ပါေမာကၡဦးေအးမြန္ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတဲ႕ အေျခအေနမွာ ဘာေၾကာင့္ အစာအိမ္က နာလာတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ အစာအိမ္မွာ အစာအိမ္အရည္ထြက္ေလ့ရွိတယ္။ အဲဒီအစာအိမ္အရည္ထဲမွာ အက္ဆစ္ (Hydrochloric Acid) ပါလာပါတယ္။ အဲဒီအက္ဆစ္ေတြက အစာေခ်ဖို႔အတြက္ အေထာက္အကူျပဳပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတဲ့ အေျခအေနမွာဆိုရင္ အက္ဆစ္က ပိုအထြက္မ်ားပါတယ္။ အက္ဆစ္ထြက္တာကို ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာ (Vagus Nerve)က ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတဲ့အခါ အဲဒီအာ႐ံုေၾကာေတြ ႏိုးၾကားလာၿပီး အက္ဆစ္ပိုအထြက္မ်ားလာပါတယ္။ အဲဒီအခါ အစာအိမ္ကို ေလာင္ကြၽမ္းႏႈန္းပိုမ်ားလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာအိမ္နာရတာပါ။ ပူပင္ေသာကမ်ားတယ္၊ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတယ္ဆိုရင္ အစာအိမ္အတြင္းပိုင္း Mucosaနံရံထဲကို ေသြးေလွ်ာက္တာနည္းသြားပါတယ္။ အဲဒီလို ေသြးေလွ်ာက္တာနည္းသြားတဲ့အခါ ေသြးမ၀ဘဲ အစာအိမ္က အနာျဖစ္ဖို႔၊ ပိုနာဖို႔ အခြင့္အလမ္းမ်ားပါတယ္။ၿခံံဳေျပာရရင္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတဲ့အခါ တစ္ဖက္ကလည္း အက္ဆစ္အထြက္မ်ားတယ္၊ တစ္ဖက္ကလည္း ေသြးေလွ်ာက္တာနည္းသြားတယ္ဆိုတဲ့အတြက္ အစာအိမ္ရဲ႕ ခုခံစြမ္းရည္ (Resistance)ကက်ၿပီး အစာအိမ္မွာ ေရာင္ရမ္းမႈမ်ားၿပီး နာတတ္ပါတယ္။
ေမး။ တခ်ဳိ႔လူေတြက စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားရင္ အစာအိမ္မနာဘဲ တခ်ဳိ႕လူေတြမွာ အစာအိမ္နာတတ္ပါတယ္။ အဲဒါ ဘာကြာျခားမႈရွိလို႔ပါလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတဲ့အခါ အက္ဆစ္အထြက္မ်ားၿပီး အစာအိမ္နံရံဆီကို ေသြးေလွ်ာက္တာနည္းတတ္ေပမယ့္ အဲဒီႏွစ္ခုရဲ႕ ဟန္ခ်က္ညီမွ်မႈ (Balance)ေပၚ မူတည္ၿပီး လူတစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ကြာျခားမႈရွိသြားတာပါ။ ဥပမာ ေဘာလံုးတစ္လံုးနဲ႔ အုတ္နံရံကိုကန္တဲ့အခါ အုတ္နံရံက ခိုင္ေနရင္ မၿပိဳလဲပါဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ဒီေဘာလံုးနဲ႔ပဲ ၀ါးနံရံကိုကန္ရင္ ၿပိဳလဲသြားႏိုင္ပါတယ္ . . ဒီသေဘာတရားအတိုင္းပါပဲ။ ဆိုလိုတာက အစာအိမ္နံရံရဲ႕ ခံႏိုင္ရည္စြမ္းအား (Resistance) က ဘယ္ေလာက္အထိ ေကာင္းသလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္သြားတာပါ။ နဂိုက က်န္းမာေရးေကာင္းတဲ့ အစာအိမ္လား၊ နဂိုကတည္းက ေသြးအသြားအလာေကာင္းလား . .အဲဒီသေဘာတရားအေပၚ မူတည္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူေတြက်ေတာ့ စိတ္ဖိစီးမႈက တစ္ခါတည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ခံစားလိုက္ရတာမ်ဳိးရွိတတ္သလို တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ စိတ္ဖိစီးမႈကို ယဥ္ပါးၿပီး ခံႏိုင္ရည္ရွိေနတာမ်ဳိး ရွိတတ္တယ္။ အဲဒီအေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ စာေမးပြဲက်တဲ့သူေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္ တခ်ဳိ႕က အေတာ္ေလး ခံစားရေပမယ့္ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ ဘာမွမျဖစ္သလိုပဲ၊ အဲဒီလိုပဲ ဦးေႏွာက္ထဲက အာ႐ံုေၾကာေတြရဲ႕ အက္ဆစ္အထြက္ႏႈန္းကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈတို႔၊ အစာအိမ္နံရံထဲ ေသြးေလွ်ာက္မႈတို႔ေပၚမူတည္ၿပီး တခ်ဳိ႕လူေတြမွာ သိပ္မနာတာပါ။
ေမး။ တခ်ဳိ႔လူေတြက်ေတာ႕ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားရင္ အစာကို မ်ားမ်ားစားၾကတယ္၊ တခ်ဳိ႔က်ေတာ႕ လံုး၀မစားၾကဘူး . . အစာအိမ္ အနာျဖစ္တာက အဲဒီအခ်က္ေပၚမွာေရာ မူတည္ေနပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားရင္ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီၫြတ္တဲ့ အစာစားတဲ့သူက အစာအိမ္အနာျဖစ္ႏႈန္း နည္းတတ္ပါတယ္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ ေသာကမ်ားတဲ့အခါ အစာကို စားေလ့ရွိၾကတယ္။ အဲဒီလို စားလိုက္ရင္ျဖစ္ႏႈန္း ေလ်ာ့သြားပါတယ္။အၾကမ္းအားျဖင့္ စိတ္ဓာတ္က်ရင္ အစာကို ပံုမွန္ထက္ ပိုစားတတ္ၾကတယ္၊ အဲဒီအခါ အစာအိမ္ အနာမျဖစ္ဘဲ ပို၀လာတတ္ပါတယ္။ ပူေဆြး၀မ္းနည္းရင္ေတာ့ အစာကို လံုး၀မစားတဲ့အတြက္ အစာအိမ္အနာျဖစ္ တတ္ပါတယ္။ ဒါက လူတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မတူပါဘူး။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားေနခ်ိန္မွာ ေဘးက ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္တဲ့သူက ဂ႐ုတစိုက္ ေကြၽးေမြးေပးရင္လည္း အစာအိမ္အနာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခနည္းပါတယ္။ တစ္ေယာက္တည္းေနၿပီး ျဖစ္သလိုစားရတဲ့သူဆိုရင္ အစာအိမ္အနာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ေနာက္တစ္ခ်က္က ေဆး႐ံုတက္ေနရတဲ့ လူနာေတြ (ဥပမာ- ရင္သားကင္ဆာေၾကာင့္ ရင္သားခြဲထုတ္ရတဲ့သူ၊ သားအိမ္ကင္ဆာျဖစ္သူ၊ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းတာ)ဆိုရင္လည္း ေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားရာကေန အစာအိမ္အနာျဖစ္တာမ်ဳိးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။
ေမး။ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ျဖစ္တဲ႕ အစာအိမ္အနာျဖစ္တတ္သူေတြက ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုနည္းလမ္းေတြကို လိုက္နာသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ အဓိကကေတာ့ စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္ရွိရမယ္၊ ေခါင္းထဲမွာ စိတ္ဖိစီးမႈကို ထည့္မထားရဘူး၊ အဲဒီလို စိတ္ထားတတ္ရင္ ခႏၶာကိုယ္က အက္ဆစ္အထြက္မ်ားေအာင္ ထိန္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတယ္၊ မ်ားတယ္ဆိုၿပီး ခံစားေနရင္ေတာ့ ေနာက္ထပ္အစာအိမ္အနာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အစာကိုလည္း မွန္မွန္စားေပးရပါမယ္။ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္ကလည္း ကိုယ့္ကို ေနထိုင္ေကာင္းၿပီး အစာမွန္မွန္စားျဖစ္ေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ေပးတဲ့သူေတြရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ေမး။ လူတစ္ေယာက္က အစာအိမ္နာတယ္ဆိုရင္ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္လား၊ တျခားအေျခအေနေၾကာင့္လားဆိုတာကို ဘယ္လို ခြဲျခားႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ဒါကိုေတာ့ အတိအက် ေျပာလို႔မရပါဘူး။ မိသားစု၊ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းနဲ႔ သားသမီးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ညစ္စရာရွိသလား၊ နာေရးကိစၥႀကံဳလိုက္ရသလား၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းတာနဲ႔အလုပ္မွာ ေသာကမ်ားတာရွိသလားစတာေတြကို ေမးျမန္းၾကည့္ရပါတယ္။ ဒီလိုအခ်က္ေတြရွိရင္ေတာ့ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ အစာအိမ္နာတာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း နဂိုကတည္းက အစာအိမ္ေရာဂါရွိရင္ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ပိုဆိုးတာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အစာအိမ္အနာက ကုသဖို႔ လိုအပ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ အစာအိမ္အနာျဖစ္ရင္ေတာ့ ဘာေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတာေၾကာင့္ အစာအိမ္အနာျဖစ္ရင္ အက္ဆစ္အထြက္မ်ားေနတယ္လို႔ သိလိုက္တဲ့အခါ အဲဒါကို တားဖို႔ေဆး (Antacid)ေတြေပးရပါတယ္။ တစ္ခါတေလက်ေတာ့ အစာအိမ္ထြက္ေပါက္ (Pylorus)က ဖိစီးမႈေၾကာင့္တင္းေနရင္ ေလမထြက္ဘဲ အစာအိမ္နာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာလည္း ေဆးေပးလိုက္ရင္ သက္သာသြားပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ အစာအိမ္အနာျဖစ္ရင္ ကုသမႈနဲ႔အတူ ေနထိုင္စားေသာက္တဲ့ ပံုစံကို ျပဳျပင္ရပါမယ္။ ေပါ့ေနရင္၊ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားရင္ေတာ့ ပိုဆိုးသြားႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ဆရာ့အေတြ႔အႀကံဳအရ ဘယ္လိုအေျခအေနေတြေၾကာင္႕ အစာအိမ္အနာျဖစ္တာကို အေတြ႔မ်ားပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ အမ်ားစုက နဂိုကတည္းက အစာအိမ္အနာရွိဖူးၿပီး အရက္ေသာက္လိုက္မိလို႔၊ အလုပ္မ်ားၿပီး အစာစားတာမမွန္လို႔စတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္။ ၁၀ ေယာက္မွာ ၃ ေယာက္ ေလာက္ကေတာ့ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ အစာအိမ္နာတာကို သြားေတြ႕ရပါတယ္။ အေတြ႕မ်ားဆံုးက စာေမးပြဲနီးရင္ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ မစိုးရိမ္ဖို႔ေျပာရင္း အစာကို မွန္မွန္စားခိုင္းလိုက္ရင္ သက္သာသြားပါတယ္။
ေမး။ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ျဖစ္တဲ႕ အစာအိမ္အနာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို သတိေပးလိုတာရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ။ စိတ္ဖိစီးမႈဆိုတာကေတာ့ လူတိုင္းမွာ ရွိၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ စိတ္ဖိစီးမႈရွိေပမယ့္လည္း ကုိယ့္ဘာသာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေလ့က်င့္ၿပီး ဖိစီးမႈကို အႏိုင္ယူေျဖရွင္းဖို႔ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး ဘယ္ေလာက္ပဲဆိုဆိုး၊ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားေနေပမယ့္ ကိုယ့္က်န္းမာေရးအတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့အစာကိုေတာ့ ပံုမွန္ေလးစားေပးသင့္ပါတယ္လို႔ အႀကံျပဳလိုပါတယ္။
