အဲဒီေတာ့ သူကဘာေျပာလဲ၊ ဘယ္လိုေဆးေတြ ေပးလိုက္လဲ”လို႔ ဆရာမက ထပ္ေမးၾကည့္လိုက္တဲ့ အခါ-
“ဆရာ၀န္က ဒါဆီးခ်ဳိျဖစ္ေနၿပီ၊ ဒီေဆးေလးကို တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္၊ တစ္ခါေသာက္ တစ္လံုး ေသာက္ပါလို႔ေျပာၿပီး တစ္ပတ္ ျပန္ခ်ိန္းလိုက္ပါတယ္။ ထမင္းေတြ၊ အခ်ဳိေတြ ေလွ်ာ့စားဖို႔လည္း မွာလိုက္ပါတယ္”လို႔ ေျဖပါတယ္။
“အင္း . . ဟုတ္ပါၿပီ. . ဒါနဲ႔ ဘယ္လို ဆက္ျဖစ္သြားတာလဲ”ဆိုေတာ့-
“ဒါနဲ႔
အေဖက အခ်ဳိလည္း မစားေတာ့ဘူး၊ ထမင္းလည္း ေလွ်ာ့စားတယ္၊ အဲဒီညေနက စၿပီး ေဆးေတြ စေသာက္ပါတယ္ ဆရာမ . . ေနာက္ေန႔မွ နည္းနည္းမူးေနတာ၊
ေသြးခ်ဳိတက္လုိ႔ မူးတာထင္ၿပီး နံနက္ေဆးကို ဆက္ေသာက္ပါတယ္၊
ေခြၽးေစးေတြျပန္ၿပီး ရင္တုန္လာတယ္လို႔ ေျပာတယ္ ဆရာမ . .
ဒါေပမဲ့ ဆရာက ေဆးမွန္မွန္ေသာက္ဖို႔ မွာလိုက္လို႔ ညေနေဆးလည္း ထပ္ေသာက္လိုက္တယ္၊ မနက္မိုးလင္းေတာ့ အိပ္ေနလိုက္တာ မႏိုးေတာ့ဘူး၊ ကြၽန္မတို႔ကလည္း အေဖရန္ကုန္မွာ
ေလွ်ာက္လည္ရတာ ပင္ပန္းေနလို႔ ပိုအိပ္ေနတာပဲ ထင္မိတာ . . အခု ေနမြန္းတည့္တဲ့အထိ
ႏႈိးလို႔မရေတာ့မွ သတိလစ္ေနမွန္း သိရတယ္၊ အခု အေဖဘာျဖစ္ေနတာလဲ ဆရာမ၊ ေလျဖတ္သြားၿပီလား . .”
“ဒါ ေသြးခ်ဳိက်လြန္းသြားတာပါ၊ ေလျဖတ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ဂလူးကို႔စ္ အခ်ဳိဓာတ္ကို အေၾကာထဲထိုးေပးတာ ႏွစ္လံုးရွိၿပီ၊ လံုး၀မထူးလာဘူး၊ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္းဆိုရင္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္း ျပန္ႏိုးလာတတ္တယ္။ အခု တျခားေဆးေတြ ထပ္ေပးၾကည့္မယ္။ ဦးေႏွာက္စီတီ႐ိုက္ၿပီး ေလျဖတ္တာ ဟုတ္၊ မဟုတ္ ေသခ်ာေအာင္ စစ္ၾကည့္ေပးပါမယ္။ ဒါနဲ႔ အိမ္မွာ ေသြးခ်ဳိတိုင္းတဲ့ စက္ေကာ မရွိဘူးလား၊ ဒီစက္ရွိရင္ ေသြးခ်ဳိက်သြားမွန္း ႀကိဳသိၿပီး ဆီးခ်ဳိေဆး ေလွ်ာ့ေသာက္မယ္၊ အခ်ဳိစားလိုက္မယ္ဆိုရင္ ဒီလို မျဖစ္ေတာ့ဘူးေပါ့”
“အဲဒီစက္လည္း မ၀ယ္ျဖစ္ေသးဘူး ဆရာမ၊ ေသြးခ်ဳိက်တတ္မွန္းလည္း ဘယ္သူမွ မေျပာျပထားလို႔ မသိခဲ့တာ အမွန္ပဲ၊ ဒီလို သိပ္အိပ္တာ၊ ေခြၽးေစးေတြ ျပန္တာ၊ ရင္တုန္တာေတြက ေသြးခ်ဳိဓာတ္နည္းတဲ့ လကၡဏာမွန္း အခုမွသိရတာ”
“ဒီလိုမျဖစ္ေစဖို႔ ကြၽန္မတို႔ ေဆး၀န္ထမ္းေတြမွာလည္း တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ေသြးခ်ဳိတစ္ႀကိမ္တည္း မ်ားတာ (RBS ၂၀၀ ေက်ာ္တာ)ေတြ႕ရ႐ံုနဲ႔ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ၿပီလို႔ ေျပာလို႔မရေသးဘူး၊ လူနာမွာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိလကၡဏာေတြ ရွိ၊ မရွိ ထပ္ေမးရဦးမယ္၊ ဥပမာ ဆီးသိပ္မ်ားတာ၊ ေရဆာတာ၊ ပိန္သြားတာ စသျဖင့္ေပါ့ေလ. .။ ၿပီးေတာ့ ေသခ်ာေအာင္ ည၁၀ နာရီေနာက္ပိုင္း အစာမစားဘဲ မနက္ေစာေစာမွာ စစ္ရင္ ၁၂၅ ေက်ာ္မွ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိတာ ေသခ်ာသြားပါတယ္”
“ဒါဆို အခု ကြၽန္မအေဖမွာ ဆီးခ်ဳိရွိတာ မေသခ်ာဘူးေပါ့ေနာ္ ဆရာမ”လို႔ မၿပံဳးက ေမးေတာ့-
“ဟုတ္ပါတယ္။ ေသခ်ာေအာင္ ထပ္စစ္ဖို႔ လိုေသးတယ္၊ ေသခ်ာရင္ေတာင္မွ ေသြးခ်ဳိကုထံုးကို တစ္ဆင့္စီ တက္ရမယ္. . ပထမအဆင့္က အခ်ဳိေတြ၊ ထမင္းေတြ၊ ကစီဓာတ္ေတြ ေလွ်ာ့မယ္ဆိုရင္ ေသြးခ်ဳိတစ္၀က္ေလာက္က သူ႔အလုိလို ေလ်ာ့သြားမွာပါ၊ ဘာလကၡဏာမွ မရွိရင္ တစ္လကေန သံုးလေလာက္ ေစာင့္ၾကည့္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါနဲ႔မွ ေသြးခ်ဳိက်တာ မလံုေလာက္ရင္ ေသြးခ်ဳိအက်လြန္တာ မျဖစ္တတ္တဲ့ မက္ေဖာ္မင္လုိေဆးကို အရင္ဆံုး သံုးၾကည့္သင့္ပါတယ္။ အခု ေဆးလံုး အေသးေလးက SU အုပ္စုေတြျဖစ္ဖို႔ မ်ားတယ္၊ ဒီေဆးအေသးေလးေတြက ေသြးခ်ဳိအက်လြန္တဲ့ အႏၲရာယ္ရွိတယ္၊ ဦးေလးတို႔လို အသက္ႀကီးရင္ ပိုသတိထားရမယ္။ အခုေတာ့ ေသြးခ်ဳိက်တာကို ခ်က္ခ်င္းမကုလိုက္မိလို႔ ဦးေႏွာက္ထိခိုက္သြားတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳးစားၿပီး ကုေပးပါမယ္။ ႏိုးလာမယ့္ အခ်ိန္ကို နည္းနည္း ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမယ္”
“အေဖ့ကို အေကာင္းဆံုး ကုေပးပါ ဆရာမရယ္၊ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္”
မွတ္ခ်က္
(၁) ေသြးခ်ဳိက်လြန္းတာက ေသြးခ်ဳိျမင့္ေနတာထက္ ခ်က္ခ်င္းအႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
(၂) ေသြးခ်ဳိက်လြန္းတဲ့ အျဖစ္ကို ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ ေရာဂါရွင္တိုင္း ေတြ႕ႀကံဳခံစားရတတ္ပါတယ္။
(၃) ေသြးခ်ဳိက် လကၡဏာကို သိဖို႔ကသာ ပိုအေရးႀကီးပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္း ျပဳျပင္လိုက္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ျပန္ေကာင္းတတ္ပါတယ္။
(၄) ေဆးနဲ႔အစာ မွ်တမႈရွိေအာင္ ေသြးခ်ဳိမွန္မွန္ စစ္ေဆးတာ၊ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္တာ၊ ေဆးညႇိတာ၊ အစာကို အခ်ိန္မွန္စားတာ. . စတဲ့နည္းေတြနဲ႔ ဂ႐ုတစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ထိန္းေပးရင္ ေသြးခ်ဳိက်လြန္းတဲ့အႏၲရာယ္ကို
ေရွာင္ရွားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
