ပါေမာကၡေဒါက္တာနီလာၾကဴ စိတ္ပညာရွင္ ပါေမာကၡ၊ဌာနမွဴး စိတ္ပညာဌာန၊ရန္ကုန္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး။ ကေလးေတြကို အလိုလိုက္တဲ့ ပံုစံနဲ႔အုပ္ထိန္းတဲ့အခါ ခ်စ္ခင္မႈရမွာလား၊ဆိုးသြမ္းမွာလား ဆရာမ။
ေျဖ။ ကေလးေတြကို အုပ္ထိန္းရာမွာ မိဘ ေတြက အလိုလိုက္တဲ့ ပံုစံနဲ႔ အုပ္ထိန္းတဲ့ အခါ ေကာင္းတာေရာ ဆိုးတာေရာ ရွိႏိုင္ ေပမယ့္ ဆိုးသြမ္းသြားေစတဲ့ ဘက္က ပို မ်ားပါတယ္။ ကေလးတစ္ေယာက္ ဆိုး သြမ္းတာက အုပ္ထိန္းမႈပံုစံသက္သက္ ေၾကာင့္ေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္ အလို လိုက္တဲ့ အုပ္ထိန္းမႈပံုစံက ကေလးေတြ ကို မ်ားေသာအားျဖင့္ ခ်စ္ခင္မႈေပးတယ္၊ လိုသမွ် ေထာက္ပံ့ေပးတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္မႈက မရွိဘူး၊ ဒါကို မိဘအုပ္ ထိန္းမႈပံုစံ (Permissive Parenting) လို႔ ေခၚပါတယ္။
ဥပမာ ကေလး ေတြ တစ္ခုခုလုပ္မယ္ဆိုရင္ လုပ္ခ်င္တာ လုပ္.. တိုက္တြန္းအားေပးတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဆိုးသြမ္း သြားေစႏိုင္တာပါ။ မိဘေတြက ဘယ္လို ထင္ထားလဲဆိုေတာ့ ကေလးေတြကို အလိုလိုက္ရင္ ကေလးနဲ႔ သူတို႔ ပိုနီးစပ္ လိမ့္မယ္၊ ပိုၿပီး ခ်စ္ခင္မႈရလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ထားၾကတယ္၊ တကယ္တမ္းက် ေတာ့ ကေလးေတြက သိပ္ငယ္ေသးတဲ့ အတြက္ သူတို႔လုပ္တဲ့ အျပဳအမူက ေကာင္းလား၊ ဆိုးလား၊ သင့္ေတာ္လား၊ မသင့္ေတာ္ဘူးလားဆိုတာကို မေ၀ဖန္၊ မဆံုးျဖတ္ႏိုင္ၾကေသးဘူး။ ကိုယ့္ဘာသာ ထင္ရာစိုင္းၿပီး လုပ္ခ်င္တာ လုပ္ေနတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလို အလိုလိုက္တဲ့ အုပ္ထိန္းမႈပံုစံနဲ႔ ႀကီးျပင္းလာ ရတဲ့ ကေလးေတြက မ်ားေသာအားျဖင့္ ဆိုးသြမ္းသြားၾကတာ မ်ားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေကာင္းတဲ့ အခ်က္ေတြလည္း ရွိေနတယ္ လို႔ သုေတသနတခ်ဳိ႕က ဆိုျပန္ပါတယ္။
အလိုလိုက္ခံရတဲ့ ကေလးေတြက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အစီအစဥ္ (Plan)ခ်ၿပီး လုပ္ၾကရတယ္၊ ကိုယ္လုပ္တဲ့ အျပဳအမူကို ကိုယ့္ဘာသာ ထိန္းညႇိရတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ပိုရင့္က်က္တယ္၊ ပိုၿပီး တာ၀န္ ယူတယ္ လို႔ သုေတသီတခ်ဳိ႕ကဆိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ က်ေတာ့လည္း အလိုလိုက္ခံထားရတဲ့ ကေလးေတြက လုပ္ခ်င္တာ လုပ္ ခြင့္ျပဳ ထားတဲ့အတြက္ ဖန္တီးမႈပိုင္းမွာ အားေကာင္းတယ္လို႔လည္း ေျပာၾကပါတယ္။
ေလ့လာမႈအမ်ားစုကေတာ့ အလိုလိုက္တဲ့ မိဘအုပ္ထိန္းမႈပံုစံနဲ႔ ထိန္း ေက်ာင္းတဲ့အခါ ကေလးေတြဟာ စိတ္ခံစားမႈပိုင္းမွာေရာ အျပဳအမူပိုင္းမွာပါ ျပႆနာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္ဆိုၿပီး ညီညီ ၫြတ္ၫြတ္ ထြက္ဆိုထားၾကပါတယ္။ ကေလးေတြက စိတ္က်ေ၀ဒနာ (Depression) ၀င္ႏိုင္တယ္၊ ေပါင္းသင္းရခက္တဲ့ ပံုစံ (Anti-social) ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။
ကေလးေတြကို လုပ္ခ်င္တာ လုပ္ဆိုၿပီး ခြင့္ျပဳထားေတာ့ သူလုပ္လိုက္တဲ့ အျပဳအမူတစ္ခုက ေကာင္းလား၊ ဆိုးလားဆိုတာကို ကေလးေတြက မခြဲျခားႏိုင္ေတာ့ဘဲ မသင့္ေတာ္တဲ့ အျပဳအမူေတြ လုပ္မိေရာ၊ အဲဒီအခါ လူ႔အသိုင္းအ၀န္းနဲ႔ ကင္းကြာသြားၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အျပစ္ရွိတယ္ ဆိုတဲ့ ခံစားခ်က္ကလည္း ၀င္လာတယ္၊ ကေလးကို လမ္းၫႊန္မယ့္ သူ၊ ျပဳျပင္ေပးမယ့္ သူမရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အားငယ္ၿပီး အထင္ႀကီး ေလးစားတဲ့စိတ္ (Self-Esteem)၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္တဲ့ စိတ္(Self-Confidence)က နိမ့္လာတယ္၊ ေပါင္းသင္းရခက္တဲ့ ပံုစံ၊ လူမႈေရး ေခါင္းပါးတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးေတြ ရွိလာတယ္။ အဲဒီလို ကေလးေတြက လူမႈဆိုင္ရာ ဓေလ့ထံုးစံ၊ ဥပေဒစတာေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္လာၾကေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးတဲ့ ကေလး၊ ပုန္ကန္တဲ့ ကေလးဆိုၿပီး အမည္တပ္လာၾကတယ္။
အလိုလိုက္ခံရတဲ့ ပံုစံနဲ႔ ထိန္းေက်ာင္း တဲ့ မိဘေတြဟာ ကေလးေတြက တစ္ခါ တေလ ေကာင္းသလား၊ ဆိုးသလားဆိုၿပီး ေ၀ခြဲမရလို႔ စိတ္႐ႈပ္ေထြးေနရင္ေတာင္ အေရးတယူလုပ္တာမ်ဳိး မရွိဘူး။ အဲဒီ ေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ လုပ္ခ်င္တာလုပ္လို႔ရတယ္လို႔ ျဖစ္သြားေတာ့တယ္။
ကေလးေတြကို အလိုလိုက္ရင္ ကေလးနဲ႔ သူတို႔ ပိုနီးစပ္လိမ့္မယ္၊ ပိုၿပီး ခ်စ္ခင္မႈရလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ထားၾကတယ္၊ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ကေလးေတြက သိပ္ငယ္ေသးတဲ့ အတြက္ . . .
ေမး။ အလိုလိုက္လို႔ ေက်ာင္းေနအရြယ္မွာ ဆိုးသြမ္းတဲ့ ကေလးျဖစ္ေနရင္ ဘယ္လို ျပန္လည္ထိန္းေက်ာင္းသင့္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ။ ကေလးက ဆိုးသြမ္းသြားၿပီဆိုပါစို႔၊ ကေလးကို ျပန္လည္ ထိန္းေက်ာင္းမယ္ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးနည္းကေတာ့ ပထမဆံုး ကေလးဟာ သူ႔ကို လက္ခံႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ဳိးရလာေအာင္ မိဘက ျပဳမူဖုိ႔လိုပါတယ္။ ၿပီးရင္ မိဘအုပ္ထိန္းမႈပံုစံေတြထဲက အေကာင္းဆံုးနည္းျဖစ္တဲ့ Authoritative Parenting Style မ်ဳိး က်င့္သံုးပါ၊ Authoritative ပံုစံကေတာ့ ကေလးကို စည္းကမ္းထားတယ္၊ ခ်စ္ခင္မႈေပးတယ္၊ ဒီစည္းကမ္းကို ဘာေၾကာင့္ လိုက္နာသင့္တယ္ဆိုတဲ့ က်ဳိးေၾကာင္းျပၿပီး ကေလးကို ေရြးခ်ယ္ ဆံုးျဖတ္ေစတာပါ။
ကေလးကို မိဘက လက္ခံႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိး ျပတဲ့အခါ ကေလးက “ ငါ့ကို ဂ႐ု စိုက္ပါလား” ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ဳိးရေစပါတယ္၊ ေနရထိုင္ရတာလံုၿခံဳၿပီး သက္ေသာင့္သက္သာရွိေစ တယ္၊ “ ငါ့ကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးေန တာပါလား” ဆိုတဲ့ ခံစားခ်က္ျဖစ္သြားေစပါတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ နဂိုက ဆိုးသြမ္းေနတဲ့ ကေလးဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္ေကာင္းလာေအာင္ ထိန္းႏိုင္လာပါတယ္။ မိဘက ကေလးကို ေႏြးေထြးမႈနဲ႔ ခ်စ္ခင္မႈ ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ကေလးေတြကို ေပြ႕ဖက္ေပးရမယ္၊ နမ္း႐ႈံ႕ေပးရမယ္၊ ကေလးကို ခ်ီးက်ဴးစကားေျပာေပးရမယ္၊ တစ္ခုခုကို ေစ့ေဆာ္္တိုက္တြန္းေပးရမယ္၊ အျပဳ သေဘာနဲ႔ ေ၀ဖန္ေပးရမယ္. . ဒါေတြ လုပ္ ေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကေလးေတြမွာရွိတဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြ ေလ်ာ့ပါး သြားတတ္ပါတယ္။
ဒီလို ကေလးေတြအတြက္ မိဘရွိေနရင္ မိဘက လုပ္ေပးဖို႔လိုသလို မိဘမရွိ ရင္ လူ႔အသိုင္းအ၀န္းက တစ္ဦးဦး(ဥပမာ- ဆရာ၊ ဆရာမ)က ေႏြးေထြးမႈ၊ ခ်စ္ခင္မႈ၊ အားေပးတိုက္တြန္းမႈနဲ႔ လက္ခံမႈ ေပးရင္ေတာင္ ကေလးက ဆိုးသြမ္းဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ဆရာ၊ ဆရာမေတြက ကေလးရဲ႕ အေဖက ေဆးသံုးေနတာကို၊ ကေလးရဲ႕ အေမ ပ်က္စီးေနတာကို မိဘေတြကမွ ဂ႐ုမစိုက္ဘဲ ပစ္ထားတာကို. . ငါတို႔က ဘယ္လို ျပဳျပင္လို႔ရမွာလဲဆိုၿပီး ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ မွားပါတယ္။ မိဘဆီက ခ်စ္ခင္ဂ႐ုစိုက္မႈ၊ တိုက္တြန္းအားေပးမႈ မရရင္ေတာင္ ေက်ာင္းမွာ ဆရာ၊ ဆရာမေတြက ခ်စ္ခင္ဂ႐ုစိုက္မႈ၊ တိုက္တြန္းအားေပးမႈ ေပးတယ္ဆိုရင္ ကေလးေတြက လိမၼာသြားႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေလးေတြဆိုရင္ အိမ္ေရာ ေက်ာင္းေရာ ခ်စ္ခင္ဂ႐ုစိုက္မယ့္သူမရွိရင္ေတာင္ ရပ္ရြာထဲမွာ သူတို႔ကို ခ်စ္ခင္ အားေပးဂ႐ုစိုက္တဲ့သူ တစ္ေယာက္ေယာက္ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ကို မပ်က္စီးႏိုင္ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက ကေလးတစ္ေယာက္ ဆိုးသြမ္းေနရင္ လိမၼာေရးျခားရွိေအာင္ ျပန္ထိန္းေက်ာင္းတဲ့အခါ အေမထက္စာရင္ အေဖက ခ်စ္ခင္ဂ႐ုစိုက္ အားေပးမႈေပးလိုက္တာက ပိုၿပီး ထိေရာက္ေစႏိုင္ပါတယ္။
